Hemikolektomia (usunięcie jelita grubego) – przebieg, wskazania, powikłania

Jelito grube jest końcowym odcinkiem układu pokarmowego. Składa się z kątnicy, okrężnicy oraz odbytnicy. Łączy jelito cienkie i ujście układu pokarmowego, czyli odbyt. Odpowiada za wchłanianie substancji odżywczych, mineralnych oraz wody. Odgrywa także istotną rolę w formowaniu i wydalaniu kału. W przypadku zajęcia lub zapalenia którejś z części okrężnicy jest możliwość jej usunięcia i wykonania zespolenia, które zachowa ciągłość przewodu pokarmowego.

Hemikolektomia – czym jest? Jakie są jej rodzaje?

Hemikolektomia jest wycięciem lewej (hemikolektomia lewostronna) lub prawej (hemikolektomia prawostronna) części jelita grubego. O poszerzonej hemikolektomii mówimy wtedy, gdy oprócz okrężnicy wstępującej lub zstępującej usuwana jest również poprzecznica.

Sigmoidektomia polega na usunięciu tylko esicy. Jeśli konieczne jest wycięcie całego jelita grubego, to wykonuje się operację nazywaną kolektomią totalną.

Wskazania do wykonania kolektomii

Usunięcie części lub całości jelita grubego jest zawsze operacją radykalną. Oprócz wskazań z istniejącej już choroby kolektomia może stanowić radykalizację leczenia nowotworowego, które ma zapobiegać potencjalnemu rozrostowi w obrębie jelita grubego.

Do najczęstszych wskazań do wykonania kolektomii możemy zaliczyć:

• nieswoiste zapalenia jelita grubego (wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna),
• chorobę uchyłkową (a szczególnie zapalenie uchyłków),
• niedrożność mechaniczną jelita (np. w wyniku zrostów),
• nowotwór.

Hemikolektomia – przygotowanie do zabiegu

Hemikolektomia wymaga odpowiedniego przygotowania. Na kilka tygodni przed jej wykonaniem zaleca się przejście na dietę ubogoresztkową (z niską zawartością błonnika) i lekkostrawną. Na dwa dni przed zabiegiem rekomendowane jest przejście na dietę całkowicie płynną. W momencie przyjęcia osoby chorej do szpitala częstą praktyką jest stosowanie leków przeczyszczających oraz wlewek doodbytniczych, które mają pomóc oczyścić jelito.

Hemikolektomia – jak przebiega?

Zarówno częściowe, jak i całkowite wycięcie jelita wykonuje się zazwyczaj metodą klasyczną (jest to laparotomia). Na początku wykonuje się nacięcie skóry przyprostne prawe lub lewe (zależnie od typu hemikolektomii). Następnie jest nacinana blaszka otrzewnej – bocznie od okrężnicy. W dalszej kolejności podwiązuje się tętnicę, która zaopatruje dany odcinek. Prawa lub lewa część okrężnicy jest wydobywana i zamyka się jej światło na bliższym oraz dalszym odcinku. Wycina się pożądany odcinek okrężnicy, a następnie dokonuje zespolenia koniec do końca lub bok do boku z jelitem cienkim (w hemikolektomii prawostronnej) lub poprzecznicy z esicą (w hemikolektomii lewostronnej).

W ostatnim etapie zabiegu ogląda się jamę brzuszną pod kątem ewentualnych nieszczelności lub innych niepokojących zmian. W miejscu po okrężnicy zostawia się dren, który wyprowadzony jest na zewnątrz, i zaszywa się kolejne warstwy brzucha.

Możliwe jest również wykonanie zabiegu metodą laparoskopową. Jest ona mniej traumatyczna dla organizmu i może przyczynić się do szybszego powrotu do zdrowia. Jednak decyzję o tym, jak dokładnie będzie wyglądała operacja, podejmuje chirurg.

Jak długo trwa rekonwalescencja po zabiegu hemikolektomii?

Po zabiegu osoba chora może odczuwać ból, który powinna zgłaszać personelowi oddziału. W miejscu po jelicie grubym zostawiany jest dren. Odprowadza on ewentualny płyn i krew z tej okolicy oraz jest dobrym sygnałem ostrzegawczym w sytuacji, gdy działoby się coś niepokojącego.

W pierwszej dobie po hemikolektomii niewskazane jest jedzenie i picie. Płyny powinny być uzupełniane dożylnie. Po zabiegu istotne jest ułożenie odpowiedniej diety z dietetykiem, a także szybkie uruchamianie i pionizowanie pacjenta.

Należy pamiętać, że nawet najbardziej starannie wykonana hemikolektomia nie gwarantuje pełnego wyleczenia choroby.

Kolektomia – powikłania usunięcia jelita grubego

Mimo doświadczonego operatora i profesjonalnych procedur tak rozległy zabieg może wiązać się z groźnymi konsekwencjami. Do najczęstszych powikłań kolektomii zalicza się:

• krwawienie,
• infekcje,
• rozejście zespolenia,
• uszkodzenie układu pokarmowego w trakcie zabiegu,
• powikłania zakrzepowo-zatorowe.