Wytrzewienie – na czym polega wytrzewienie jelit u noworodka i dorosłego oraz jak wygląda leczenie?
Łukasz Stelmaszczyk

Wytrzewienie – na czym polega wytrzewienie jelit u noworodka i dorosłego oraz jak wygląda leczenie?

Wytrzewieniem nazywamy stan, gdy jelita wydostają się na zewnątrz ciała przez powłoki brzuszne. Może do tego dojść zarówno w wyniku wady rozwojowej, jak i rozejścia się rany pooperacyjnej. Jakie są przyczyny wytrzewienia i jak w obu tych przypadkach przebiega leczenie? 

Wytrzewienie – na czym polega wytrzewienie jelit? 

Wytrzewienie jelit u dzieci (gastroschisis) spowodowane jest wadą rozwojową ściany brzucha w okolicy pępka – najczęściej na prawo od przyczepu pępowiny. Zazwyczaj ubytek ma wielkość nie większą niż 4 cm. Przez powstały otwór na zewnątrz jamy brzusznej uwypukla się część jelita płodu (jelito czcze i kręte). Jelita swobodnie pływają w wodach płodowych i nie są pokryte otrzewną. Może się zdarzyć, że wraz z jelitami na zewnątrz jamy brzusznej przedostanie się wątroba, żołądek czy śledzona. Taką wadę możemy zauważyć już podczas badania ultrasonograficznego pierwszego trymestru. Widoczne są wtedy swobodnie pływające jelita, które wyglądem przypominają kalafior zlokalizowany obok prawidłowego przyczepu pępowiny.  

Wytrzewienie należy różnicować z przepukliną pępowinową (omphalocele), w której fragmenty jelita uwypuklają się w podstawę przepukliny w linii środkowej ciała. Przepuklina pępowinowa u zdrowych dzieci zanika do 12. tygodnia ciąży. Jeżeli stwierdzane jest na badaniu USG po tym tygodniu, traktowane jest jako patologia, która może sugerować występowanie innych wad płodu. 

Wytrzewienie u dorosłych jest powikłaniem operacji. Jest to rozejście pooperacyjnej rany brzusznej na całej głębokości, czego następstwem jest wypadnięcie trzewi. Częstość takiego powikłania po laparotomii (otwarciu powłok brzusznych) określa się na poziomie 0,2-3%, a u osób starszych nawet 5%.  

Wytrzewienie jelit u płodu i noworodka 

Wytrzewienie u płodu jest wadą wrodzoną. Przez brak ciągłości ściany brzucha na zewnątrz jamy brzusznej wydostają się głównie jelita, czasem też inne narządy jamy brzusznej. Statystycznie taka wada występuje u 175-250 na 1 000 000 płodów. Częściej występuje u płodów płci męskiej. Zazwyczaj zlokalizowana jest po prawej stronie brzucha.  

Jelita nie są pokryte otrzewną, dlatego są narażone na permanentne, drażniące działanie płynu owodniowego. Konsekwencją wytrzewienia może być niedokrwienie jelit i wątroby, utrudniony powrót żylny do serca i zahamowanie wzrastania wewnątrzmacicznego płodu. Przy rozległej wadzie może dojść do niedorozwoju płuc 

Przyczyny wrodzonego wytrzewienia jelit 

Przyczyny wytrzewienia jelit u płodu nie są do końca poznane. Wada często występuje u dzieci z zespołem Downa (trisomią 21) oraz z zespołem Edwardsa (trisomią chromosomu 18). W przypadku zdiagnozowania wady należy wykonać badania w kierunku zespołu Beckwitha-Wiedemanna. Wytrzewienie jelit często współwystępuje z wadami serca, dlatego zarówno w czasie życia płodowego, jak i już po urodzeniu należy wykonać dokładną diagnostykę układu krążenia. 

Leczenie wrodzonego wytrzewienia jelit 

Wytrzewienie jelit jest wskazaniem do leczenia operacyjnego tuż po urodzeniu się dziecka. Zazwyczaj już na początku III trymestru należy wykonać konsultację chirurgiczną, aby ustalić dalszy sposób postępowania. Ciążę zazwyczaj kończy się w 36.-37. tygodniu poprzez cięcie cesarskie. Przy małych wadach dopuszcza się poród drogą pochwową, choć może dojść wtedy do uszkodzenia worka przepuklinowego i urazu jego zawartości.  

Dziecko tuż po porodzie należy umieścić w inkubatorze, a wytrzewione narządy od razu okryć specjalną ochronną folią. Do żołądka zakłada się specjalną sondę, aby nie dopuścić do przeciążenia układu pokarmowego. Noworodkowi podaje się antybiotyki, zabezpiecza się krew i wykonuje się zabieg operacyjny. Polega on na odprowadzeniu narządów do jamy brzusznej i zamknięciu ubytku.  

Rokowanie jest dosyć dobre. Przeżywalność wynosi 80-100% i nie jest zależna od wielkości i czasu powstania wady. Jeśli jest to wada izolowana, przeżywalność wynosi 95-100%. Powikłania pooperacyjne zdarzają się w 2-10% przypadków i zależą od wielkości wytrzewienia oraz od tego, jakie organy znajdują się poza jamą brzuszną. 

Powiązane produkty

Wytrzewienie jelit u dorosłego – przyczyny i leczenie 

Przyczyna wytrzewienia jelit u dorosłej osoby nie jest do końca poznana, jednakże wyróżnia się czynniki ryzyka sprzyjające rozejściu się rany i w konsekwencji wytrzewieniu. Są to głównie:  

  • otyłość,  
  • starszy wiek,
  • wyniszczenie,
  • niedożywienie ze zmniejszonym stężeniem białka i innych substancji,
  • stosowanie niektórych leków (np. steroidów),
  • nieprawidłowa technika szycia,  
  • wzrost ciśnienia w jamie brzusznej (np. na skutek kaszlu, kichania, czkawki czy zaparć).  
Ponadto ewentracją, bo tak inaczej nazywamy wytrzeźwienie pooperacyjne, zagrożeni są pacjenci, u których doszło do zakażenia rany, krwiaków lub ropni w ranie. Również zbyt wcześnie rozpoczęta po operacji chemioterapia i/lub radioterapia może spowodować złe gojenie się rany pooperacyjnej i w konsekwencji jej rozejście się. Do innych czynników powodujących gorsze gojenie się ran należą także niewydolność krążenia, choroby płuc, cukrzyca

Leczenie polega na ponownym zszyciu rany przez wszystkie warstwy powłok brzusznych. Czasami, jeśli do ewentracji doszło po pewnym czasie od operacji, konieczne jest opracowanie rany. Polega ono na wycięciu martwiczej tkanki, która uniemożliwia prawidłowe gojenie się rany. Poza standardowymi szwami chirurdzy czasem stosują specjalne szwy antyewentracyjne. Są to grube nici (czasem z rdzeniem metalowym) przechodzące przez wszystkie powłoki jamy brzusznej jednocześnie – na brzuchu osadzone są na specjalnych, przeciwodleżynowych płytkach. Pacjentom z dużym ryzykiem wytrzewienia pooperacyjnego zaleca się stosowanie specjalnych pasów antyewentracyjnych aż do momentu pełnego zagojenia rany.

  1. M. Pietryga, J. Brązert, Podstawy praktycznej ultrasonografii w ginekologii i położnictwie, Exemplum, Poznań 2009. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Co to jest colostrum bovinum (siara bydlęca)? Colostrum na odporność – dla dzieci i dorosłych

    Colostrum, inaczej siara, to naturalne bogactwo związków wspomagających nie tylko odporność, ale również wpływających pozytywnie na poziom żelaza. Ostatnio zyskuje na popularności względem tradycyjnych środków na odporność, mogą ją przyjmować także niemowlęta i dzieci. Rodzaje siary są różne – od bydlęcej, przez owczą, po kozią. Kiedy warto zastosować colostrum? Jakie preparaty znajdziemy na aptecznej półce?

  • Tran – właściwości. Czy tran wpływa na odporność?

    Tran to olej otrzymywany z dorsza atlantyckiego lub innych ryb dorszowatych (olej z wątroby rekina nie jest tranem, ma bowiem inny skład i inne właściwości). Tran zawiera witaminę D i A, a także kwasy omega-3 (DHA i EPA), które mają korzystny wpływ na układ odpornościowy, nerwowy oraz krwionośny. Kiedy stosować olej z wątroby dorsza? Jak wybrać najlepszy tran dla dziecka i dla osoby dorosłej?

  • Domowe sposoby na wzmocnienie odporności – jak w prosty sposób wzmocnić organizm?

    Stosowanie domowych sposobów na odporność może okazać się bardzo dobrym rozwiązaniem, które z jednej strony pomoże w uniknięciu rozwoju infekcji, a z drugiej wspomoże terapię lekami, poprzez pobudzenie układu immunologicznego. W poprawie kondycji układu odporności istotne jest przestrzeganie kilku zasad, zaczynając od codziennego obowiązku zjedzenia pożywnego śniadania, kończąc na suplementacji żelaza i kwasów omega-3, których być może w pełni nie dostarczamy wraz z posiłkami. Dbając o naszą odporność niezmiernie istotne jest dbanie o nasz układ pokarmowy. Jakie suplementy przyjmować, czego unikać, a nad czym popracować w trosce o odporności? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Kreatyna – właściwości, działanie, efekty. Jak ją dawkować?

    Kreatyna – jakie pełni funkcje? Czy ma potencjał, aby stać się suplementem kojarzonym nie tylko z odżywkami dla sportowców? Czym różnią się jej formy? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w poniższym artykule.

  • Suplementy i witaminy na odporność – jak uniknąć infekcji?

    Suplementy na odporność stały się bardzo popularne szczególnie w okresie pandemii COVID-19. Sięgamy po nie równie często w okresie zmieniających się pór roku, licząc, że pomogą nam uniknąć infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych. Preparaty na odporność mają przede wszystkim stymulować układ immunologiczny tak, aby ten szybciej i mocniej odpowiadał na atakujące go patogeny chorobotwórcze. Jak wybrać najlepsze suplementy zwiększające odporność, jak je dawkować i czy można je zażywać będąc w ciąży?

  • Dlaczego profilaktyczne picie płynu Lugola jest niebezpieczne dla zdrowia?

    W ostatnich dniach bardzo wzrosło zainteresowanie płynem Lugola. Niektórzy próbują stosować go profilaktycznie, a nie z powodu wyraźnych wskazań zdrowotnych. Wprawdzie płyn Lugola wykazuje działanie antyseptyczne, a znajdujący się w nim jod wpływa korzystnie na pracę tarczycy, ale zażywanie go na „własną rękę” może mieć bardzo negatywne, a wręcz tragiczne w skutkach konsekwencje. Dlaczego nie powinniśmy stosować płynu Lugola bez wyraźnych wskazań lekarskich i czym jest trądzik jodowy? 

  • Szczepionka na grypę 2023/2024 – kto i kiedy powinien się zaszczepić? Którą szczepionkę wybrać?

    W zależności od sezonu epidemicznego w Polsce liczba zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę osiąga od kilkuset tysięcy do nawet kilku milionów. Zazwyczaj największą liczbę zachorowań odnotowuje się pomiędzy styczniem a marcem. W zależności od grupy osób szczepionych i sezonu grypowego szczepionki na grypę chronią przed infekcją grypową ok. 40–70% zaszczepionych osób oraz zabezpieczają w znacznym stopniu przed powikłaniami pogrypowymi.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij