Pasty z węglem aktywnym mogą szkodzić zębom

Węgiel aktywny trafił na listę zdrowotnych trendów w 2016 roku. Początkowo był traktowany przede wszystkim jako dodatek do napojów i potraw, z czego wzięły się między innymi czarne lody, czarna latte czy bułki do burgerów zyskujące ogromną popularność ze względu na ich spektakularny wygląd. Jednakże polubienia na Instagramie to nie wszystko — węglowi aktywnemu przypisywano też działanie prozdrowotne mające skupiać się w głównej mierze na detoksykacji organizmu. 

Pasty z węglem aktywnym nie tak zdrowe?

W pewnym momencie popularność zyskiwać zaczęły również czarne pasty do zębów oparte na aktywnym węglu. Producenci twierdzą, że zawarte w nich składniki wiążą się z osadami na powierzchni zębów, umożliwiając ich skuteczne usuwanie.

Już w 2017 roku ukazało się badanie będące analizą 118 artykułów traktujących o pastach z węglem aktywnym. Jej wnioski stanowią, że nie ma wystarczających dowodów naukowych na poparcie kosmetycznych i zdrowotnych tez przypisywanych paście do zębów z węglem aktywnym. Nie można zatem stwierdzić, jakoby miała ona działanie antybakteryjne, przeciwgrzybiczne, przeciwwirusowe czy zmniejszałaby ubytki, wybielałaby zęby czy detoksykowała jamę ustną. Właściwości wybielające takiego produktu deklaruje aż 96% producentów, detoksykacyjne — 46%, antybakteryjne i antyseptyczne 44%, a remineralizacyjne oraz wzmacniające zęby — 30% z nich. 

Węgiel aktywny kontra fluor

Kolejnym dużym problemem był brak fluoru w składzie analizowanych past do zębów. Fluor może być toksyczny w nieodpowiednich dawkach, ale jego niskie stężenia obecne w większości tego typu produktów są ich kluczowym składnikiem, który zapobiega powstawaniu ubytków i remineralizuje je, by stały się mocniejsze. 

Następne utrudnienie to ścieralność. Jest ona zwykle o wiele wyższa niż ta oferowana przez standardowe pasty do zębów, więc te z węglem aktywnym stosowane regularnie mogą naruszyć szkliwo i dziąsła. 

Czym jest węgiel aktywny?

Do niedawna węgiel aktywny był postrzegany przede wszystkim jako preparat na biegunkę, ponieważ dzięki silnym właściwościom absorpcyjnym jest w stanie wiązać się z innymi substancjami. W przypadku tej dolegliwości pochłania między innymi bakterie i toksyny oraz ułatwia ich usunięcie. Dodatkowo tworzy warstwę na błonie śluzowej, dzięki czemu chroni ją przed działaniem nieprzyjaznych substancji. Pomaga także przy zatruciach chemikaliami czy lekami wybranego typu. W kosmetyce węgiel aktywny jest stosowany w preparatach do głębokiego oczyszczania twarzy (np. na trądzik). Bywa też składnikiem środków przeciwłupieżowych i szamponów do włosów przetłuszczających się. 

Czy wybielanie zębów za pomocą pasty z węglem aktywnym jest zalecane?

Dzisiejsze wzmożone zainteresowanie pastami z węglem aktywnym nie jest zupełnie nowym zjawiskiem. Do higieny jamy ustnej stosowali go już starożytni Grecy. Stomatologowie radzą, że najlepszym sposobem na zachowanie zębów w dobrej kondycji jest stosowanie standardowych past z fluorem i wybielanie w gabinecie stomatologicznym pod nadzorem specjalisty.