Żebro szyjne – przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja

Żebro szyjne – charakterystyka, przyczyny

Żebro szyjne jest wadą wrodzoną. W połączeniu z nieprawidłową postawą ciała, która charakteryzuje się najczęściej protrakcją głowy oraz barków, może doprowadzać do pewnego rodzaju traumatyzacji. Mowa tutaj o zespole górnego otworu klatki piersiowej, z ang. thoracic outlet syndrome (TOS). Pod tym pojęciem opisuje się zaburzenia występujące wtedy, gdy naczynia krwionośne lub struktury nerwowe zlokalizowane w przestrzeni pomiędzy obojczykiem a pierwszym żebrem poddawane są kompresji. Może to powodować bardzo nieprzyjemne objawy.

Żebro szyjne – objawy

Istnieją trzy typy zespołu górnego otworu klatki piersiowej. Pierwszy z nich to typ neurogenny, w którym dochodzi do ucisku struktur splotu ramiennego. Kolejne dwa charakteryzują się odpowiednio kompresją naczyń żylnych lub naczyń tętniczych. Istnieją przypadki, w których dochodzi do ucisku wszystkich wymienionych struktur jednocześnie. Objawy TOS mogą różnić się w zależności od opisywanych wyżej typów.

Charakterystyczne dolegliwości w sytuacji ucisku elementów układu nerwowego to:

• drętwienie, mrowienie w obrębie kończyn górnych, które może rozprzestrzeniać się nawet do palców,
• ból w obrębie szyi, ramion oraz rąk.

Jeśli kompresji podlegają naczynia żylne, możemy zaobserwować:

• zaburzenia ukrwienia w postaci zasinienia rąk,
• bolesność oraz obrzęk ramienia,
• pojawiające się zmiany o charakterze zakrzepowym w obrębie naczyń żylnych, zlokalizowanych w górnej części ciała,
• duża męczliwość kończyn górnych podczas aktywności,
• blednięcie jednego lub kilku palców ręki,
• wyczuwalny, pulsujący guzek w okolicy obojczyka.

Oznaki ucisku naczyń tętniczych to:

• zimne palce, ręce, ramiona,
• dolegliwości bólowe ręki oraz ramion,
• sinica w obrębie ręki,
• osłabiony puls lub nawet brak tętna w obrębie dotkniętego schorzeniem ramienia.

Zespół żebra szyjnego – diagnostyka, leczenie i rehabilitacja

Żeby móc postawić właściwą diagnozę, niezbędne są: wywiad, badanie fizykalne oraz dodatkowe testy i obrazowanie. W celu precyzyjnej oceny ryzyka występowania ewentualnych problemów naczyniowych lekarz wykorzystuje najczęściej badanie USG. Zdjęcie rentgenowskie pozwala na wykrycie anomalii w postaci dodatkowego żebra zwanego szyjnym lub też ułatwia wykluczenie innych schorzeń o podobnej symptomatologii. Badania tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego z podaniem środka kontrastowego pozwalają w tym przypadku precyzyjnie zlokalizować miejsce zaburzeń przepływu krwi. Inne rodzaje badań to flebografia, arteriografia oraz badanie mięśni EMG.

Sposoby postępowania leczniczego podzielono na zachowawcze oraz operacyjne. W pierwszym przypadku stosuje się fizjoterapię. Polega ona na wykonywaniu ćwiczeń rozciągających i wzmacniających mięśnie kończyn górnych, aby poprawić zakres ruchomości, otworzyć ujście klatki piersiowej i wpłynąć na reedukację postawy ciała. W miarę upływu czasu, przy systematycznych ćwiczeniach, dochodzi do odbarczenia struktur naczyniowo-nerwowych.

Jeśli zdiagnozowano obecność materiałów zakrzepowych, konieczne jest wdrożenie leków trombolitycznych, czyli takich, które ułatwiają rozpuszczanie skrzepów. W dalszej kolejności mogą zostać przepisane farmaceutyki wykazujące działanie przeciwzakrzepowe, aby uniemożliwić powstawanie nowych zakrzepów.

Leczenie operacyjne stosuje się w przypadku braku skuteczności procedur zachowawczych. Podobnie jest w momencie, gdy objawy ciągle się nasilają lub pojawiają się postępujące zaburzenia neurologiczne. Operację wykonuje zazwyczaj chirurg naczyniowy. Wiąże się ona z ryzykiem powikłań w postaci uszkodzenia splotu ramiennego.

Należy pamiętać, że nawet po zabiegu istnieje ryzyko nawrotu objawów.

Zespół górnego otworu klatki piersiowej – zapobieganie 

Jeśli istnieje ryzyko ucisku opisywanych struktur klatki piersiowej, należy przede wszystkim unikać czynności, które mogłyby nasilać objawy. Są to: podnoszenie ciężkich przedmiotów, wykonywanie monotonnych, powtarzalnych wzorców ruchowych. Bardzo ważne jest unikanie asymetrycznego obciążania barków i ramion w postaci noszenia ciężkich toreb na jedno ramię.

W przypadku występowania nadwagi znaczenie będzie miała redukcja masy ciała oraz zbilansowana dieta. Pomoże to zmniejszyć nacisk na struktury nerwowo-naczyniowe, odbarczyć je i tym samym złagodzić ewentualne symptomy lub im zapobiegać.