Wytrzewienie – na czym polega wytrzewienie jelit u noworodka i dorosłego oraz jak wygląda leczenie?
Łukasz Stelmaszczyk

Wytrzewienie – na czym polega wytrzewienie jelit u noworodka i dorosłego oraz jak wygląda leczenie?

Wytrzewieniem nazywamy stan, gdy jelita wydostają się na zewnątrz ciała przez powłoki brzuszne. Może do tego dojść zarówno w wyniku wady rozwojowej, jak i rozejścia się rany pooperacyjnej. Jakie są przyczyny wytrzewienia i jak w obu tych przypadkach przebiega leczenie? 

Wytrzewienie – na czym polega wytrzewienie jelit? 

Wytrzewienie jelit u dzieci (gastroschisis) spowodowane jest wadą rozwojową ściany brzucha w okolicy pępka – najczęściej na prawo od przyczepu pępowiny. Zazwyczaj ubytek ma wielkość nie większą niż 4 cm. Przez powstały otwór na zewnątrz jamy brzusznej uwypukla się część jelita płodu (jelito czcze i kręte). Jelita swobodnie pływają w wodach płodowych i nie są pokryte otrzewną. Może się zdarzyć, że wraz z jelitami na zewnątrz jamy brzusznej przedostanie się wątroba, żołądek czy śledzona. Taką wadę możemy zauważyć już podczas badania ultrasonograficznego pierwszego trymestru. Widoczne są wtedy swobodnie pływające jelita, które wyglądem przypominają kalafior zlokalizowany obok prawidłowego przyczepu pępowiny.  

Wytrzewienie należy różnicować z przepukliną pępowinową (omphalocele), w której fragmenty jelita uwypuklają się w podstawę przepukliny w linii środkowej ciała. Przepuklina pępowinowa u zdrowych dzieci zanika do 12. tygodnia ciąży. Jeżeli stwierdzane jest na badaniu USG po tym tygodniu, traktowane jest jako patologia, która może sugerować występowanie innych wad płodu. 

Wytrzewienie u dorosłych jest powikłaniem operacji. Jest to rozejście pooperacyjnej rany brzusznej na całej głębokości, czego następstwem jest wypadnięcie trzewi. Częstość takiego powikłania po laparotomii (otwarciu powłok brzusznych) określa się na poziomie 0,2-3%, a u osób starszych nawet 5%.  

Wytrzewienie jelit u płodu i noworodka 

Wytrzewienie u płodu jest wadą wrodzoną. Przez brak ciągłości ściany brzucha na zewnątrz jamy brzusznej wydostają się głównie jelita, czasem też inne narządy jamy brzusznej. Statystycznie taka wada występuje u 175-250 na 1 000 000 płodów. Częściej występuje u płodów płci męskiej. Zazwyczaj zlokalizowana jest po prawej stronie brzucha.  

Jelita nie są pokryte otrzewną, dlatego są narażone na permanentne, drażniące działanie płynu owodniowego. Konsekwencją wytrzewienia może być niedokrwienie jelit i wątroby, utrudniony powrót żylny do serca i zahamowanie wzrastania wewnątrzmacicznego płodu. Przy rozległej wadzie może dojść do niedorozwoju płuc 

Przyczyny wrodzonego wytrzewienia jelit 

Przyczyny wytrzewienia jelit u płodu nie są do końca poznane. Wada często występuje u dzieci z zespołem Downa (trisomią 21) oraz z zespołem Edwardsa (trisomią chromosomu 18). W przypadku zdiagnozowania wady należy wykonać badania w kierunku zespołu Beckwitha-Wiedemanna. Wytrzewienie jelit często współwystępuje z wadami serca, dlatego zarówno w czasie życia płodowego, jak i już po urodzeniu należy wykonać dokładną diagnostykę układu krążenia. 

Leczenie wrodzonego wytrzewienia jelit 

Wytrzewienie jelit jest wskazaniem do leczenia operacyjnego tuż po urodzeniu się dziecka. Zazwyczaj już na początku III trymestru należy wykonać konsultację chirurgiczną, aby ustalić dalszy sposób postępowania. Ciążę zazwyczaj kończy się w 36.-37. tygodniu poprzez cięcie cesarskie. Przy małych wadach dopuszcza się poród drogą pochwową, choć może dojść wtedy do uszkodzenia worka przepuklinowego i urazu jego zawartości.  

Dziecko tuż po porodzie należy umieścić w inkubatorze, a wytrzewione narządy od razu okryć specjalną ochronną folią. Do żołądka zakłada się specjalną sondę, aby nie dopuścić do przeciążenia układu pokarmowego. Noworodkowi podaje się antybiotyki, zabezpiecza się krew i wykonuje się zabieg operacyjny. Polega on na odprowadzeniu narządów do jamy brzusznej i zamknięciu ubytku.  

Rokowanie jest dosyć dobre. Przeżywalność wynosi 80-100% i nie jest zależna od wielkości i czasu powstania wady. Jeśli jest to wada izolowana, przeżywalność wynosi 95-100%. Powikłania pooperacyjne zdarzają się w 2-10% przypadków i zależą od wielkości wytrzewienia oraz od tego, jakie organy znajdują się poza jamą brzuszną. 

Polecane dla Ciebie

Wytrzewienie jelit u dorosłego – przyczyny i leczenie 

Przyczyna wytrzewienia jelit u dorosłej osoby nie jest do końca poznana, jednakże wyróżnia się czynniki ryzyka sprzyjające rozejściu się rany i w konsekwencji wytrzewieniu. Są to głównie:  

  • otyłość,  
  • starszy wiek,
  • wyniszczenie,
  • niedożywienie ze zmniejszonym stężeniem białka i innych substancji,
  • stosowanie niektórych leków (np. steroidów),
  • nieprawidłowa technika szycia,  
  • wzrost ciśnienia w jamie brzusznej (np. na skutek kaszlu, kichania, czkawki czy zaparć).  
Ponadto ewentracją, bo tak inaczej nazywamy wytrzeźwienie pooperacyjne, zagrożeni są pacjenci, u których doszło do zakażenia rany, krwiaków lub ropni w ranie. Również zbyt wcześnie rozpoczęta po operacji chemioterapia i/lub radioterapia może spowodować złe gojenie się rany pooperacyjnej i w konsekwencji jej rozejście się. Do innych czynników powodujących gorsze gojenie się ran należą także niewydolność krążenia, choroby płuc, cukrzyca

Leczenie polega na ponownym zszyciu rany przez wszystkie warstwy powłok brzusznych. Czasami, jeśli do ewentracji doszło po pewnym czasie od operacji, konieczne jest opracowanie rany. Polega ono na wycięciu martwiczej tkanki, która uniemożliwia prawidłowe gojenie się rany. Poza standardowymi szwami chirurdzy czasem stosują specjalne szwy antyewentracyjne. Są to grube nici (czasem z rdzeniem metalowym) przechodzące przez wszystkie powłoki jamy brzusznej jednocześnie – na brzuchu osadzone są na specjalnych, przeciwodleżynowych płytkach. Pacjentom z dużym ryzykiem wytrzewienia pooperacyjnego zaleca się stosowanie specjalnych pasów antyewentracyjnych aż do momentu pełnego zagojenia rany.

  1. M. Pietryga, J. Brązert, Podstawy praktycznej ultrasonografii w ginekologii i położnictwie, Exemplum, Poznań 2009. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Czy warto brać antyoksydanty w tabletkach, kroplach lub kapsułkach?

    Antyoksydanty w postaci tabletek to suplementy diety zawierające związki, które mogą pomóc w ochronie komórek organizmu przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki. Niektóre przykłady przeciwutleniaczy, które można znaleźć w postaci tabletek, to witaminy C i E, beta-karoten i selen. Przyjmowanie suplementów antyoksydacyjnych nie jest jednak zasadne w każdej sytuacji. Zawsze zaleca się rozmowę z lekarzem przed przyjęciem jakichkolwiek suplementów diety.

  • Opatrunek podciśnieniowy – jak wygląda leczenie ran?

    Opatrunek podciśnieniowy to doskonały i nowoczesny środek do skutecznego leczenia niektórych przewlekłych trudno gojących się ran. W porównaniu do metod tradycyjnych wyraźnie skraca czas terapii i pozwala uzyskać lepsze efekty czynnościowe. Znacznie poprawia zatem zadowolenie pacjenta. Opatrunek wymaga zastosowania ujemnego ciśnienia, które uzyskuje się dzięki specjalnej pompie. W przypadku ran trudno gojących się warto rozważyć jego użycie. W jakich przypadkach korzystne będzie zastosowanie opatrunku podciśnieniowego?

  • Leki biologiczne – czym są? Czy są skuteczne w leczeniu AZS i łuszczycy?

    Leki biologiczne to skomplikowane leki produkowane na bazie substancji pochodzenia biologicznego, takich jak białka, hormony czy przeciwciała. Są one stosowane w leczeniu różnych chorób, w tym chorób autoimmunologicznych, nowotworowych czy zapalnych, ale ich produkcja jest bardziej skomplikowana i kosztowna niż w przypadku typowych leków syntetycznych. W Polsce leki biologiczne są pod pewnymi warunkami refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, niemniej ich cena może być zbyt wysoka dla pacjentów nieobjętych systemem refundacji. Czym są leki biologiczne? W leczeniu których chorób można je stosować?

  • Skuteczność działania probiotyków – forma płynna doskonałą alternatywą dla kapsułek

    Pacjenci mają zróżnicowane upodobania co do formy przyjmowanych leków czy suplementów diety. Jedni wolą tabletki, a inni preferują formę płynną. Często nie zdają sobie jednak sprawy z tego, że forma produktu to nie tylko kwestia wygody stosowania. Dla naszego zdrowia powinno się brać pod uwagę przede wszystkim określone właściwości funkcjonalne, jak np. większa przyswajalność czy skuteczność. Przecież najistotniejszym aspektem stosowania danego produktu – oprócz jego formy, walorów smakowych i zapachowych – powinna być głównie skuteczność jego działania.

  • Semaglutyd – czy pomaga schudnąć? Zagrożenia, skutki uboczne stosowania bez wskazania

    Semaglutyd to lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2. Jest agonistą receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), który pomaga regulować poziom cukru we krwi poprzez zwiększanie wydzielania insuliny i zmniejszanie wydzielania glukagonu. Zwykle podaje się go raz w tygodniu w postaci zastrzyku. Od pewnego czasu Internet zalewa fala zapytań dotyczących leku na odchudzanie bez recepty, którego głównym składnikiem jest właśnie semaglutyd. Czy jego stosowanie jest bezpieczne, jeśli jedynym celem jest redukcja wagi, a nie kontrola cukrzycy?

  • Jakie właściwości ma chlorofil do picia? Działanie, przeciwwskazania

    Zielona barwa liści wynika z obecności w nich chlorofilu – głównego barwnika fotosyntetycznego. Doniesienia o tradycyjnych leczniczych zastosowaniach chlorofilu w alternatywnych formach medycyny znane są już od wieków. Co więcej, chlorofil cieszy się dużym zainteresowaniem również we współczesnej medycynie. Jakie właściwości i działanie ma chlorofil? Kto może, a kto nie powinien po niego sięgać?

  • Fosfolipidy niezbędne – czym są i czemu są tak ważne dla wątroby?

    Zapoczątkowany w ubiegłym stuleciu rozwój cywilizacyjny i jego negatywne konsekwencje, jak np. zanieczyszczenie środowiska, nadmierne spożycie produktów przetworzonych czy dodatki do żywności mogą mieć negatywny wpływ na nasz organizm. W tym na wątrobę, główny narząd, w którym dokonują się najważniejsze i podstawowe przemiany metaboliczne.1

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij