Czy mleko modyfikowane jest bezpieczne dla dziecka?

Pierwszym pokarmem wszystkich ssaków jest mleko matki. Miliony lat ewolucji sprawiły, że skład matczynego mleka i potrzeby rozwijającego się organizmu oseska są do siebie świetnie dopasowane. Różne gatunki ssaków produkują mleko o różnym składzie: niektóre zawierają więcej tłuszczu, inne więcej cukru mlecznego lub białka. Różnią się także składem kwasów tłuszczowych, rodzajami zawartych w nich białek, witamin, soli i mikroelementów oraz innych składników odżywczych. Z tych powodów często mleko samicy jednego gatunku nie nadaje się do wykarmienia oseska innego gatunku, ponieważ nie zaspokaja jego potrzeb żywieniowych lub nawet może mu zaszkodzić. Co więcej, skład mleka karmiącej matki zmienia się również w okresie trwania laktacji i jest inny zaraz po porodzie niż kilka tygodni lub miesięcy po nim.

Są to m.in. przeciwciała IgA, które chronią układ pokarmowy dziecka przed infekcjami wtedy, kiedy jego własny układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty. Szczególnie bogata w przeciwciała jest tzw. siara (łac. colostrum), czyli mleko wydzielane w pierwszych godzinach i dniach po porodzie. Między innymi z tego powodu karmienie piersią pomaga dziecku zachować zdrowie i odporność, zwłaszcza w pierwszych miesiącach życia. Niektóre matki jednak karmią swoje dzieci dłużej, nawet do drugiego lub trzeciego roku życia, ponieważ dzięki temu dzieci rzadziej zapadają na różne infekcje lub lżej je przechodzą.

Najlepszy zamiennik dla mleka matki

Nie zawsze jednak karmienie piersią jest możliwe. Czasem z powodu choroby, konieczności przyjmowania leków lub z innych przyczyn matka nie może karmić dziecka swoim mlekiem. Bywa też i tak, że kobieta wydziela zbyt mało pokarmu i dziecko musi dostawać dodatkowe porcje z innego źródła. W czasach, kiedy medycyna nie była jeszcze rozwinięta, nierzadko zdarzało się, że kobiety umierały w czasie porodu. W dzisiejszych czasach na szczęście bardzo rzadko ma to miejsce, jednak czasem zachodzi konieczność oddania dziecka do adopcji. Wtedy biologiczna matka również nie karmi niemowlęcia. Dawniej szansą na przeżycie dla takiego dziecka było wykarmienie go przez inną kobietę – mamkę; podejmowano też próby wyżywienia go mlekiem krowim, kozim lub owczym. Jednak karmienie noworodków mlekiem zwierzęcym często prowadziło do chorób, niestrawności i zaburzeń metabolizmu, ponieważ potrzeby małego człowieka są zupełnie inne niż cielęcia lub koźlęcia.

Obecnie w sytuacjach, kiedy dziecko nie może być karmione piersią, pokarmem z wyboru są tzw. mleka modyfikowane – pokarm, który swoim składem naśladuje mleko ludzkie. Niestety nawet najlepsze mleko modyfikowane jest jedynie namiastką świeżego mleka matki, ponieważ wielu składników po prostu nie da się umieścić w sproszkowanym preparacie.

Skład mleka modyfikowanego

Skład mleka modyfikowanego dla niemowląt i małych dzieci jest regulowany przez prawo Unii Europejskiej. Zawartość kluczowych składników odżywczych musi być podobna w każdym preparacie i jak najwierniej naśladować skład ludzkiego mleka. Można więc mieć pewność, że mleko od dowolnego producenta zaspokoi podstawowe potrzeby żywieniowe dziecka. Istnieją jednak pewne niewielkie różnice, od których zależy, czy dane dziecko będzie lepiej tolerowało produkt tej, czy innej marki. Tutaj przy wyborze należy kierować się obserwacją reakcji niemowlęcia i zaleceniami lekarskimi.

Mleko modyfikowane dostosowane do wieku dziecka

Podstawowym kryterium wyboru mleka modyfikowanego jest wiek dziecka. Dla zdrowych dzieci najlepsze są tzw. mleka standardowe, nieoznaczone szczególnymi etykietami, a jedynie cyframi od 1 do 5. Mleko 1, czyli początkowe, jest przeznaczone dla noworodków i niemowląt do szóstego miesiąca życia. W tym okresie może stanowić jedyny pokarm dziecka; może także stanowić uzupełnienie karmienia piersią, jeśli kobieta ma za mało pokarmu.

Kiedy niemowlę skończy pół roku, stopniowo należy zastąpić mleko początkowe tzw. mlekiem następnym, czyli oznaczonym numerem 2. Takie mleko nie może już stanowić jedynego pokarmu dziecka, choć do ukończenia dwunastu miesięcy jest nadal podstawą jego diety. W tym czasie należy do jadłospisu dziecka wprowadzać stopniowo pierwsze pokarmy stałe – np. kaszki, zupki, przeciery. Z upływem czasu dziecko powinno dostawać coraz bardziej urozmaicone jedzenie.

Po pierwszym roku życia należy zacząć podawanie mleka typu „junior” z numerem 3. Kolejne rodzaje mleka, czyli 4 i 5 są przeznaczone dla dzieci odpowiednio po ukończeniu dwóch oraz dwóch i pół lat. Z Wraz z upływem czasu – kiedy dziecko rośnie – mleko może stanowić coraz mniejszą, choć nadal bardzo ważną część jego diety. Jeśli nie ma zdrowotnych przeciwwskazań, jednak koniecznie po konsultacji z pediatrą, dzieciom powyżej pierwszego roku życia można podawać również niemodyfikowane mleko krowie lub kozie, ponieważ wtedy organizm może już sobie poradzić z innymi proporcjami składników odżywczych – bilansuje je dzięki spożywaniu innych, różnorodnych pokarmów.