Tętniak aorty brzusznej – objawy, rokowania i leczenie
Michał Posmykiewicz

Tętniak aorty brzusznej – objawy, rokowania i leczenie

Tętniak aorty brzusznej jest jej lokalnym poszerzeniem o ponad 50% prawidłowej szerokości. Tętniaki aorty brzusznej są obecne u około 4,5 % populacji ludzi po 40 roku życia, 3-8 razy częściej zdarzają się one u mężczyzn niż u kobiet.

W jaki sposób można podzielić tętniaki aorty brzusznej?

Tętniaki aorty brzusznej można podzielić ze względu na etiologie ich powstawania oraz ze względu na ich kształt. Do tych pierwszych zalicza się zatem tętniaki miażdżycowe, zwyrodnieniowe, pozapalne, pourazowe oraz inne. Pod względem kształtu można natomiast podzielić tętniaki na workowate (ten rodzaj tętniaka jest bardziej typowy dla tętnicy podobojczykowej lewej oraz dolnej ściany łuku aorty) oraz zdecydowanie bardziej częste tętniaki wrzecionowate.

Ponadto tętniaki można też podzielić ze względu na budowę ich ściany. Wyróżnia się zatem tętniaki prawdziwe oraz rzekome. Ścianę tętniaków rzekomych tworzy przydanka z otaczającymi tkankami po przerwaniu błony wewnętrznej i środkowej, ten rodzaj tętniaka jest zwykle tętniakiem pourazowym. Ponadto, tętniaki można też podzielić ze względu na obraz kliniczny. Tętniaki dzielą się zatem na tętniaki bezobjawowe, objawowe i pęknięte. 

Jakie są najczęstsze przyczyny powstawania tętniaka aorty brzusznej?

Czynnikiem, który w bardzo dużej mierze zwiększa ryzyko powstania tętniaka aorty brzusznej jest miażdżyca. Dużą rolę odgrywa też prawdopodobnie predyspozycja genetyczna. Stwierdzono bowiem, że tętniak aorty brzusznej występuje aż 11 razy częściej u potomków osoby chorej.

Czynnikami sprzyjającymi powstawaniu tętniaków mogą też być choroba Takayasu, czyli olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic, jak również zapalenie tętnic w przebiegu różnego rodzaju chorób układowych. 

Powiązane produkty

Czynniki ryzyka pęknięcia tętniaka aorty brzusznej

Jednym z takich czynników jest średnica tętniaka aorty brzusznej  im tętniak większy, tym ryzyko jego pęknięcia jest większe. Ponadto, pęknięciu tętniaka aorty brzusznej sprzyja też starszy wiek pacjenta, obecność u niego nadciśnienia tętniczego, jak również przewlekła obturacyjna choroba płuc i palenie tytoniu. 

Jakie są objawy tętniaka aorty brzusznej?

Zazwyczaj u pacjentów z tętniakiem aorty brzusznej nie są obecne żadne objawy, a tętniak wykrywany jest przypadkowo w czasie wykonywania badani usg jamy brzusznej. Zdarza się jednak, że objawy są obecne. Najczęstszym objawem jest zatem stały, gniotący ból w śródbrzuszu lub też w okolicy lędźwiowej kręgosłupa. Ból ten przypomina ból korzeniowy, jednak ruch, tak jak w przypadku zespołów korzeniowych, nie wpływa na intensywność tego bólu. Ból może być też mniejszy w pozycji leżącej z nogami zgiętymi w stawach kolanowych.

Zdarza się, że tętniaka aorty brzusznej lekarz jest w stanie stwierdzić w czasie badania palpacyjnego jamy brzusznej. Jest to możliwe w sytuacji, kiedy średnica tętniaka aorty brzusznej jest równa lub większa 5 centymetrów, wtedy w czasie badania brzucha lekarz może czasem stwierdzić pulsujący guz. Zdarza się też, że w czasie osłuchiwania jamy brzusznej lekarz usłyszy szmer nad aortą brzuszną, czasem tętniak w czasie badania może też być tkliwy ( zwłaszcza w sytuacji, kiedy szybko się powiększa). 

W jaki sposób rozpoznaje się tętniaka aorty brzusznej?

Tętniaka aorty brzusznej rozpoznaje się za pomocą różnego a rodzaju badań obrazowych. Podstawowym badaniem, dzięki któremu lekarz może stwierdzić tętniaka aorty brzusznej, często przypadkowo, bo badanie jest wykonywane z innego powodu, jest usg jamy brzusznej.

Bardzo dokładnym badaniem jest też angio-CT, czyli tomografia komputerowa z uwidocznieniem naczyń krwionośnych. Dzięki temu badaniu można bardzo dokładnie ocenić wielkość tętniaka (z dokładnością nawet do 0,2 cm), jak również jego zasięg i zależności anatomiczne miedzy tętniakiem aorty brzusznej a poszczególnymi  narządami i naczyniami krwionośnymi. Jeszcze bardziej  dokładnym badaniem jest angio-MR, czyli rezonans magnetyczny również  z uwidocznieniem naczyń krwionośnych. 

Jak wygląda dalsze postępowanie  w sytuacji, kiedy dojdzie do rozpoznania tętniaka aorty brzusznej?

Pacjent z rozpoznanym tętniakiem aorty brzusznej wymaga badań kontrolnych usg jamy brzusznej, aby lekarz mógł oceniać czy tętniak powiększa swoje rozmiary. U pacjentów, u których stwierdzono tętniaka aorty brzusznej o wielkości 30-40 mm zaleca się, aby kontrolne badanie usg wykonywać co rok.

W przypadku tętniaków o wymiarach 40-45 mm kontrolne badanie usg należy powtarzać raz na pół roku, zaś w przypadku tętniaków o średnicy powyżej 45 mm należy od razu skierować chorego do szpitala zajmującego się chorobami naczyń. 

W jaki sposób leczy się tętniaki aorty brzusznej?

Przede wszystkim po rozpoznaniu tętniaka aorty brzusznej należy wyeliminować czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, ze specjalnym uwzględnieniem zaprzestania palenia przez pacjenta tytoniu oraz normalizacji ciśnienia tętniczego krwi (zazwyczaj celem normalizacji ciśnienia tętniczego  pacjentom zaleca się przyjmowanie leków należących do grupy beta-blokerów, bowiem leki te zmniejszają tempo progresji  tętniaków aorty brzusznej  o średnicy powyżej 4 cm o 50%). Czasami jednak konieczne jest leczenie operacyjne tętniaka aorty brzusznej.

Tętniak aorty brzusznej – operacja

Przede wszystkim do operacji kwalifikuje się tętniaki aorty brzusznej o średnicy powyżej 55 mm lub też takie, które powiększyły się o 5 lub więcej milimetrów w przeciągu pół roku. Ponadto na zabieg operacyjny kierowani są wszyscy pacjenci, u których doszło do pęknięcia tętniaka lub też tętniak cały czas daje objawy. 

Operacja polega na wszczepieniu protezy naczyniowej w miejscu, gdzie obecny jest tętniak. 

Czy możliwe są powikłania tętniaka aorty brzusznej? Jakie są rokowania? 

Powikłaniem obecności tętniaka aorty brzusznej jest jego pęknięcie. Tętniak aorty brzusznej najczęściej pęka do przestrzeni zaotrzewnowej oraz jamy brzusznej. Pacjent odczuwa wtedy bardzo silny, nagły ból w jamie brzusznej, dochodzi do rozwoju wstrząsu hipowolemicznego. Śmiertelność na skutek pęknięcia tętniaka aorty brzusznej i wynosi około 40-60 %.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jakie zagrożenia zdrowotne niesie powódź? Na co uważać w razie kataklizmu

    Powódź to nie tylko dramatyczne obrazy zalanych domów i ulic. To także realne zagrożenie dla zdrowia – zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Woda powodziowa niesie ze sobą nie tylko błoto czy gruz, ale także patogeny, toksyny, skażone ścieki i chemikalia. Jak się chronić? Na co zwrócić uwagę? Czy da się przygotować na powódź?

  • Mutacje BRCA – refundowane badania dostępne bez skierowania do szpitala

    Od 1 lipca 2025 r. weszły w życie kluczowe zmiany w dostępności do diagnostyki mutacji genetycznej BRCA1 i BRCA2. Ministerstwo Zdrowia umożliwiło przeprowadzanie refundowanych badań genetycznych w trybie ambulatoryjnym, dzięki czemu dotychczasowy obowiązek hospitalizacji został zniesiony. To istotny krok w kierunku skrócenia ścieżki diagnostycznej i zwiększenia dostępności terapii celowanych dla pacjentów onkologicznych.

  • Inkontynencja latem. Jak radzić sobie z nietrzymaniem moczu w upały?

    Inkontynencja, nazywana również nietrzymaniem moczu (NTM), polega na mimowolnym oddawaniu moczu, często w sposób niespodziewany. Dolegliwość ta powoduje duży dyskomfort, jest krępująca i może wpływać na pogorszenie jakości życia. Inkontynencja może stać się bardzo uciążliwa szczególnie podczas upałów. Jak poradzić sobie z nietrzymaniem moczu latem? Jak odpowiednio zadbać o higienę w upały?

  • Nieprzyjemny zapach z pochwy – przyczyny, diagnostyka i leczenie

    Naturalny zapach miejsc intymnych jest zjawiskiem całkowicie normalnym i świadczy o prawidłowym funkcjonowaniu organizmu kobiety. Jeśli jednak zapach pochwy staje się intensywny, nieprzyjemny lub zmienia swój charakter, może to wskazywać na rozwijające się zaburzenia zdrowotne takie jak infekcje czy stany zapalne. Warto poznać najczęstsze przyczyny niepokojących zmian zapachu, towarzyszące im objawy oraz skuteczne metody diagnostyki i leczenia, aby móc szybko i skutecznie zadbać o komfort oraz zdrowie intymne.

  • Grzybica odbytu – objawy i leczenie. Czy domowe sposoby pomogą wyleczyć grzybicę okolic odbytu?

    Grzybica odbytu to schorzenie, które mimo swojej powszechności wciąż bywa tematem wstydliwym. Wywoływana jest najczęściej przez drożdżaki z rodzaju Candida i objawia się przede wszystkim uporczywym świądem, pieczeniem oraz zaczerwienieniem skóry wokół odbytu. Przyczynami rozwoju grzybicy mogą być zarówno zaburzenia mikroflory jelitowej, jak i czynniki zewnętrzne takie jak niewłaściwa higiena czy noszenie nieprzewiewnej bielizny. Leczenie wymaga nie tylko zastosowania preparatów przeciwgrzybiczych, ale również zmiany nawyków oraz dbałości o higienę. W niniejszym artykule omówimy charakterystykę grzybicy odbytu, jej objawy, przyczyny oraz metody terapii, a także zwrócimy uwagę na specyfikę tej choroby u dzieci oraz najczęściej pojawiające się pytania pacjentów.

  • Rabdomioliza – rozpad mięśni. Objawy, przyczyny i leczenie

    Rabdomioliza jest poważnym zaburzeniem, w którym dochodzi do gwałtownego rozpadu mięśni szkieletowych i uwolnienia ich składników do krwiobiegu. Proces ten może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak ostra niewydolność nerek czy zaburzenia równowagi elektrolitowej, zagrażających życiu pacjenta. Dogłębna znajomość mechanizmów powstawania, charakterystycznych objawów oraz metod leczenia rabdomiolizy jest niezbędna zarówno dla specjalistów medycznych, jak i osób zagrożonych tym schorzeniem, ponieważ szybkie rozpoznanie i odpowiednia terapia znacząco poprawiają rokowanie i minimalizują ryzyko trwałych uszkodzeń.

  • Wszawica – objawy i leczenie. Jak pozbyć się wszy?

    Czym jest wszawica i jakie jej rodzaje można wyróżnić? Jak rozpoznać wszy i gnidy oraz jak je zwalczać? Czy choroba może mieć jakieś powikłania? Wyjaśniamy, jak rozpoznać i leczyć wszawicę oraz co zrobić, by zapobiegać jej w przyszłości.

  • Liszaj płaski – objawy i przyczyny. Jakie są sposoby leczenia liszaja?

    Liszaj płaski to choroba, która potrafi zaskoczyć swoją przewlekłością i różnorodnością objawów. Schorzenie to często utrudnia codzienne funkcjonowanie pacjentów. Choć zmiany skórne mogą wydawać się jedynie powierzchownym problemem, ich podłoże sięga głębokich zaburzeń immunologicznych, które wymagają precyzyjnej diagnozy i wieloaspektowego leczenia. Poznanie mechanizmów powstawania, charakterystycznych symptomów oraz dostępnych metod terapeutycznych pozwala nie tylko lepiej zrozumieć tę złożoną dermatozę, ale także skuteczniej z nią walczyć i poprawić komfort życia pacjentów.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl