kobieta z bolącym kolanem
Mateusz Burak

Boczne przyparcie rzepki – charakterystyka, objawy, leczenie

Boczne przyparcie rzepki (ELPS, ang. excessive lateral pressure syndrom) jest schorzeniem, w którym podczas ruchów w stawie kolanowym rzepka przesuwa się po nienaturalnym torze, nadmiernie na zewnątrz. To nieprawidłowe ustawienie prowadzi do przeciążenia stawu i pojawienia się bólu w kolanie. Jak zatem rozpoznać boczne przyparcie rzepki? Jak wygląda rehabilitacja tego zaburzenia?

Rzepka to struktura ochraniająca staw kolanowy. Znajduje się w przedniej części kolana i stanowi miejsce przyczepu mięśnia czworogłowego uda. Ze względu na dosyć dużą ruchomość mogą wystąpić zaburzenia ustawienia opisywanej struktury właśnie np. w postaci bocznego przyparcia rzepki. Innym i równie często spotykanym problemem jest chondromalacja, która powoduje jej rozmiękanie.  

Boczne przyparcie rzepki – czym jest?

Boczne przyparcie rzepki to termin opisujący patologiczny proces, jaki zachodzi w stawie kolanowym. W miarę jak powiększa się w nim zakres ruchu zgięcia, dochodzi do intensywniejszego nacisku na boczną powierzchnię rzepki. Przyczyny tego zaburzenia to głównie: upośledzenie architektury stawu kolanowego, nadmierną pronację stopy, osłabienie głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego, przykurcz pasma biodrowo-piszczelowego czy stany po przebytych kontuzjach, urazach.

Boczne przyparcie rzepki – objawy

Wśród symptomów, które bardzo często pojawiają się u osób cierpiących na tę przypadłość, można wymienić:

  • dolegliwości bólowe przedniej części stawu kolanowego (mogą one zwiększać swoją intensywność w momencie, kiedy zwiększa się zakres ruchu zgięcia w kolanie),
  • krepitacje, trzaski, przeskakiwania słyszalne w kolanie podczas ruchu (jest to związane z nieprawidłowym ustawieniem rzepki, co zaburza jej prawidłową ruchomość, doprowadzając do zmiany toru ruchu)
  • wyraźne ograniczenie przesuwalności rzepki w kierunku przyśrodkowym,
  • silny ból podczas aktywności wymagających długotrwałego zginania i prostowania stawu kolanowego,
  • widoczne gołym okiem zaburzenie osiowego ustawienia rzepki.
Objawy i ich nasilenie mogą się różnić w zależności od przyczyn zespołu bocznego przyparcia rzepki oraz stopnia zaawansowania.

Powiązane produkty

Boczne przyparcie rzepki – diagnostyka

W diagnostyce bocznego przyparcia rzepki bardzo ważne jest zarówno przeprowadzenie wywiadu, jak i badanie fizykalne oraz wykorzystanie technik obrazowania. Wszystkie te elementy pozwalają na ustalenie przyczyny, stopnia zaawansowania oraz najbardziej optymalnego procesu leczenia.  

W badaniu fizykalnym dokonuje się obserwacji ustawienia obydwu rzepek, oceny zakresu ruchomości tych struktur oraz wykonuje się testy prowokujące dolegliwości bólowe, pozwalające także na różnicowanie z innymi problemami dotyczącymi kolana.  

Wśród użytecznych badań obrazowych wymienia się zdjęcie rentgenowskie oraz rezonans magnetyczny.

Zespół bocznego przyparcia rzepki – czy można wyleczyć?

Leczenie bocznego przyparcia rzepki może być prowadzone w różny sposób. W zdecydowanej większości postępowanie terapeutyczne polega na fizjoterapii. Stosuje się tutaj ćwiczenia izometryczne głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego uda, co pozwala na efektywne wyosiowanie rzepki. Dodatkowo, wspierając się aplikacją korekcyjną, wymusza się zmianę ustawienia poprzez użycie do tego celu taśm do kinesiotapingu.  

Rolowanie pasma biodrowo-piszczelowego, elektrostymulacja głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego, trening propriocepcji, manualna mobilizacja rzepki to kolejne możliwe do zastosowania przez fizjoterapeutę rozwiązania.  

W przypadku silnych dolegliwości bólowych często stosuje się równocześnie środki o działaniu przeciwzapalnym i uśmierzającym ból.  

Boczne przyparcie rzepki – kiedy operacja?

Stosowanie procedur bardziej inwazyjnych, jakimi są zabiegi operacyjne, następuje w kilku przypadkach, mianowicie: kiedy leczenie z użyciem zachowawczych metod nie przyniosło efektów lub gdy nie są one zadowalające dla lekarza i pacjenta.  

Bardzo często operacja jest wykonywana, gdy mamy do czynienia już nie tylko z bocznym przyparciem rzepki, ale także z jej podwichnięciem.  

Wśród możliwych metod wyróżnia się artroskopowy, małoinwazyjny sposób leczenia, rzadziej stosuje się operacje otwarte. Pierwsza opcja zdecydowanie szybciej pozwala na zagojenie i powrót do sprawności, co wiąże się także z krótszym pobytem w szpitalu. Cena zabiegu waha się w granicach 4000–7000 zł.

Boczne przyparcie rzepki – ćwiczenia

Do ćwiczeń mogących w efektywny sposób przyczynić się do zmniejszenia bólu kolana i zmiany ustawienia rzepki zaliczamy:

  1. Pozycja wyjściowa: siad prosty. Pod dysfunkcyjnym kolanem umieszczony wałek ze zwiniętego ręcznika o średnicy 15–20 cm. RUCH: polega na prostowaniu stawu kolanowego z jednoczesnym izometrycznym napinaniem głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego uda. Pozycję skrajną należy utrzymać 5–10 sekund. Ćwiczenie wykonujemy w 2 seriach po 10 powtórzeń
  2. Pozycja wyjściowa: leżenie bokiem. Kończyny dolne złączone i wyprostowane, ciało w liniowości, głowa w przedłużeniu tułowia, podpór na przedramieniu. RUCH: uniesienie bokiem miednicy do linii łączącej kolana i barki, podpierając się na przedramieniu i na stopach. Pozycję skrajną należy utrzymać 5–10 sekund, skupiając się na napinaniu izometrycznym mięśni brzucha oraz mięśni pośladkowych średnich. Ćwiczenie wykonujemy w 2 seriach po 10 powtórzeń na obie strony.
  3. Pozycja wyjściowa: leżenie tyłem. Kończyny dolne ugięte 90 stopni w stawach biodrowych, oparte stopami o dużą piłkę opartą o ścianę. RUCH: polega na wtaczaniu piłki w górę i powolnym opuszczaniu w dół jedynie z kontrolą kończyn dolnych. Ćwiczenie wykonujemy 5–6 minut w bardzo wolnym tempie.  
  4. Pozycja wyjściowa: pozycja podobna jak w ćwiczeniu 2, lecz kończyna znajdująca się wyżej jest zgięta w stawie biodrowym i kolanowym, a stopa opiera się o podłoże z przodu ciała. Pod pasmem biodrowo-piszczelowym foam-roller. RUCH: polega na powolnym przesuwaniu bocznej części uda po rollerze w górę i w dół. Takie rolowanie powinno odbywać się przez kilka minut i dotyczy jedynie dysfunkcyjnej strony.

W niektórych przypadkach można dodatkowo zastosować stabilizator łagodzący dolegliwości bólowe i stabilizujący rzepkę, dobrym pomysłem będzie też jazda na rowerze po równym terenie, co wzmocni mięśnie czworogłowe.

Czego unikać? Na pewno długotrwałego przebywania w pozycji klęku, wchodzenia po schodach, przysiadów i aktywności oraz pozycji nasilających ból. 
  1. K. M. Crossley, J. J. Stefanik, J. Selfe i in., Patellofemoral pain consensus statement from the 4th International Patellofemoral Pain Research Retreat, Manchester. Part 1: Terminology, definitions, clinical examination, natural history, patellofemoral osteoarthritis and patient-reported outcome measures, „British Journal of Sports Medicine”, nr 50 2016.
  2. E. F. Whyte, K. Moran, C. P. Shortt, B. Marshall, The influence of reduced hamstring length on patellofemoral joint stress during squatting in healthy male adults, „Gait Posture”, nr 31 2010.
  3. H. F. Hart, C. J. Barton, K. M. Khan, H. Riel, K. M. Crossley, Is body mass index associated with patellofemoral pain and patellofemoral osteoarthritis? A systematic review and meta-regression and analysis, „British Journal of Sports Medicine”, nr 51 2017.
  4. K. A. Herbst, K. D. Barber Foss, L. Fader i in., Hip Strength Is Greater in Athletes Who Subsequently Develop Patellofemoral Pain, „The American Journal of Sports Medicine”, nr 43 2015.
  5. B. Noehren, J. Hamill, I. Davis, Prospective evidence for a hip etiology in patellofemoral pain, „Medicine & Science in Sports & Exercise”, nr 45 2013.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij