Włókniak w jamie ustnej na dziąśle, podniebieniu i policzku

Czym jest włókniak jamy ustnej?

Włókniak (fibroma) to najczęstszy nowotwór niezłośliwy jamy ustnej. Występuje u 1,2 proc. pacjentów, zwykle w 6–7 dekadzie życia. Badania przeprowadzone w Zakładzie Periodontologii i Chorób Błony Śluzowej UM w Łodzi wykazały, że u kobiet ten typ guza występuje prawie dwukrotnie częściej niż u mężczyzn.

Nazwa nowotworu związana jest z jego budową histologiczną – utkanie tworzą m.in. liczne włókna kolagenowe. Włókniaki najczęściej występują pojedynczo, choć możliwe są również zmiany mnogie. Warto wiedzieć, że włókniaki mogą pojawić się w każdej okolicy ciała, nie tylko w jamie ustnej. Są również najczęstszym rodzajem nowotworów skóry.

Istnieje wiele histologicznych postaci włókniaków, m.in. włókniak twardy, miękki, naczyniakowłókniak, nerwiakowłókniak, włókniak zębopochodny, kostniwiejący czy histiocytarny.

Włókniaki w jamie ustnej – przyczyny, dlaczego powstają?

Włókniaki to zmiany rozrostowe. Powstają najczęściej na skutek urazu lub przewlekłego stanu zapalnego i drażnienia danej okolicy. Mają tendencję wzrostową, która nasilona jest przy braku eliminacji czynnika traumatyzującego. Może nim być np. ostra krawędź zęba, ubytek próchnicowy, aparat ortodontyczny, kamień nazębny czy złamana korona zęba.

Częstą lokalizacją zmian jest błona śluzowa policzków, gdzie powstają na skutek ich przygryzania, oraz podniebienie u osób użytkujących protezy zębowe.

W zapobieganiu rozwojowi włókniaków ważną rolę odgrywają regularne wizyty stomatologiczne, które pozwalają na eliminację potencjalnych czynników drażniących oraz wykrywanie wszelkich nieprawidłowości w obrębie błony śluzowej jamy ustnej na jak najwcześniejszym etapie.

Sprawdź ofertę preparatów do protez zębowych.

Jak wygląda włókniak, jakie daje objawy, gdzie się lokalizuje?

Włókniak ma charakter niebolesnej, spoistej, owalnej lub okrągłej grudki. Może być ona osadzona na szerokiej podstawie, rzadziej wąskiej szypule. Najczęściej osiągają wielkość kilku lub kilkunastu milimetrów, ale mogą osiągać też rozmiar kilku centymetrów. Błona śluzowa pokrywająca zmianę oraz jej okolicę jest różowa i niezmieniona, zbliżona kolorem do otaczających tkanek.

W przypadku utrzymującego się urazu może też dojść do hiperkeratozy, w przypadku której powierzchnia guzka przyjmuje kolor białawy. Rzadko zdarza się owrzodzenie powierzchni guza. Włókniak najczęściej lokalizuje się na policzku, wardze dolnej, górnej powierzchni języka, na dziąśle i na podniebieniu. Zmianami, które także powstają w wyniku bezpośredniego urazu i pojawiają się w tych samych miejscach co włókniaki, są afty.

Do jakiego lekarza się zgłosić, jakie jest leczenie?

Zmiany takie jak włókniaki nie dają zwykle dolegliwości bólowych i powiększają się stopniowo. Z tego powodu pacjenci niejednokrotnie zgłaszają się z nimi nawet po kilku czy kilkunastu miesiącach, a nawet latach, gdy guzki zaczynają powodować dyskomfort podczas jedzenia, mówienia czy mycia zębów.

Usuwanie włókniaka – jak wygląda?

Włókniaki usuwa się chirurgicznie za pomocą skalpela, z marginesem zdrowych tkanek. Ranę zaopatruje się szwami. Usunięty materiał odsyła się do badania histopatologicznego w celu potwierdzenia wstępnie postawionej diagnozy oraz wykluczenia złośliwego charakteru zmiany.

Alternatywną metodą może być usuwanie tego typu zmian przy użyciu lasera. Jego zwolennicy wskazują m.in. na zmniejszone krwawienie w trakcie i po zabiegu, mniejszy obrzęk tkanek i brak konieczności zakładania szwów. Ponadto w celu przyspieszenia regeneracji można po zabiegu zastosować naświetlanie laserem biostymulującym.

Niezależnie od wybranej techniki zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym. Po doszczętnym usunięciu rzadko obserwuje się wznowy.