6. tydzień ciąży – wielkość i wygląd zarodka

6. tydzień ciąży jest wyjątkowy – powstają zawiązki kończyn, zaczyna się tworzyć układ nerwowy, a w badaniu USG można nawet dostrzec bijące serce zarodka. Tydzień 6. zaczyna się wtedy, kiedy od ostatniej miesiączki upłynie 5 pełnych tygodni, a od zapłodnienia 3 pełne tygodnie. Kobieta będąca w 6. tygodniu ciąży może powiedzieć, że jej ciąża ma 5 tygodni i kilka dni (od 1 do 6). 

To jeden z momentów przełomowych. Pojawiają się zawiązki kończyn górnych i dolnych. Z ektodermalnego listka zarodkowego zaczyna się tworzyć układ nerwowy. Pod koniec 6. lub na początku 7. tygodnia w USG zaczyna być widoczne bijące serduszko.

Co widać w USG w 6. tygodniu ciąży?

Echo zarodka, czyli to, co widać podczas badania ultrasonograficznego (USG), jest na tyle widoczne, że można je zmierzyć. Od tego momentu do około 15. tygodnia ciąży lekarz podczas badania USG będzie określał długość ciemieniowo–siedzeniową (CRL – Crown Rump Length). W 6. tygodniu ciąży CRL wynosi 2–3 mm. Jest to bardzo ważny parametr, ponieważ na jego podstawie można określić wiek ciążowy, który nie zawsze jest identyczny jak ten, wynikający z ostatniej miesiączki (OM). Czasami zdarza się, szczególnie u kobiet miesiączkujących nieregularnie, że rozbieżność ta wynosi aż 3–4 tygodnie.

Serduszko uwidocznione w klatce piersiowej zarodka w 6. tygodniu powinno bić z częstością od 120. do 150. uderzeń na min. Serce od 7. do 9. tygodnia ma jedną, wspólną komorę.

Kalendarz badań w ciąży

Prowadzenie ciąży przez lekarza zawsze dostosowane jest do pacjentki. Inaczej prowadzi się ciążę fizjologiczną, a inaczej ciążę, w której występują takie schorzenia, jak: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, nieprawidłowa budowa macicy lub łożyska i inne.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 16 sierpnia 2018 r. w każdej ciąży należy wykonać pewne ściśle określone minimum badań, konsultacji czy badań laboratoryjnych. Rozporządzenie określa świadczenia i badania diagnostyczne oraz konsultacje medyczne, które należy wykonać w określonych przedziałach czasu.

Do 10. tygodnia ciąży lub w momencie pierwszego zgłoszenia się na wizytę u ginekologa, na której została potwierdzona ciąża, zgodnie z rozporządzeniem lekarz powinien:

• wykonać badanie podmiotowe i przedmiotowe,
• zmierzyć pacjentce ciśnienie tętnicze krwi,
• wykonać badanie gruczołów sutkowych,
• określić wzrost, masę ciała i wskaźnik BMI (body mass index) pacjentki,
• ocenić ryzyko ciążowe (zebrać dokładny wywiad na temat stanu zdrowia pacjentki, na temat poprzednich ciąż i ewentualnych poronień),
• przekazać informacje o możliwości wykonania badań w kierunku chorób uwarunkowanych genetycznie (USG I trymestru, testu podwójnego czy badania wolnego DNA),

W przypadku opieki sprawowanej przez położną do 10. tygodnia ciąży musi odbyć się konsultacja u lekarza położnika,
propagować zdrowy styl życia i nawyki żywieniowe oraz poinformować o wpływie alkoholu i innych używek na ciążę i płód.

Obowiązkowe badania diagnostyczne i konsultacje:

• oznaczenie grupy krwi i czynnika Rh (chyba, że ciężarna dostarczy oryginalny wynik wykonany wcześniej lub tzw. krewkartę),
• oznaczenie przeciwciał odpornościowych do antygenów krwinek czerwonych,
• morfologia krwi,
• badanie ogólne moczu,
• badanie cytologiczne, chyba że było wykonane w ciągu ostatnich 6 miesięcy, a jego wynik był prawidłowy,
• badanie stężenia glukozy we krwi na czczo; kobiet z czynnikami ryzyka wystąpienia cukrzycy należy wykonać OGGT, czyli test obciążenia 75 g glukozy,
• badanie VDRL (badanie w kierunku kiły),
• badanie HIV, HCV,
• badanie w kierunku toksoplazmozy (IgG, IgM), o ile ciężarna nie przedstawi wyniku potwierdzającego występowanie przeciwciał IgG sprzed ciąży,
• badanie w kierunku różyczki (IgG, IgM), o ile ciężarna nie chorowała lub nie była szczepiona, lub w przypadku braku informacji.
• oznaczenie TSH,
• zalecenie kontroli stomatologicznej.

Jeżeli lekarz na pierwszej wizycie nie wykona wszystkich badań, nie ma powodu do zmartwień. Rozporządzenie mówi, że mają być wykonane do 10. tygodnia. Na początku ciąży wizyty odbywają się co 3–4 tygodnie, więc można rozłożyć te badania w czasie. W gabinecie prywatnym przyszła mama wykonuje badania na własny koszt, w poradni specjalistycznej w ramach NFZ wyżej wymienione badania przysługują każdej kobiecie ciężarnej bezpłatnie.

Zalecenia co do stylu życia, odżywiania i suplementacji są takie same, jak w 5. tygodniu.

Kwas foliowy w ciąży

Jeśli przed zajściem w ciążę byłaś na wizycie u lekarza ginekologa, zapewne zalecił on przyjmowanie kwasu foliowego w okresie prekoncepcyjnym (dłużej niż 6 tygodni) oraz w całej ciąży, a w szczególności w I trymestrze. Kwas foliowy odpowiedzialny jest za wzrost i podział komórek układu nerwowego, pokarmowego i krwiotwórczego.

Zalecenia mówią, że należy przyjmować kwas foliowy w dawce 0,4 mg/dzień, od minimum 6. tygodnia przed zajściem w ciążę (w przypadku niektórych schorzeń lekarz może zalecić większą dawkę). Wchłanianie kwasu foliowego jest lepsze, gdy przyjmuje się go razem z witaminami B6, B7, B12 i witaminą C. Należy pamiętać, że z kolei alkohol, leki przeciwpadaczkowe, nikotynizm, mocna kawa i herbata (także zielona) mogą upośledzać wchłanianie kwasu foliowego.

Cykl artykułów dotyczących kolejnych tygodni ciąży ma charakter jedynie informacyjny i nie może zastąpić wizyt i badań lekarskich. Dotyczy ciąż fizjologicznych. Jeśli dopiero co dowiedziałaś się, że jesteś w ciąży, przeczytaj koniecznie wszystkie poprzednie części cyklu, ponieważ zawierają one ważne i pomocne informacje.

Dowiedz się, dlaczego tak ważne jest przyjmowanie kwasu foliowego — przeczytaj artykuł: Kwas foliowy przed ciążą oraz w ciąży.