Czym jest prokalcytonina?
Michał Posmykiewicz

Czym jest prokalcytonina?

Prokalcytonina (PCT) jest białkiem składającym się ze 116 aminokwasów. W warunkach fizjologicznych prokalcytonina jest prekursorem kalcytoniny, czyli hormonu produkowanego w komórkach C tarczycy, który odpowiedzialny jest razem z parathormonem i kalcytriolem za regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej w organizmie.

Jednak prokalcytonina odgrywa także bardzo ważną rolę w warunkach patologicznych. Jest ona bowiem bardzo czułym wskaźnikiem stanu zapalnego. W wyniku reakcji zapalnej jest ona uwalniana do krwi, zaś syntetyzowana jest w tych warunkach przez inne komórki (makrofagi, monocyty oraz komórki wątrobowe). Z tego powodu prokalcytonina jest bardzo ważnym markerem różnicowania i diagnostyki zakażeń.

Jak zachowuje się poziom prokalcytoniny w warunkach zakażenia organizmu?

W przypadku zakażenia organizmu poziom prokalcytoniny ulega podwyższeniu. W warunkach prawidłowych stężenie prokalcytoniny wynosi około 0,5 ng/ml. W warunkach infekcji poziom prokalcytoniny rośnie. Podwyższony poziom prokalcytoniny pojawia się zwykle po 3-4 godzinach od zadziałania czynnika infekcyjnego, osiąga szczyt po 6-8 godzinach, zaś normalizacji ulega w przeciągu 72 godzin.

Czy poziom prokalcytoniny rośnie w przypadku każdej infekcji?

Nie. Podwyższony poziom prokalcytoniny jest charakterystyczny dla zakażeń bakteryjnych, nie ulega natomiast podwyższeniu w przypadku infekcji wirusowych. Dzięki temu łatwo można odróżnić infekcję wirusową od bakteryjnej i tym sposobem szybko włączyć właściwe leczenie – w przypadku zakażenia bakteryjnego zawsze należy włączyć właściwą antybiotykoterpię, w innym przypadku bowiem leczenie nie będzie przynosiło żadnego rezultatu. Często w przypadku zakażenia bakteryjnego konieczne jest także zastosowanie zabiegu chirurgicznego – wszystko zależy od wskazań i objawów, jakie obecne są u pacjenta.

Powiązane produkty

Jakie inne znaczenie kliniczne ma oznaczanie poziomu prokalcytoniny?

Obniżanie się poziomu prokalcytoniny bardzo dobrze współgra z procesem zdrowienia, dlatego wykorzystywana jest ona też do oceny skuteczności antybiotykoterapii oraz zabiegu chirurgicznego i tym samym do oceny wyników leczenia. Ponadto, ponieważ traktowana jest ona jako wskaźnik charakterystyczny dla zakażeń, może również służyć do różnicowania przyczyny gorączki niewiadomego pochodzenia (np. dzięki niej można odróżnić gorączkę pochodzenia bakteryjnego od gorączki w przebiegu schorzeń zapalnych, jak choroby autoimmunologiczne). 
Należy też pamiętać o tym, że poziom prokalcytoniny wzrasta w przypadku rozległych oparzeń, jak również w przebiegu ostrego zapalenia trzustki. Ponadto, ocena poziomu prokalcytoniny umożliwia monitorowanie pacjentów podatnych na rożnego rodzaju zakażenia, dotyczy to głównie chorych po rożnego rodzaju zabiegach operacyjnych, przeszczepach czy podczas leczenia preparatami immunosupresyjnymi. Dzięki ocenie poziomu prokalcytoniny lekarze są również w stanie ocenić ciężkość, stopień uogólnienia i rozwój infkecji bakteryjnej, poza tym mogą też monitorować przebieg i rokowanie w przebiegu posocznicy (sepsy), SIRS (zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej) oraz zespole niewydolności wielonarządowej. Oceniając poziom prokalcytoniny można też szybko i właściwie ocenić stan zdrowia noworodka i zastosować właściwe postępowanie. 

Czy prokalcytonina jest badaniem wchodzącym w skład tzw. pakietu lekarza POZ?

Nie. Prokalcytonina nie jest badaniem wchodzącym w zakres pakietu badań, który może zlecać bezpłatnie lekarz podstawowej opieki zdrowotnej. Jeśli pacjent chce wykonać takie badanie w obrębie POZ, musi za to badanie zapłacić. Prokalcytonina jest natomiast rutynowym badaniem zalecanym na oddziałach szpitalnych.

Czy do badania prokalcytoniny należy się jakoś specjalnie przygotować?

Nie. Poziom prokalcytoniny jest oznaczany z krwi, co oznacza, że pielęgniarka musi najpierw zdezynfekować skórę, a następnie po prostu pobrać krem strzykawką do właściwej probówki, w laboratorium badanie jest wykonywane bardzo szybko, zwykle w przeciągu kilku minut – ma to  bardzo duże znacznie na oddziałach szpitalnych, gdzie szybko trzeba zdiagnozować pacjenta, ocenić stan jego zdrowia oraz włączyć właściwe leczenie.
Należy pamiętać, że prokalcytonina jest bardzo czułym i wiarygodnym wskaźnikiem służącym do diagnostyki i monitorowania zakażeń bakteryjnych. Pomiar prokalcytoniny pozawala na skuteczną ocenę stanu zdrowia pacjenta. Wzrost poziomu prokalcytoniny oznacza pogorszenie się stanu zdrowia chorego oraz to, że dotychczasowe leczenie nie było prowadzone we właściwy sposób. Obniżenie się poziomu prokalcytoniny świadczy natomiast o tym, że stan zdrowia pacjenta ulega systematycznej poprawie oraz o tym, że dotychczasowe leczenie było właściwe i można je dalej kontynuować (badanie kontrolne poziomu prokalcytoniny  można wykonać już po dobie od włączonego leczenia). Przy bardzo ciężkich zakażeniach poziom prokalcytoniny może wzrosnąć nawet tysiąckrotnie, dotyczy to przede wszystkim sepsy oraz wstrząsu septycznego. 
Oznaczanie poziomu prokalcytoniny pozwala odróżnić zakażenie bakteryjne od wirusowego. Dzięki temu lekarz ma możliwość szybkiego włączenia właściwej kuracji. Szybkie włączenie prawidłowego leczenia w przypadku ciężkich zakażeń ratuje pacjentowi życie! 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wszystko, co każdy turysta wiedzieć powinien na temat pierwszej pomocy

    Wakacje to czas relaksu, który kojarzy nam się z przyjemnością i beztroską. Niestety jest też druga strona medalu – czas letnich wyjazdów to okres, kiedy zdarza się wielka ilość wypadków różnego rodzaju: oparzenia, zasłabnięcia, podtopienia, czy utonięcia. Każdy z nas powinien umieć się odnaleźć w tych sytuacjach i umieć udzielić pomocy poszkodowanej osobie.

  • Ból trzustki – objawy i przyczyny, jak boli trzustka?

    Trzustka jest narządem gruczołowym położonym w górnej części jamy brzusznej. Pełni ona w organizmie bardzo ważną funkcję – odpowiedzialna jest za produkcję soku trzustkowego, który ma w swym składzie enzymy regulujące procesy trawienne, jak również wytwarza ona insulinę i glukagon, czyli hormony wpływające na utrzymanie prawidłowego poziomu glukozy. Najczęstszą dolegliwością, którą odczuwamy przy zaburzonej pracy i chorobach trzustki, jest ból. Jakie zatem przyczyny mogą powodować ból trzustki?

  • Pierwsza pomoc przy zawale

    Zawał mięśnia sercowego to martwica mięśnia sercowego spowodowana jego niedokrwieniem na skutek zamknięcia światła tętnicy wieńcowej doprowadzającej krew do serca. Do zawału mięśnia sercowego dochodzi najczęściej na skutek zamknięcia światła tętnicy wieńcowej przez blaszkę miażdżycową. Do zawału zdecydowanie częściej dochodzi u mężczyzn niż u kobiet, zwykle dotyka on osoby po 40 roku życia.

  • Choroba Gravesa-Basedova – objawy, rozpoznanie, leczenie

    Do tej pory nie udało się ustalić etiopatogenezy choroby Gravesa-Basedova, wiadomo jedynie, że jest chorobą autoimmunologiczną. Występuje zdecydowanie częściej u kobiet (nawet 10 razy częściej), co z kolei może sugerować wpływ estrogenów na rozwój schorzenia. Ponadto zaobserwowano, że choroba częściej rozwija się po silnych sytuacjach stresowych. Co jeszcze warto o niej wiedzieć?

  • Jakie objawy mogą sugerować obecność guza mózgu?

    Pierwotne nowotwory ośrodkowego układu nerwowego są u dorosłych przyczyną około 3% wszystkich zgonów na nowotwory złośliwe. Większość nowotworów ośrodkowego układu nerwowego jest umiejscowiona wewnątrzczaszkowo, a jedynie co dziesiąty nowotwór rozwija się w kanale kręgowym. Warto wiedzieć, jakie objawy wskazują na rozwijający się nowotwór. 

  • Zapomniane choroby zakaźne

    Obecnie na świecie zaczynają znowu pojawiać się choroby, o których świat już zaczynał zapominać. Ma to związek zarówno z tym, że bardzo dużo ludzi nie chce szczepić swoich dzieci, jak również z tym, że coraz więcej ludzi zwiedza odległe zakątki świata, nie stosując właściwej profilaktyki przed podróżami. O jakich chorobach mowa?

  • Prawidłowe ciśnienie i puls. Jaka jest norma?

    Serce to najważniejszy narząd w organizmie. To dzięki jego pracy można żyć. Razem z nim współpracuje cały układ krążenia — on także powinien funkcjonować prawidłowo. W innym przypadku zaczynają pojawiać się problemy zdrowotne. Z sercem i układem krążenia są bez wątpienia ściśle związane dwa pojęcia — ciśnienie tętnicze oraz puls.

  • Wysypka na brzuchu u dorosłego lub dziecka

    Każdy z nas nie jeden raz borykał się z problemem zmian skórnych, które lokalizowały się w różnych miejscach ciała. Czasami zmiany te były swędzące, czasami nie odczuwaliśmy natomiast żadnych związanych z nimi dolegliwości. Zdarzało się, że wykwity na skórze były płaskie, innym razem wyraźnie można było je wyczuć i miały one formę grudek lub krostek. Jedną z częstszych lokalizacji wysypki jest brzuch, co dotyczy zarówno ludzi dorosłych, jak i dzieci.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.