Tętniak aorty brzusznej – objawy, rokowania i leczenie
Michał Posmykiewicz

Tętniak aorty brzusznej – objawy, rokowania i leczenie

Tętniak aorty brzusznej jest jej lokalnym poszerzeniem o ponad 50% prawidłowej szerokości. Tętniaki aorty brzusznej są obecne u około 4,5 % populacji ludzi po 40 roku życia, 3-8 razy częściej zdarzają się one u mężczyzn niż u kobiet.

W jaki sposób można podzielić tętniaki aorty brzusznej?

Tętniaki aorty brzusznej można podzielić ze względu na etiologie ich powstawania oraz ze względu na ich kształt. Do tych pierwszych zalicza się zatem tętniaki miażdżycowe, zwyrodnieniowe, pozapalne, pourazowe oraz inne. Pod względem kształtu można natomiast podzielić tętniaki na workowate (ten rodzaj tętniaka jest bardziej typowy dla tętnicy podobojczykowej lewej oraz dolnej ściany łuku aorty) oraz zdecydowanie bardziej częste tętniaki wrzecionowate.

Ponadto tętniaki można też podzielić ze względu na budowę ich ściany. Wyróżnia się zatem tętniaki prawdziwe oraz rzekome. Ścianę tętniaków rzekomych tworzy przydanka z otaczającymi tkankami po przerwaniu błony wewnętrznej i środkowej, ten rodzaj tętniaka jest zwykle tętniakiem pourazowym. Ponadto, tętniaki można też podzielić ze względu na obraz kliniczny. Tętniaki dzielą się zatem na tętniaki bezobjawowe, objawowe i pęknięte. 

Jakie są najczęstsze przyczyny powstawania tętniaka aorty brzusznej?

Czynnikiem, który w bardzo dużej mierze zwiększa ryzyko powstania tętniaka aorty brzusznej jest miażdżyca. Dużą rolę odgrywa też prawdopodobnie predyspozycja genetyczna. Stwierdzono bowiem, że tętniak aorty brzusznej występuje aż 11 razy częściej u potomków osoby chorej.

Czynnikami sprzyjającymi powstawaniu tętniaków mogą też być choroba Takayasu, czyli olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic, jak również zapalenie tętnic w przebiegu różnego rodzaju chorób układowych. 

Powiązane produkty

Czynniki ryzyka pęknięcia tętniaka aorty brzusznej

Jednym z takich czynników jest średnica tętniaka aorty brzusznej  im tętniak większy, tym ryzyko jego pęknięcia jest większe. Ponadto, pęknięciu tętniaka aorty brzusznej sprzyja też starszy wiek pacjenta, obecność u niego nadciśnienia tętniczego, jak również przewlekła obturacyjna choroba płuc i palenie tytoniu. 

Jakie są objawy tętniaka aorty brzusznej?

Zazwyczaj u pacjentów z tętniakiem aorty brzusznej nie są obecne żadne objawy, a tętniak wykrywany jest przypadkowo w czasie wykonywania badani usg jamy brzusznej. Zdarza się jednak, że objawy są obecne. Najczęstszym objawem jest zatem stały, gniotący ból w śródbrzuszu lub też w okolicy lędźwiowej kręgosłupa. Ból ten przypomina ból korzeniowy, jednak ruch, tak jak w przypadku zespołów korzeniowych, nie wpływa na intensywność tego bólu. Ból może być też mniejszy w pozycji leżącej z nogami zgiętymi w stawach kolanowych.

Zdarza się, że tętniaka aorty brzusznej lekarz jest w stanie stwierdzić w czasie badania palpacyjnego jamy brzusznej. Jest to możliwe w sytuacji, kiedy średnica tętniaka aorty brzusznej jest równa lub większa 5 centymetrów, wtedy w czasie badania brzucha lekarz może czasem stwierdzić pulsujący guz. Zdarza się też, że w czasie osłuchiwania jamy brzusznej lekarz usłyszy szmer nad aortą brzuszną, czasem tętniak w czasie badania może też być tkliwy ( zwłaszcza w sytuacji, kiedy szybko się powiększa). 

W jaki sposób rozpoznaje się tętniaka aorty brzusznej?

Tętniaka aorty brzusznej rozpoznaje się za pomocą różnego a rodzaju badań obrazowych. Podstawowym badaniem, dzięki któremu lekarz może stwierdzić tętniaka aorty brzusznej, często przypadkowo, bo badanie jest wykonywane z innego powodu, jest usg jamy brzusznej.

Bardzo dokładnym badaniem jest też angio-CT, czyli tomografia komputerowa z uwidocznieniem naczyń krwionośnych. Dzięki temu badaniu można bardzo dokładnie ocenić wielkość tętniaka (z dokładnością nawet do 0,2 cm), jak również jego zasięg i zależności anatomiczne miedzy tętniakiem aorty brzusznej a poszczególnymi  narządami i naczyniami krwionośnymi. Jeszcze bardziej  dokładnym badaniem jest angio-MR, czyli rezonans magnetyczny również  z uwidocznieniem naczyń krwionośnych. 

Jak wygląda dalsze postępowanie  w sytuacji, kiedy dojdzie do rozpoznania tętniaka aorty brzusznej?

Pacjent z rozpoznanym tętniakiem aorty brzusznej wymaga badań kontrolnych usg jamy brzusznej, aby lekarz mógł oceniać czy tętniak powiększa swoje rozmiary. U pacjentów, u których stwierdzono tętniaka aorty brzusznej o wielkości 30-40 mm zaleca się, aby kontrolne badanie usg wykonywać co rok.

W przypadku tętniaków o wymiarach 40-45 mm kontrolne badanie usg należy powtarzać raz na pół roku, zaś w przypadku tętniaków o średnicy powyżej 45 mm należy od razu skierować chorego do szpitala zajmującego się chorobami naczyń. 

W jaki sposób leczy się tętniaki aorty brzusznej?

Przede wszystkim po rozpoznaniu tętniaka aorty brzusznej należy wyeliminować czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, ze specjalnym uwzględnieniem zaprzestania palenia przez pacjenta tytoniu oraz normalizacji ciśnienia tętniczego krwi (zazwyczaj celem normalizacji ciśnienia tętniczego  pacjentom zaleca się przyjmowanie leków należących do grupy beta-blokerów, bowiem leki te zmniejszają tempo progresji  tętniaków aorty brzusznej  o średnicy powyżej 4 cm o 50%). Czasami jednak konieczne jest leczenie operacyjne tętniaka aorty brzusznej.

Tętniak aorty brzusznej – operacja

Przede wszystkim do operacji kwalifikuje się tętniaki aorty brzusznej o średnicy powyżej 55 mm lub też takie, które powiększyły się o 5 lub więcej milimetrów w przeciągu pół roku. Ponadto na zabieg operacyjny kierowani są wszyscy pacjenci, u których doszło do pęknięcia tętniaka lub też tętniak cały czas daje objawy. 

Operacja polega na wszczepieniu protezy naczyniowej w miejscu, gdzie obecny jest tętniak. 

Czy możliwe są powikłania tętniaka aorty brzusznej? Jakie są rokowania? 

Powikłaniem obecności tętniaka aorty brzusznej jest jego pęknięcie. Tętniak aorty brzusznej najczęściej pęka do przestrzeni zaotrzewnowej oraz jamy brzusznej. Pacjent odczuwa wtedy bardzo silny, nagły ból w jamie brzusznej, dochodzi do rozwoju wstrząsu hipowolemicznego. Śmiertelność na skutek pęknięcia tętniaka aorty brzusznej i wynosi około 40-60 %.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Alergia kontaktowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Alergia kontaktowa jest rodzajem nadwrażliwości, która występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancjami wywołującymi reakcję alergiczną. Zjawisko to może powodować szereg nieprzyjemnych objawów – od łagodnych po ciężkie – i jest powszechnie spotykane wśród ludzi w różnym wieku.

  • Czym jest pokrzywka? Przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

    Pokrzywka jest niegroźnym schorzeniem skóry wywołanym najczęściej reakcją alergiczną. Objawia się swędzącymi bąblami na skórze, które przypominają ślady po poparzeniu pokrzywą. Jakie są jej przyczyny i co zrobić, gdy się pojawi? Na czym polega leczenie pokrzywki?

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Czy Tajlandia jest bezpieczna? Zagrożenia zdrowotne i najczęstsze choroby

    Tajlandia to kraj o egzotycznym uroku, przyciągający turystów z całego świata. Przed podróżą warto zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi występującymi w Azji Południowo-Wschodniej, żeby odpowiednio się przygotować i potrafić na nie reagować. Na co powinniśmy się zaszczepić przed wizytą w Tajlandii? Jakie choroby nam zagrażają? Co zrobić, jeśli ugryzie nas małpa?

  • Ośmiokrotny wzrost zachorowań na odrę w Polsce. Co jest powodem powrotu tej groźnej choroby?

    Liczba przypadków odry zarejestrowanych w 2024 roku w Polsce w systemie nadzoru epidemiologicznego wzrosła w porównaniu z rokiem 2023 ponad ośmiokrotnie – poinformował redakcję DOZ.pl Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Odra wraca do Polski i staje się realnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla dzieci i osób nieszczepionych. Choć przez lata choroba ta była praktycznie wyeliminowana, dziś – w wyniku malejącej liczby szczepień – znów pojawiają się nowe ogniska. Czym jest odra, jak się przed nią chronić i kto jest najbardziej narażony?

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

  • Odleżyny – rodzaje i stopnie odleżyn oraz ich klasyfikacja

    Odleżyny to jedno z najpoważniejszych powikłań długotrwałego unieruchomienia, stanowiące istotne wyzwanie w opiece medycznej. Ich powstawanie związane jest z długotrwałym uciskiem na tkanki, które prowadzi do niedokrwienia i martwicy. Czym są odleżyny i jak powstają? Jakie plastry należy stosować w leczeniu odleżyn?

  • Uczulenie na komary. Jakie są objawy i przyczyny alergii na komary?

    Komary mają zdolność do przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak malaria, wirus Zachodniego Nilu, wirus chikungunya czy wirus dengi. Stanowią więc zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, jednak złą sławę zyskały głównie z powodu nieprzyjemnych ukąszeń. Kąsają wyłącznie samice komarów, wabione do skóry człowieka przez ciepło ciała, pot, zapachy oraz dwutlenek węgla. Podczas ukłucia samica wprowadza ślinę do krwiobiegu, aby zapobiec krzepnięciu krwi i umożliwić pobranie pokarmu. Kontakt trwający minimum sześć sekund może wywołać reakcję miejscową — zaczerwienienie, świąd i obrzęk.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl