Kąpiel noworodka – 7 ważnych zasad

1. Pierwsza kąpiel nie musi odbyć się w szpitalu

Pierwsza kąpiel noworodka jeszcze do niedawna odbywała się w szpitalu, od kilku lat coraz popularniejszy jest jednak trend, w myśl którego dziecka nie kąpie się przez kilka, a nawet kilkanaście dni po urodzeniu. W niektórych szpitalach w ogóle nie kąpie się dzieci w pierwszych dobach życia, w innych personel pozostawia decyzję o kąpieli lub jej braku rodzicom. Coraz częściej zdarza się więc, że pierwsza kąpiel noworodka odbywa się w domu, a rodzice nie mogą liczyć na wsparcie położnej czy pielęgniarki.

Pierwsza kąpiel, jeśli odbywa się w domu, przypada najczęściej na drugą-czwartą dobę życia. Co prawda coraz częściej mówi się o tym, że z kąpielą można zaczekać dłużej, aby nie zmywać z ciała nowo narodzonego dziecka mazi płodowej, która chroni delikatną skórę dziecka, ale warto pamiętać o tym, że na swoim małym ciele dziecko przynosi ze szpitala nie tylko maź, ale także drobnoustroje, które po prostu trzeba zmyć.

2. Malucha nie można myć zbyt często

Pierwsza kąpiel powinna odbyć się nie wcześniej niż kilka godzin i nie później niż kilka dni po urodzeniu. Potem kąpiemy dziecko w zależności od potrzeb. Nie ma obowiązku kąpania noworodka codziennie, pod warunkiem że codziennie przemyjemy (np. zwilżonym w wodzie kawałkiem gazy) okolice intymne. Częstotliwość kąpieli powinna być uzależniona od potrzeb – pory roku, temperatury, od tego jak bardzo dziecko się poci, czy ulewa oraz czy maluch lubi kąpiele. Jeśli jest to dla niego przyjemne doświadczenie, a podczas kąpieli maluszek jest spokojny i zrelaksowany, możemy kąpać go codziennie. Jeśli nie przepada za przebywaniem w wanience, a kąpiel noworodka to duża dawka stresu dla całej rodziny, można kąpać malucha raz na kilka dni, pamiętając oczywiście o tym, że nie zwalnia nas to z „higieny zastępczej”.

Noworodka nie trzeba kąpać wieczorem, choć kąpiel może być jednym z rytuałów, które rozpoczną usypianie. Na kąpiel wybierz moment, w którym dziecko jest najedzone, wypoczęte, zrelaksowane i spokojne. Głodny czy zmęczony malec będzie płakał, a kąpiel nie będzie dla niego miłym doświadczeniem.

3. Wybór miejsca ma znaczenie

Przygotowanie do kąpieli jest bardzo ważne, a jednym z najważniejszych czynników jest wybór miejsca. Nam, dorosłym, wydaje się często, że łazienka jest oczywistym wyborem, jednak nie musi tak być. Kąpiel noworodka powinna odbywać się tam, gdzie malec czuje się swobodnie. W pomieszczeniu powinno być ciepło (24-25 stopni Celsjusza) i powinno być ono na tyle przestronne, aby zmieścił się tam przewijak i wszelkie akcesoria potrzebne do kąpieli, a rodzic nadal mógł swobodnie się poruszać. Jeśli masz bardzo małą łazienkę, w której nie ma miejsca na odłożenie malucha po kąpieli, warto rozważyć mycie noworodka np. w sypialni. Dobrze jest wybrać takie pomieszczenie, w którym oświetlenie nie jest zbyt jasne i intensywne, co czasem zdarza się w łazienkach. Postawienie wanienki na łóżko, na którym zaraz obok możesz ułożyć ręcznik, ubranka i całą resztę, jest całkiem rozsądnym rozwiązaniem.

4. Miej zawsze wszystko pod ręką

Kąpiel noworodka trwa zaledwie kilka minut. Nie powinno się kąpać malucha dłużej, gdyż mała ilość wody w wanience szybko stygnie, a przetrzymywanie malucha w zbyt chłodnej wodzie mogłoby prowadzić do wyziębienia – noworodki mają jeszcze trudności z termoregulacją. Poza tym delikatna skóra dziecka mogłaby się wysuszać podczas zbyt długiego kontaktu z wodą. I choć czas przebywania w wodzie jest tak krótki, to sam proces trwa nieco dłużej. Zanim rozbierzesz malca i włożysz go do wody, przygotuj wszystko, co będzie ci potrzebne: tetrę lub gąbkę do wyłożenia wanienki, ręcznik lub pieluszki tetrowe do wytarcia dziecka, pampers i ubranko na zmianę, płyn lub żel do kąpieli i kosmetyki do pielęgnacji skóry malucha (jeśli takich używasz). Po wyjęciu malucha z wody trzeba natychmiast osuszyć jego skórę i założyć ubranko. Tej czynności nie można przeciągać, gdyż organizm noworodka bardzo szybko się wychładza. Ma to jeszcze większe znaczenie w przypadku wcześniaków.

5. Temperatura wody musi być odpowiednia

Kąpiel noworodka powinna odbywać się w wodzie o temperaturze o 1-2 stopnie wyższej niż temperatura ciała (37-38 stopni Celsjusza). Ciepłotę wody sprawdzamy termometrem (większość termometrów do mierzenia temperatury ciała posiada też opcję mierzenia temperatury otoczenia), a jeśli nie posiadasz termometru, możesz zanurzyć w wodzie łokieć. Woda powinna być przyjemnie ciepła. Ta metoda naszych babć jest niezawodna.

6. Kąpiel zaczynamy od polania brzuszka

Wody w wanience powinno być tyle, aby położony w niej noworodek mógł się spokojnie poruszać, a woda nie nalewała mu się do noska i oczu. Główka powinna być nieco wyżej niż reszta ciała (możesz korzystać ze specjalnie wyprofilowanych wanienek lub podłożyć coś, np. ręcznik, pod wanienkę). Kąpiel noworodka zaczynamy od polania brzuszka. Potem delikatnie przemywamy ręką lub myjką całe ciało, ze szczególnym uwzględnieniem szyi (szyjka się poci i często dostają się tam resztki mleka, zwłaszcza gdy malec ulewa) i okolic intymnych. Na koniec myjemy główkę. Do mycia dziecka używamy tetry, myjki lub po prostu ręki. Do kąpieli możesz używać kosmetyków przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci, ale malucha można myć też samą wodą. Nigdy nie używaj do kąpieli nowo narodzonego dziecka kosmetyków przeznaczonych dla dorosłych, mogłyby one podrażnić delikatną skórę maluszka.

7. Kąpiel to nie tylko czynność higieniczna

Twoje dziecko jest takie małe, a twoje dłonie wydają ci się takie duże? Spokojnie! Natura tak to wszystko zaplanowała, że na pewno nie zrobisz swojemu dziecku krzywdy. Weź trzy głębokie oddechy i opanuj drżenie rąk. Kąpiel noworodka ma być przyjemnością także dla ciebie! Pamiętaj, że dziecko wyczuwa twoje emocje – jeśli Ty zachowasz spokój, ono również.

Kąpiel noworodka to nie tylko czynność higieniczna – to świetna okazja do budowania więzi i stymulacji dotykowej. Dlatego wskazane jest, aby podczas kąpieli dotykać, masować i głaskać dziecko.