Galwanizacja – jakie są wskazania i przeciwwskazania do zabiegu z wykorzystaniem prądów galwanicznych? Rodzaje elektroterapii

Galwanizacja – na czym polega ten zabieg fizjoterapeutyczny? Rodzaje elektroterapii

Elektroterapia jest traktowana jako składowa fizykoterapii, wykorzystuje prąd w procesach diagnostyki oraz leczenia określonych schorzeń. Zabiegi z użyciem energii elektrycznej są klasyfikowane w oparciu o wartości natężenia, częstotliwości oraz kierunek płynącego prądu. Istotnym kryterium są również efekty terapeutyczne. Tutaj najczęściej dzieli się je na takie, które działają analgetycznie (przeciwbólowo) lub wyzwalają reakcję ruchową. 

W trakcie zabiegu z użyciem prądów galwanicznych pacjent zazwyczaj odczuwa delikatne mrowienie. Prąd galwaniczny jest rodzajem prądu stałego. Oznacza to, że jego przepływ odbywa się tylko w jednym kierunku. W zależności od rodzaju ułożenia elektrod, procedura może być opisywana jako galwanizacja wstępująca, dająca efekt stymulacyjny (pobudzenie), bądź jako galwanizacja zstępująca, która będzie odznaczała się rezultatem tonizacji (rozluźnienia). Nazwa zabiegu pochodzi od nazwiska włoskiego lekarza – Galvaniego. 

Galwanizacja – wskazania

Fizjoterapeutyczny zabieg galwanizacji posiada wiele wskazań. Wśród nich wymienia się:

• zaburzenia krążenia obwodowego,
• wiotkość mięśni,
• choroby o podłożu zwyrodnieniowym,
• opóźniony zrost kostny,
• schorzenia przewlekłe obejmujące nerwy, korzenie oraz sploty nerwowe (np. porażenie nerwu twarzowego – porażenie Bella),
• rwa kulszowa,
• stany po przebytych urazach,
• problemy dermatologiczne,
• rozstępy,
• cellulit.

Bardzo często również w kosmetologii wykorzystuje się ten rodzaj zabiegu, aby oczyścić, ujędrnić oraz uelastycznić skórę twarzy. Galwanizacja pomaga w leczeniu trądziku, a nawet potrafi pomóc w walce ze zmarszczkami. 

W niektórych przypadkach lekarz może zalecić także galwanizację krtani. Zabieg polega wówczas na wprowadzaniu przez skórę jonów leku za pomocą prądu, określa się go mianem jonoforezy (w tym przypadku wapniowo–jodowej). Jonoforeza stosowana jest np. przy guzkach strun głosowych, ale także przy bólach stawów, bólach kręgosłupa czy nerwobólach. Równie popularne jest wykorzystanie tego rodzaju prądów do galwanizacji nerwu kulszowego.

Galwanizacja – przeciwwskazania

Zabieg galwanizacji jest przeciwwskazany w :

• nowotworach,
• ciąży,
• chorobach zakaźnych,
• gorączce,
• przerwaniu ciągłości skóry i zmianach o charakterze ropnym, wysiękowym,
• zaburzeniach czucia w obszarze planowanego zabiegu,
• padaczce (w sytuacji konieczności prowadzenia zabiegu w obszarze głowy oraz szyi),
• obecności rozrusznika serca (w sytuacji konieczności prowadzenia zabiegu przez klatkę piersiową).

Należy zawsze dokładnie przeprowadzić wywiad z pacjentem i upewnić się, że nie posiada w ciele żadnych metalowych implantów. Wymaga się również zdejmowania biżuterii. Jest to podyktowane możliwością poparzenia podczas zabiegu, gdyż prąd będzie się kumulował na elementach wykonanych z metalu. Znacznie mniej groźne, ale również wymagające atencji są zadrapania, strupki. W tych miejscach energia elektryczna również może ulegać kumulacji. Wymienione przeciwwskazania są klasycznymi przeciwwskazaniami do każdego rodzaju zabiegu z elektroterapii.

Galwanizacja – działanie

Metodyka zabiegu krok po kroku wygląda następująco: najpierw oczyszcza się miejsce zabiegowe, usuwając z powierzchni skóry wszelkie zanieczyszczenia oraz pozostałości środków pielęgnacyjnych, używając preparatu na bazie alkoholu. Pozycja przyjmowana podczas zabiegu powinna być wygodna, najczęściej w tym celu wykorzystuje się kozetkę. Następnie umieszcza się elektrody samoprzylepne i informuje pacjenta o możliwych odczuciach. W dalszej kolejności terapeuta płynnie i powoli zwiększa dawkę natężenia prądu, w zależności od rodzaju schorzenia, okolicy ciała, wielkości i ułożenia elektrod. 

Wyróżnia się kilka rodzajów stosowanych elektrod. Mogą być wykonane z cyny, włókna węglowego lub innego tworzywa. Niektóre mogą być układane bezpośrednio na skórze, inne, tak jak cynowe oraz węglowe, wymagają nasączonych wodą podkładów z jałowej gazy lub innego materiału, aby nie poparzyć skóry. Ułożenie może być poprzeczne (głębokie wnikanie prądu w tkanki) oraz podłużne, które cechuje się słabszą penetracją ze względu na powierzchowne umiejscowienie elektrod. Czas trwania pojedynczego zabiegu to około 20 minut. Terapeuta musi pozostawać w stałym kontakcie z pacjentem i na bieżąco kontrolować przebieg galwanizacji. 

Często zaniepokoić może niegroźne zjawisko zwane rumieniem galwanicznym. Jest to intensywne przekrwienie skóry występujące pod elektrodą dodatnią (katodą). Zaczerwienie ustępuje zwykle po około pół godziny od zakończenia zabiegu. 

Galwanizacja – gdzie można wykonać zabieg elektroterapii i jaka jest jego cena?

Zabieg powinien być wykonywany zgodnie ze wskazaniami lekarza. Obecnie niemal każdy gabinet fizjoterapii i rehabilitacji oferuje taką usługę po okazaniu skierowania. Ponieważ galwanizację wykorzystuje się także w kosmetyce – w większości gabinetów kosmetycznych wykorzystuje się właściwości oczyszczające i wpływające pozytywnie na kondycję skóry.

Cena zabiegu jest w większości placówek podobna. Jednorazowo wykorzystanie prądu galwanicznego to koszt kilku złotych. 

W różnych gałęziach przemysłu funkcjonuje także pojęcie – galwanizernia. Jest to placówka oferująca usługi polegające na pokrywaniu tworzyw sztucznych, metali, cienką powłoką metaliczną ze złota, srebra, czy cynku. Spełnia to bardzo wiele funkcji – np. chroni przed korozją, uszkodzeniami mechanicznymi, poprawia wytrzymałość. Proces również nosi nazwę galwanizacji, ale w tym przypadku niewiele ma to wspólnego z fizjoterapią.