Dieta po operacji wyrostka robaczkowego – jak powinna wyglądać?

Zapalenie wyrostka robaczkowego występuje z reguły pomiędzy 20. a 30. rokiem życia i częściej dotyczy osób odżywiających się tradycyjnym, wysoko przetworzonym menu ubogim w błonnik pokarmowy. Dieta po operacji wyrostka robaczkowego jest konieczna, ponieważ wspomaga prawidłową pracę obciążonego układu pokarmowego. Jak powinno wyglądać żywienie zaraz po resekcji? Co można jeść, a czego lepiej unikać? Jak długo po operacji wyrostka należy stosować rekomendowaną dietę? 

Pierwsza doba po usunięciu wyrostka – co można jeść i pić? 

Według wytycznych ESPEN (The European Society for Clinical Nutrition and Metabolism), zgodnie z tzw. protokołem ERAS (Enhanced Recovery after Surgery – protokół kompleksowej opieki okołooperacyjnej dla poprawy wyników leczenia), żywienie doustne pacjentów chirurgicznych powinno rozpocząć się jak najwcześniej po przebytym zabiegu operacyjnym. Jeśli chory nie wymaga tzw. wsparcia żywieniowego w postaci żywienia drogą dostępu sztucznego lub dożylnego, po akceptacji zespołu leczącego, podaje się łatwostrawny, płynny posiłek. W szpitalach z wdrożonym protokołem ERAS jest to zwykle preparat typu nutridrink (ONS – ang. oral nutritional supplements), który stanowi odżywkę medyczną dostarczającą choremu energii oraz białka. Preparaty są bezglutenowe, klinicznie wolne od laktozy, puryn i cholesterolu, dlatego sprawdzą się w zasadzie u większości pacjentów.

Dieta w rekonwalescencji po wycięciu wyrostka robaczkowego 

Pacjent, który opuszcza szpital, zwykle otrzymuje zalecenie stosowania diety łatwostrawnej – najczęściej przez minimum miesiąc. Dieta lekkostrawna po operacji wyrostka ma za zadanie odciążyć układ pokarmowy, dostarczyć wszelkich niezbędnych składników odżywczych oraz wspomóc regenerację organizmu.

Kluczowa jest także podaż odpowiedniej ilości pełnowartościowego białka, które wspomaga utrzymanie masy mięśniowej oraz przyspiesza proces gojenia się ran. Posiłki powinny być spożywane średnio co 3 godziny, 5 razy dziennie. Śniadanie należy zjeść w pierwszej godzinie po przebudzeniu, natomiast kolację do 2-3 godzin przed położeniem się spać.  

Dieta po operacji wyrostka – jak przyrządzać potrawy?

Sposób przygotowywania potraw obejmuje gotowanie w wodzie, na parze, a w dalszej kolejności, również i pieczenie w folii, rękawie lub naczyniu żaroodpornym. Kategorycznie należy zrezygnować ze smażenia, wstępnego obsmażania, pieczenia lub duszenia z dodatkiem tłuszczu. Olej rzepakowy, oliwa z oliwek czy masło można podać w niewielkich ilościach na zimno do gotowej już potrawy – taka postać tłuszczu nie powinna spowodować dolegliwości. Posiłki podaje się bezpośrednio po ich przygotowaniu, najlepiej o umiarkowanej ich temperaturze. Nie zaleca się potraw bardzo gorących albo bardzo zimnych.  

Dieta po operacji wyrostka robaczkowego – produkty wskazane i przeciwwskazane  

Które produkty odciążą układ pokarmowy po operacji wyrostka? W diecie łatwostrawnej poleca się:

• według indywidualnej tolerancji (ugotowane, przetarte, purée, zupy lekkostrawne): marchew, pietruszka, seler, buraki, dynia, szpinak, kabaczki, zielony groszek w formie purée, fasolka szparagowa, pomidory bez skórki, dojrzałe owoce bez skórki i pestek, jabłka, brzoskwinie, banany, porzeczki itd., 
• jasne pieczywo, drobne kasze (manna, jaglana, kuskus), dobrze ugotowany, drobny makaron, 
• jogurt naturalny, kefir, maślanka, chudy twaróg, serek ziarnisty, 
• chude mięso z kurczaka, indyka, królika, chude ryby: dorsz, mintaj lub morszczuk, 
• jajka na miękko, 
• oleje roślinne, masło lub śmietanka podawane jako dodatek do potraw na zimno, 
• woda niegazowana, słaba herbata.  

Produkty i potrawy przeciwwskazane w diecie po wycięciu wyrostka robaczkowego oraz przez okres rekonwalescencji to: 

• produkty wzdymające: nasiona roślin strączkowych (soja, soczewica, fasola, ciecierzyca itp.), warzywa kapustne, cebula, czosnek, ogórek, papryka, gruszki, śliwki, suszone owoce, 
• tłuste gatunki mięs (wieprzowina, wołowina, dziczyzna), 
• tłuste ryby, sery żółte, pleśniowe i topione, 
• potrawy panierowane i smażone oraz wędzone, 
• pełnoziarniste pieczywo, pieczywo na zakwasie, makarony z pełnego ziarna, ryż brązowy, dziki, kasze gruboziarniste, 
• zawiesiste sosy (na zasmażce, tłustej śmietanie, grzybowe), 
• wyroby cukiernicze, torty, ciasta z kremami, 
• mocna kawa, mocna herbata, alkohol, napoje gazowane, 
• potrawy mocno przyprawione i przetworzone, 
• dania typu fast-food, instant. 

Przykładowe przepisy po operacji wyrostka robaczkowego – okres rekonwalescencji  

Jak powinna wyglądać dieta po operacji wyrostka robaczkowego? Oto przykładowy jadłospis wraz z przepisami, który przyda się pacjentom po usunięciu wyrostka. 

Śniadanie: kanapki z chleba pszennego z twarożkiem naturalnym, zieleniną i pomidorem bez skórki oraz pestek. 

Twaróg rozgnieść z chudym jogurtem, dodać posiekaną natkę pietruszki albo koperek. Pastą obkładać pieczywo muśnięte masłem 82%, dodać na wierzch cieniutkie plasterki pomidora bez skórki (wcześniej sparzony) oraz pestek. 

II śniadanie: jogurt naturalny z purée bananowym. 

Banana zmiksować lub dobrze rozgnieść widelcem. Dodać do chudego jogurtu. 

Obiad: ziemniaki purée, pieczony w rękawie indyk bez dodatku tłuszczu, ugotowane warzywa na parze (marchewka, dynia i cukinia bez pestek pokrojone w dużą kostkę) 

Podwieczorek: ryż gotowany z dodatkiem musu jabłkowego i cynamonem. 

Jabłko obrać, pokroić na mniejsze kawałki, wrzucić do garnka z odrobiną wody i „prażyć” aż całkowicie zmięknie. Zmiksować na mus. Podawać z dobrze ugotowanym ryżem i cynamonem. 

Kolacja: jajecznica na parze posypana natką pietruszki z kromką jasnego pieczywa.