kobieta z bolącym kolanem
Mateusz Burak

Boczne przyparcie rzepki – charakterystyka, objawy, leczenie

Boczne przyparcie rzepki (ELPS, ang. excessive lateral pressure syndrom) jest schorzeniem, w którym podczas ruchów w stawie kolanowym rzepka przesuwa się po nienaturalnym torze, nadmiernie na zewnątrz. To nieprawidłowe ustawienie prowadzi do przeciążenia stawu i pojawienia się bólu w kolanie. Jak zatem rozpoznać boczne przyparcie rzepki? Jak wygląda rehabilitacja tego zaburzenia?

Rzepka to struktura ochraniająca staw kolanowy. Znajduje się w przedniej części kolana i stanowi miejsce przyczepu mięśnia czworogłowego uda. Ze względu na dosyć dużą ruchomość mogą wystąpić zaburzenia ustawienia opisywanej struktury właśnie np. w postaci bocznego przyparcia rzepki. Innym i równie często spotykanym problemem jest chondromalacja, która powoduje jej rozmiękanie.  

Boczne przyparcie rzepki – czym jest?

Boczne przyparcie rzepki to termin opisujący patologiczny proces, jaki zachodzi w stawie kolanowym. W miarę jak powiększa się w nim zakres ruchu zgięcia, dochodzi do intensywniejszego nacisku na boczną powierzchnię rzepki. Przyczyny tego zaburzenia to głównie: upośledzenie architektury stawu kolanowego, nadmierną pronację stopy, osłabienie głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego, przykurcz pasma biodrowo-piszczelowego czy stany po przebytych kontuzjach, urazach.

Boczne przyparcie rzepki – objawy

Wśród symptomów, które bardzo często pojawiają się u osób cierpiących na tę przypadłość, można wymienić:

  • dolegliwości bólowe przedniej części stawu kolanowego (mogą one zwiększać swoją intensywność w momencie, kiedy zwiększa się zakres ruchu zgięcia w kolanie),
  • krepitacje, trzaski, przeskakiwania słyszalne w kolanie podczas ruchu (jest to związane z nieprawidłowym ustawieniem rzepki, co zaburza jej prawidłową ruchomość, doprowadzając do zmiany toru ruchu)
  • wyraźne ograniczenie przesuwalności rzepki w kierunku przyśrodkowym,
  • silny ból podczas aktywności wymagających długotrwałego zginania i prostowania stawu kolanowego,
  • widoczne gołym okiem zaburzenie osiowego ustawienia rzepki.
Objawy i ich nasilenie mogą się różnić w zależności od przyczyn zespołu bocznego przyparcia rzepki oraz stopnia zaawansowania.

Powiązane produkty

Boczne przyparcie rzepki – diagnostyka

W diagnostyce bocznego przyparcia rzepki bardzo ważne jest zarówno przeprowadzenie wywiadu, jak i badanie fizykalne oraz wykorzystanie technik obrazowania. Wszystkie te elementy pozwalają na ustalenie przyczyny, stopnia zaawansowania oraz najbardziej optymalnego procesu leczenia.  

W badaniu fizykalnym dokonuje się obserwacji ustawienia obydwu rzepek, oceny zakresu ruchomości tych struktur oraz wykonuje się testy prowokujące dolegliwości bólowe, pozwalające także na różnicowanie z innymi problemami dotyczącymi kolana.  

Wśród użytecznych badań obrazowych wymienia się zdjęcie rentgenowskie oraz rezonans magnetyczny.

Zespół bocznego przyparcia rzepki – czy można wyleczyć?

Leczenie bocznego przyparcia rzepki może być prowadzone w różny sposób. W zdecydowanej większości postępowanie terapeutyczne polega na fizjoterapii. Stosuje się tutaj ćwiczenia izometryczne głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego uda, co pozwala na efektywne wyosiowanie rzepki. Dodatkowo, wspierając się aplikacją korekcyjną, wymusza się zmianę ustawienia poprzez użycie do tego celu taśm do kinesiotapingu.  

Rolowanie pasma biodrowo-piszczelowego, elektrostymulacja głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego, trening propriocepcji, manualna mobilizacja rzepki to kolejne możliwe do zastosowania przez fizjoterapeutę rozwiązania.  

W przypadku silnych dolegliwości bólowych często stosuje się równocześnie środki o działaniu przeciwzapalnym i uśmierzającym ból.  

Boczne przyparcie rzepki – kiedy operacja?

Stosowanie procedur bardziej inwazyjnych, jakimi są zabiegi operacyjne, następuje w kilku przypadkach, mianowicie: kiedy leczenie z użyciem zachowawczych metod nie przyniosło efektów lub gdy nie są one zadowalające dla lekarza i pacjenta.  

Bardzo często operacja jest wykonywana, gdy mamy do czynienia już nie tylko z bocznym przyparciem rzepki, ale także z jej podwichnięciem.  

Wśród możliwych metod wyróżnia się artroskopowy, małoinwazyjny sposób leczenia, rzadziej stosuje się operacje otwarte. Pierwsza opcja zdecydowanie szybciej pozwala na zagojenie i powrót do sprawności, co wiąże się także z krótszym pobytem w szpitalu. Cena zabiegu waha się w granicach 4000–7000 zł.

Boczne przyparcie rzepki – ćwiczenia

Do ćwiczeń mogących w efektywny sposób przyczynić się do zmniejszenia bólu kolana i zmiany ustawienia rzepki zaliczamy:

  1. Pozycja wyjściowa: siad prosty. Pod dysfunkcyjnym kolanem umieszczony wałek ze zwiniętego ręcznika o średnicy 15–20 cm. RUCH: polega na prostowaniu stawu kolanowego z jednoczesnym izometrycznym napinaniem głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego uda. Pozycję skrajną należy utrzymać 5–10 sekund. Ćwiczenie wykonujemy w 2 seriach po 10 powtórzeń
  2. Pozycja wyjściowa: leżenie bokiem. Kończyny dolne złączone i wyprostowane, ciało w liniowości, głowa w przedłużeniu tułowia, podpór na przedramieniu. RUCH: uniesienie bokiem miednicy do linii łączącej kolana i barki, podpierając się na przedramieniu i na stopach. Pozycję skrajną należy utrzymać 5–10 sekund, skupiając się na napinaniu izometrycznym mięśni brzucha oraz mięśni pośladkowych średnich. Ćwiczenie wykonujemy w 2 seriach po 10 powtórzeń na obie strony.
  3. Pozycja wyjściowa: leżenie tyłem. Kończyny dolne ugięte 90 stopni w stawach biodrowych, oparte stopami o dużą piłkę opartą o ścianę. RUCH: polega na wtaczaniu piłki w górę i powolnym opuszczaniu w dół jedynie z kontrolą kończyn dolnych. Ćwiczenie wykonujemy 5–6 minut w bardzo wolnym tempie.  
  4. Pozycja wyjściowa: pozycja podobna jak w ćwiczeniu 2, lecz kończyna znajdująca się wyżej jest zgięta w stawie biodrowym i kolanowym, a stopa opiera się o podłoże z przodu ciała. Pod pasmem biodrowo-piszczelowym foam-roller. RUCH: polega na powolnym przesuwaniu bocznej części uda po rollerze w górę i w dół. Takie rolowanie powinno odbywać się przez kilka minut i dotyczy jedynie dysfunkcyjnej strony.

W niektórych przypadkach można dodatkowo zastosować stabilizator łagodzący dolegliwości bólowe i stabilizujący rzepkę, dobrym pomysłem będzie też jazda na rowerze po równym terenie, co wzmocni mięśnie czworogłowe.

Czego unikać? Na pewno długotrwałego przebywania w pozycji klęku, wchodzenia po schodach, przysiadów i aktywności oraz pozycji nasilających ból. 
  1. K. M. Crossley, J. J. Stefanik, J. Selfe i in., Patellofemoral pain consensus statement from the 4th International Patellofemoral Pain Research Retreat, Manchester. Part 1: Terminology, definitions, clinical examination, natural history, patellofemoral osteoarthritis and patient-reported outcome measures, „British Journal of Sports Medicine”, nr 50 2016.
  2. E. F. Whyte, K. Moran, C. P. Shortt, B. Marshall, The influence of reduced hamstring length on patellofemoral joint stress during squatting in healthy male adults, „Gait Posture”, nr 31 2010.
  3. H. F. Hart, C. J. Barton, K. M. Khan, H. Riel, K. M. Crossley, Is body mass index associated with patellofemoral pain and patellofemoral osteoarthritis? A systematic review and meta-regression and analysis, „British Journal of Sports Medicine”, nr 51 2017.
  4. K. A. Herbst, K. D. Barber Foss, L. Fader i in., Hip Strength Is Greater in Athletes Who Subsequently Develop Patellofemoral Pain, „The American Journal of Sports Medicine”, nr 43 2015.
  5. B. Noehren, J. Hamill, I. Davis, Prospective evidence for a hip etiology in patellofemoral pain, „Medicine & Science in Sports & Exercise”, nr 45 2013.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn, jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Częstomocz może się pojawić m.in. przy chorobach ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto zwrócić się o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać ten problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij