Hemolakria – co powoduje krwawe łzy?

Hemolakria – co to za choroba?

Hemolakria oznacza obecność krwi we łzach o różnym natężeniu (często wykrywana tylko za pomocą analizy laboratoryjnej, może jednak objawiać się krwawieniem czystą krwią). Mechanizm powstawania krwawych łez zależy od etiologii i zazwyczaj hemolakrię powodują łagodne schorzenia, przeważnie miejscowe. Czasem jednak hemolakria może występować w ciężkich schorzeniach ogólnoustrojowych lub chorobach nowotworowych.

Przyczyny hemolakrii

Przyczyny miejscowe hemolakrii mogą być zlokalizowane w:

• spojówkach,
• brzegu powieki,
• gruczołach łzowych,
• kanalikach łzowych,
• oczodole.

Najczęstszą przyczyną hemolakrii są stany zapalne, np. bakteryjne zapalenie spojówek, chemiczne zapalenie spojówek, które jest spowodowane ich podrażnieniem, np. przez azotan srebra, czy ich urazem (owrzodzenia, obecność ciała obcego jak np. odłamek metaliczny, powikłania chirurgii okulistycznej).

Niekiedy przyczyną krwawych łez jest obecność naczyniaków spojówki i teleangiektazji (pajączki naczyniowe), a nawet nowotworów złośliwych jak np. czerniaka. Spojówka i gruczoł łzowy mogą również krwawić okresowo podczas miesiączki (tzw. zastępcza miesiączka). Wówczas hemolakria pojawia się przy pierwszym cyklu menstruacyjnym lub w okresie menopauzy i niekiedy jest związana z endometriozą.

Uraz powieki również prowadzi do krwawienia z jej brzegu, a złamanie kości nosowej lub ścian zatok może doprowadzić do wstecznego napłynięcia krwi do kanalików łzowych i powstania hemolakrii. Podobnie może dziać się przy krwawieniu z nosa z innych przyczyn lub przy złamaniu dna oczodołu.

Infekcje, niedrożność, zakrzepy i żylaki kanalików łzowych, naczyniaki, oponiaki worka łzowego także mogą przebiegać z obecnością krwi we łzach. Mogą być one również objawem nowotworu narządu wzroku (np. guza gruczołu łzowego) lub mózgu, gdyż guz, który jest zlokalizowany w pobliżu oka może naciskać na naczynia krwionośne, prowadząc do ich pęknięcia.

Źródłem krwawych łez mogą być także choroby ogólnoustrojowe, niektóre leki, jak również działania jadu lub toksyny, np. jadu węża. Choroby hematologiczne, a przede wszystkim skazy krwotoczne (hemofilia, małopłytkowość) prowadzą do krwawienia z różnych lokalizacji, w tym niekiedy mogą powodować hemolakrię. Inne choroby, które mogą sprzyjać jej powstawaniu, to anemia, żółtaczka, zaburzenia naczyniowe (wrodzona naczyniakowatość – choroba Rendu-Oslera-Webera, zapalenia naczyń związane z przeciwciałami IgA – plamica Schönleina-Henocha). Leki przeciwzakrzepowe i acetylocholina wyjątkowo rzadko mogą prowadzić do łzawienia krwawego.

Objawy hemolakrii

Hemolakria objawia się jako krwawe łzy o rożnym nasileniu: od lekko zabarwionych na czerwono do wycieku czystej krwi. Może pojawiać się kilka razy dziennie i każdy epizod może trwać od kilku minut do godziny. Istnieje także hemolakria utajona polegająca na obecności znikomej ilości krwi we łzach wykrywalnej tylko laboratoryjnie. Badania mikroskopowe wykazały obecność erytrocytów we łzach aż u 10% zdrowej populacji.

Przeważnie krwawienie ma charakter jednostronny. Można zaobserwować także:

• ból głowy czy pulsujący ból w okolicy oczodołu,
• szczypanie oka,
• żółtaczkę twardówki,
• obecność widocznych guzów, asymetrii twarzy lub urazów,
• współtowarzyszącą miesiączkę u kobiet,
• krwawienia w innych okolicach,
• gorączkę.

Obecność tych objawów pomaga w diagnozie przyczyny krwawych łez.

Leczenie hemolakrii

Leczenie hemolakrii zależy od jej podłoża. Przykładowo jeśli powodem krwawych łez jest bakteryjne zapalenie spojówek, należy wdrożyć leczenie antybakteryjne wstępnie w postaci kropli do oczu, chociaż może być konieczne użycie antybiotykoterapii systemowej. Zmiany naczyniowe można leczyć kortykosteroidami, laserem lub chirurgicznie. Nowotwory zaś w zależności od lokalizacji i zaawansowania leczy się operacyjnie, chemio- i radioterapią. Wyjątkiem jest hemolakria idiopatyczna, która zwykle przemija samoistnie.

Nawet jeżeli nie wykryje się, od czego było zależne krwawienie, należy przeprowadzić wizyty kontrolne w razie wtórnych epizodów lub pojawienia się dodatkowych objawów.