Histerektomia – powikłania i rekonwalescencja

Jakie funkcje pełni macica?

Podstawową funkcją macicy w organizmie każdej kobiety jest przyjęcie zapłodnionej komórki jajowej, która zagnieżdża się w przygotowanej specjalnie błonie śluzowej macicy. Z komórki jajowej będzie rozwijać się w macicy zarodek, a następnie płód. Krótko mówiąc – główną funkcją macicy jest zapewnienie optymalnych warunków do rozwoju dziecka. W czasie ciąży macica znacznie zwiększa swoje wymiary.

W przypadku macicy niecieżarnej jej wymiary wynoszą zwykle: szerokość w najszerszym miejscu to około 4 cm, długość to około 7 cm, a grubość zwykle wynosi około 2,5 cm. W ciąży natomiast macica znacznie się powiększa, ulega bowiem rozciągnięciu przez rozwijające się w jej wnętrzu dziecko. Ponieważ macica jest bardzo elastyczna, zwiększa ona swoje wymiary na długość i szerokość w zależności od potrzeb rozwijającego się dziecka. Wraz z rozwojem ciąży zmniejsza się natomiast grubość ściany macicy, wynosi ona wtedy około 1,5 cm, co ma związek z rozciąganiem się macicy. W okresie ciąży znacznie też rośnie waga macicy. Macica nieciężarna waży zwykle około 50-60 gramów, zaś pod koniec ciąży jej masa może wzrosnąć nawet do 1 kg. 

Zdarzają się niestety sytuacje, w których zachodzi potrzeba usunięcia macicy z przyczyn zdrowotnych, co wiąże się z tym, że kobieta już nigdy nie będzie mogła mieć dzieci. 

Czym jest histerektomia? Kiedy się ją wykonuje?

Histerektomia jest wykonywana w sytuacji, kiedy u pacjentki doszło do wykrycia i rozwoju nowotworu, który jest nowotworem złośliwym i jest to jedyna metoda pozwalająca z nim walczyć. Ponadto, czasami histerktomia wykonywana  jest w sytuacji, kiedy w macicy rozwinął się guz łagodny, który jest tak duży, że nie da się go "wyłuszczyć" oraz uciska on na sąsiadujące z nim narządy i daje duże dolegliwości.

Czasami wskazaniem do histerektomii są także bardzo duże mięśniaki macicy, które dają bardzo obfite krwawienia – histerketomia z tego powodu bywa zwykle wykonywana jednak u kobiet, które nie będą chciały już więcej starać się o dzieci lub po prostu nie mogą już ich mieć, ponieważ są poza wiekiem reprodukcyjnym. 

Rodzaje histerektomii 

Pierwszym rodzajem histerektomii jest usunięcie tylko samego trzonu macicy, mówi się wówczas o tzw. histerektomii częściowej. Czasami zachodzi potrzeba usunięcia zarówno trzonu, jak i szyjki macicy. Taki rodzaj zabiegu operacyjnego nosi nazwę histerketomii całkowitej. Czasami trzeba wykonać też histerektomię całkowitą z usunięciem jajników i jajowodów, gdzie poza macicą są również usuwane jajniki i jajowody.

Niekiedy wykonywany jest zabieg histerektomii radykalnej. Ten rodzaj zabiegu operacyjnego polega na całkowitym usunięciu macicy, górnej części pochwy oraz okolicznych węzłów chłonnych. Taki rodzaj histerektomii wykonywany jest wówczas, kiedy pacjentka operowana jest z powodu nowotworu złośliwego. 

Czy po zabiegu histerektomii mogą wystąpić jakieś powikłania?

W czasie zabiegu może dojść do obfitego krwawienia. Ponadto już po skończonym zabiegu zdarza się, że dochodzi do zakażenia rany pooperacyjnej, jak również w miejscu, gdzie w powłokach brzusznych operator zakładał szwy, może dojść do powstania krwiaka. Zdarza się, że w czasie zabiegu histerektomii dochodzi do uszkodzenia moczowodu, pęcherza moczowego lub jelita – są to jednak powikłania, które zdarzają się niesłychanie rzadko, można powiedzieć, że wręcz sporadycznie, jednak nie należy o nich zapominać, bowiem są one niebezpieczne dla zdrowia pacjentki.

Po zabiegu może dojść też do niedrożności jelit, jak również do zapalenia płuc. Do zapalenia płuc dochodzi zwykle wówczas, kiedy po zabiegu pacjentka zbyt długo leży, bowiem wtedy płuca nie są wystarczająco upowietrzone i pęcherzyki płucne zbyt słabo się rozciągają. 

W jaki sposób wykonuje się zabieg histerektomii?

Zabieg histerektomii może być wykonywany zarówno metodą klasyczną, jak i laparoskopową. W przypadku, kiedy lekarz decyduje się na wykonywanie operacji metodą klasyczną, może zrobić to, w zależności od rozległości zabiegu, z dostępu przezbrzusznego lub przezpochwowego. Czas trwania zabiegu uzależniony jest zarówno od jego rozległości, jak i od stanu zdrowia pacjentki, masy jej ciała oraz obecności w jamie brzusznej ewentualnych zrostów po innych zabiegach operacyjnych.

Jeśli zaś chodzi o czas rekonwalescencji po histerektomii, to najkrótszy jest on oczywiście po zabiegu laparoskopowym, zaś najdłuższy po operacji wykonanej z dostępu  przezbrzusznego.