Bolesność piersi – czy jest powodem do niepokoju?

Bardzo często zdarza się, że bolesność piersi ma podłoże fizjologiczne i nie jest związana z żadną poważną jednostką chorobową. Fizjologiczna bolesność piersi pojawia się przede wszystkim u dziewcząt w okresie dojrzewania płciowego. W tym okresie czasu ma ona związek z powiększeniem się tkanki gruczołowej piersi, jak również z bardzo dużą produkcją żeńskich hormonów płciowych. Dziewczynki w okresie dojrzewania często zgłaszają, że ich piersi są bardzo wrażliwe na dotyk, często stanowi to dla nich duży problem, uniemożliwia bowiem lub utrudnia udział w zajęciach wychowania fizycznego w szkole lub po prostu codzienną zabawę z rówieśnikami. Często ten rodzaj bolesności piersi zmniejsza się, kiedy dziewczynka w tym okresie czasu zacznie nosić stanik.

Fizjologiczna bolesność piersi może pojawić się też u kobiet w okresie menopauzy. W tym okresie czasu dochodzi bowiem do spadku stężenia hormonów płciowych w organizmie kobiety, jak również dochodzi do zanikania tkanki gruczołowej w sutkach.

Kolejną fizjologiczną przyczyną bolesności piersi jest zespół napięcia przedmiesiączkowego. Jest to chyba najczęstsza przyczyna bólu piersi zgłaszana przez kobiety, które niekiedy w okresie przedmiesiączkowym odczuwają naprawdę silne dolegliwości bólowe i bardzo duży dyskomfort. Bolesność piersi wywołana zespołem napięcia przedmiesiączkowego dotyczy zazwyczaj kobiet pomiędzy 20 a 40 rokiem życia. Ma ona zwiazek z fizjologicznymi zmianami poziomów hormonów płciowych, do których to zmian dochodzi przez cały okres trwania cyklu miesięcznego, jednak w okresie przedmiesiączkowym są one najbardziej  nasilone. Poza tym wahania poziomów estrogenów i progesteronu doprowadzają do zatrzymywania wody w tkance gruczołowej piersi, co dodatkowo pogłębia obrzęk i bolesność piersi, które stają się też większe i bardziej twarde. Bolesność piersi u prawie wszystkich kobiet ustępuje wraz z pojawianiem się krwawienia miesięcznego. Bolesność piersi związana z zespołem napięcia przedmiesiączkowego bardzo często jest dla kobiet ogromnie uciążliwa, ogranicza bowiem aktywność ruchową, może też wywoływać większe rozdrażnienie. Aby zmniejszyć dolegliwości warto w tym okresie czasu unikać dużej ilości soli oraz wyeliminować z jadłospisu mocną herbatę, kawę, czekoladę i kakao. Czasami poprawę przynosi też stosowanie różnych leków ziołowych.

Fizjologiczna bolesność piersi ma też związek z ciążą i okresem laktacji. W czasie ciąży, pod wpływem zmian hormonalnych, piersi stają się obrzmiałe i bardzo tkliwe na dotyk. Zdarza się, że takie dolegliwości pojawiają się tylko w początkowym okresie ciąży i potem ustępują, niekiedy jednak ból piersi jest obecny przez cały okres trwania ciąży. W czasie laktacji piersi także są duże, gromadzące się w nich mleko powoduje, że stają się też bardzo tkliwe i dopiero odessanie mleka łagodzi dolegliwości. Może też zdarzyć się niestety, że dojdzie do zastoju mleka i zapalenia gruczołu sutkowego - wtedy ból jest bardzo silny, zachodzi potrzeba wizyty u lekarza i niekiedy nawet zastosowania właściwie dobranego antybiotyku. 

Zdarza się, że bolesność piersi pojawia się też u kobiet, które stosują hormonalną antykoncepcję. Często zdarza się, że przy stosowaniu tej formy antykoncepcji kobiety zgłaszają tkliwość i obrzęk piersi. Jeśli dolegliwości nie są duże oraz nie występują inne, poważniejsze działania niepożądane hormonalnej antykoncpecji, to można spróbować poczekać i poobserwować czy dolegliwości nie będą się nasilać. Jeśli jednak dolegliwości są duże, wtedy warto wybrać się do ginekologa i poprosić o zmianę tabletek antykoncepcyjnych - być może te nowe będą lepiej tolerowane i nie będą dawać efektów ubocznych terapii. 

Ból piersi może też pojawić się w przebiegu mastopatii. Czym jest mastopatia? Mastopatia to inaczej choroba włóknisto-torbielowata piersi. Powstałe w jej przebiegu zmiany to zmiany łagodne (torbiele), ponadto w jej przebiegu dochodzi też do nadmiernego rozrostu tkanki gruczołowej i tkanki łącznej. Za rozwój mastopatii odpowiedzialne są głównie zmiany hormonlane. Mastopatia objawia się właśnie bolesnością i nadmierną wrażliwością piersi, czasami też pojawia się ich nieznaczny obrzęk. Rozpoznanie lekarz stawia na podstawie dokładnie zebranego od pacjentki wywiadu oraz palpacyjnego badania piersi, w razie wątpliwości konieczne jest wykonanie usg piersi lub mammografia. 

Może zdarzyć się, że obecność dużych torbieli lub włókniaków będzie dawała objawy pod postacią tkliwości piersi.

A co z rakiem piersi? Czy stwierdzenie guzka podejrzanego o proces nowotworowy daje dolegliwości bólowe? Zwykle nie, zazwyczaj guzek podejrzany o rozrost nowotworowy nie jest bolesny, a ból pojawia się dopiero wówczas, kiedy guzek osiągnie bardzo duże rozmiary i rak będzie już w bardzo zaawansowanej postaci. Jednak abolutnie nie można założyć, że "wczesny rak piersi nie boli"! Może bowiem zdarzyć się, że mały guzek także będzie bolesny, a zostanie przez kobietę zignorowany.