WZW C – przyczyny, objawy, czynniki ryzyka wirusowego zapalenia wątroby typu C

Wirusowe zapalenie wątroby (WZW) to niezwykle podstępna jednostka chorobowa, która przez większość czasu pozostaje bezobjawowa. Z tego względu warto wiedzieć, jakie mogą być jej pierwsze symptomy oraz jak na nie reagować. Co to jest WZW C oraz czy trwałe wyleczenie jest możliwe?

1. WZW C – co to jest? Ostre i przewlekłe zapalenie wątroby
2. Jakie są objawy zakażenia WZW C?
3. WZW C – czy można wyleczyć żółtaczkę?
4. WZW C – szczepienie, profilaktyka
5. Czego nie powinny robić osoby z WZW typu C? Jakie są rokowania?

WZW C – co to jest? Ostre i przewlekłe zapalenie wątroby

WZW C to skrótowe określenie na wirusowe zapalenie wątroby typu C. Jednostka ta wywoływana jest przez wirusa zapalenia wątroby typu C, w skrócie określanego jako HCV. Zaliczany jest on do wirusów RNA i wykazuje naturalny tropizm do komórek miąższu wątrobowego. Cechą, która pozwala mu unikać układu immunologicznego i tym samym doprowadzać do powolnej destrukcji wątroby w formie zakażenia przewlekłego, jest znaczna zmienność genetyczna. Umożliwia mu to pozostanie niejako niezauważalnym dla układu odpornościowego człowieka, a także znacząco utrudnia prace nad wynalezieniem skutecznej szczepionki.

W przebiegu WZW C wyróżnić możemy postać ostrą i przewlekłą. W ostrym zakażeniu objawy są w większości przypadków miernie nasilone bądź też nie występują wcale. Ocenia się, że są obecne jedynie u co czwartego zakażonego pacjenta. W większości przypadków chorzy skarżą się wtedy na objawy grypopodobne w postaci ogólnego rozbicia, dolegliwości bólowych kostno-mięśniowych czy bólów brzucha zlokalizowanych w nadbrzuszu. U niektórych osób zauważyć można również żółtaczkę, która nie jest nasilona i stosunkowo szybko ustępuje. Zakażenie przewlekłe, które zauważane jest znacznie częściej w przypadku infekcji HCV, definiowane jest jako występowanie wykładników serologicznych, w postaci obecności przeciwciał anty-HCV, molekularnych, kiedy to stwierdza się materiał genetyczny RNA wirusa we krwi, lub biochemicznych, czyli podwyższonych enzymów wątrobowych, utrzymujących się przynajmniej przez okres sześciu miesięcy.

Jakie są objawy zakażenia WZW C?

Objawy towarzyszące wirusowemu zapaleniu wątroby typu C zależą przede wszystkim od jego postaci. W przypadku zakażeń o charakterze ostrym dominują takie symptomy, jak:

• dolegliwości bólowe w prawym górnym kwadrancie brzucha,
• nudności i wymioty,
• biegunki,
• żółtaczka,
• uczucie zmęczenia,
• objawy dyspeptyczne w postaci odbijania lub uczucia zgagi.

Warto jednak podkreślić raz jeszcze, że wirus zapalenia wątroby typu C rzadko kiedy objawia się w sposób ostry. Znacznie częściej przyjmuje postać przewlekłą. W takiej sytuacji w większości przypadków przebieg jest asymptomatyczny, a pierwsze objawy infekcji zauważane przez chorego pojawiają się w momencie zaawansowanej marskości wątroby oraz wystąpienia krwawienia z żylaków przełyku, wodobrzusza czy też żółtaczki.

Nie sposób nie wspomnieć również o pozawątrobowych manifestacjach zakażenia HCV, wśród których wymienić można:

• kłębuszkowe zapalenie nerek,
• liszaj płaski,
• zespół Sjögrena,
• idiopatyczne włóknienie płuc,
• autoimmunologiczne zapalenie tarczycy.

WZW C – czy można wyleczyć żółtaczkę?

Jeszcze do niedawna leczenie WZW typu C było niezwykle czasochłonne, trudne, związane z licznymi powikłaniami, a na domiar złego nie cechowało się zbyt dużą skutecznością. Zmieniło się to jednak w momencie zastosowania w leczeniu nowych leków przeciwwirusowych. Obecnie leczenie trwa od 12 do 24 tygodni i hamuje w sposób trwały replikację wirusa, co w świecie medycznym uznaje się za równoznaczne z usunięciem wirusa z organizmu chorego. W trakcie leczenia chory nie wymaga hospitalizacji, gdyż cały proces może być prowadzony w warunkach opieki ambulatoryjnej. Niestety, wielu pacjentów trafia pod opiekę lekarzy w momencie obecności trwałych i nieodwracalnych zmian w miąższu wątroby, a nawet jej marskości. Z tego względu tak ważne jest wykonywanie badań w kierunku przeciwciał anty-HCV we krwi u jak największej liczby ludzi w populacji, gdyż działanie takie pozwala wychwycić zakażonych na bezobjawowym etapie choroby.

WZW C – szczepienie, profilaktyka

Wirus HCV przenoszony jest drogą krwiopochodną. Oznacza to, że aby doszło do zakażenia, konieczny jest kontakt z krwią osoby chorej z aktywną replikacją wirusa.

Czynniki ryzyka zakażenia wirusem HCV. Do transmisji może dojść podczas:

• stosowania dożylnych środków odurzających,
• przeprowadzania zabiegów z przerwaniem ciągłości skóry z użyciem niesterylnych narzędzi,
• wielokrotnych transfuzji krwi, szczególnie w przeszłości (przed 1992 rokiem),
• ryzykownych kontaktów seksualnych,
• ciąży oraz w trakcie porodu, jeżeli matka dziecka nie była leczona.

Czego nie powinny robić osoby z WZW typu C? Jakie są rokowania?

Osoby zakażone wirusem HCV powinny przede wszystkim stosować się do wszelkiego rodzaju zaleceń lekarza prowadzącego. Oznacza to najczęściej całkowity zakaz spożywania alkoholu oraz przyjmowania substancji odurzających, unikanie sytuacji, w których potencjalnie mogłyby narazić inne osoby na zakażenie, a także prowadzenie zdrowego trybu życia i przestrzeganie zbilansowanej diety. Konieczne jest również przyjmowanie zaleconych leków w ściśle określony sposób, tak aby leczenie było możliwie najskuteczniejsze.