To mózg małego dziecka, a nie wiek decyduje o drzemce – tak sugerują najnowsze badania

W kontekście dziecięcej drzemki stawia się pytanie: dlaczego część dzieci smacznie śpi każdego popołudnia wręcz jak w zegarku, a tymczasem inne odpuszczają drzemanie nawet już w wieku 3 lat? Myślą o tym zarówno sami rodzice, jak i naukowcy. Ci ostatni znaleźli odpowiedź.

Drzemka dziecka – dlaczego nie zależy od wieku?

Według nowych studiów na ten temat okazuje się, że rzecz nie tkwi w wieku, ale w mózgu. Publikacja ukazała się na łamach „Proceedings of the National Academy of Sciences”.

Ekspertka prowadząca badania podkreśla znaczenie rutynowych drzemek i potwierdza intuicyjne przekonanie wielu ludzi, że odpuszczenie tego wypoczynku przez małe dzieci zasadnie budzi wątpliwości. Wyjaśnia problem w następujący sposób, otóż gdy dzieci drzemią, utrwalają wspomnienia (emocjonalne i deklaratywne). Obawa przed utratą tego czasu, w którym zachodzi swoisty proces przyswajania informacji, jest zrozumiała.

Rola hipokampu podczas drzemki dziecka

Hipokamp jest krótkoterminowym miejscem przechowywania wspomnień, zanim trafią one do długoterminowego magazynu w korze mózgowej. Drzemki służą do ich przetwarzania. U przedszkolaków nierozwinięty jeszcze hipokamp szybciej osiąga limit kumulowanych wspomnień, które mogłyby zostać odłożone w pamięci podręcznej. Wówczas wyzwala się mechanizm generujący zwiększoną potrzebę snu – dzieci stają się senne.

Drzemka pozwala na odpowiednie rozmieszczenie nowych wspomnień, czyli magazynowanie ich w korze mózgowej. W efekcie zostaje zwolnione miejsce w hipokampie. Badaczka porównuje rozwijający się hipokamp do wiadra o różnej wielkości. Ekspertka stosuje tę metaforę w celu wyjaśnienia problemu – niedojrzały hipokamp to małe wiadro, które zapełnia się po brzegi, aż część wspomnień wylewa się i zostaje zapomniana. Dotąd funkcjonowało przekonanie, że dzieci spędzające wiele czasu na drzemkach mają mniej rozwinięty obszar pamięci mózgu.

Czy należy wymuszać rezygnację z drzemki?

Co do kwestii zapewnienia wszystkim przedszkolakom drzemki badacze zachęcają, aby dbać o ten dobry nawyk. Część dzieci bowiem wciąż przepracowuje wspomnienia w ten sposób, reszta zaś może nie mieć już tej potrzeby.

Jednakże w celu rozwinięcia tej koncepcji należy przeprowadzić tzw. badania podłużne. Chodzi w nich o prześledzenie rozwoju dzieci w czasie i ocenę fizjologii snu, rozwoju strukturalnego i funkcjonalnego, a także zmian pamięci w procesie wyrastania z drzemek. Obecnie materiał badawczy dowodzi, że drzemka pełni ważną funkcję w rozwoju przedszkolaków. Rezygnacja z niej na siłę mogłaby skutkować problemami w zapamiętywaniu oraz uczeniu się przez przechowywanie wspomnień.