Kobieta z hipochondrią w maseczce myje ręcę i boi się o swoje zdrowie
Weronika Grzywna

Hipochondria – czym jest i jak sobie z nią radzić?

W powszechnym użyciu termin „hipochondria" stosowany jest do opisu osób przesadnie przewrażliwionych na punkcie stanu swojego zdrowia i doszukujących się ciągle nowych schorzeń. W medycynie istnieje jednak specjalna jednostka chorobowa poświęcona temu zaburzeniu. Warto wiedzieć, jakie istnieją sposoby walki z tą uciążliwą przypadłością oraz jak poprawnie rozpoznać hipochondrię.

Lęk o zdrowie, popularnie znany pod nazwą hipochondria” wiele osób kojarzy z przypisywaniem i wmawianiem sobie samemu chorób. Głównym objawem hipochondrii jest silny i nieuzasadniony lęk o swoje zdrowie, który utrzymuje się pomimo braku negatywnych wyników badań. Czy hipochondria to choroba psychiczna? Jak się objawia i w jaki sposób sobie z nią radzić?

Co to jest hipochondria?

Hipochondria rozumiana jest jako przekonanie o istniejącej chorobie lub posiadaniu czynników predysponujących do zachorowania na ciężkie schorzenie. Osoba, która cierpi na tego typu lęk o własne zdrowie, nazywana jest hipochondrykiem. Potocznie określa się również ją jako osobę, która wymyśla sobie choroby mimo braku uzasadnionych objawów wskazujących na rozwój jakiegokolwiek schorzenia.

W Kryteriach Diagnostycznych Zaburzeń Psychicznych (DSM-5) hipochondria określona została jako zaburzenie z lękiem przed chorobą (ang. Ilness Anxiety Disorder  IAD). Zgodnie z definicją pacjent, który cierpi na IAD nadmiernie niepokoi się tym, że jest chory. Symptomy zaburzenia zaś występują przez co najmniej okres 6 miesięcy. W DSM-5 wyróżniony został jeszcze jeden rodzaj zaburzenia. Niektórym pacjentom oprócz typowych symptomów hipochondrii, dodatkowo towarzyszą objawy somatyczne (ang. Somatic Symptom Disorder)

W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10) zrezygnowano natomiast z nazwy hipochondria, ponieważ kojarzyła się ona pejoratywnie. Obecnie mówi się o zaburzeniu lękowym związanym ze stanem zdrowia. Osoba cierpiąca na tej rodzaj zaburzenia jest zaabsorbowania wystąpieniem poważnego schorzenia (lub ich większej ilości), a stan ten obserwowany jest przez co najmniej 6 miesięcy.

Hipochondria – objawy

Jakie są objawy hipochondrii? Zasadniczą cechą lęku o zdrowie jest nadmierne i nieuzasadnione przekonanie pacjenta o tym, że zachoruje on lub choruje na jakieś ciężkie schorzenie. Hipochondryk ma tendencję do nadmiernego obserwowania własnego ciała, traktowania najmniejszych niedoskonałości jako objaw poważnej choroby, charakteryzuje go przesadna troska o swój stan zdrowia, koncentracja na zdrowiu, monitorowanie swojego ciała, paniczny lęk o swoje życie i zdrowie.

Hipochondryk nieustannie czyta o chorobach oraz szuka coraz to nowszych objawów, które jego zdaniem wskazują na ciężkie schorzenie.

Zachowanie hipochondryka przyjmuje postać mechanizmu błędnego koła, ponieważ pomimo braku czynników wskazujących na rozwój choroby, hipochondrycy nieustannie powielają swoje zachowania, którym towarzyszy silny lęk o zdrowie.

W DSM-5 dodatkowo zostały wymienione dwa rodzaje hipochondrii:
1.    Z poszukiwaniem opieki – pacjent korzysta z usług medycznych ponad normę,
2.    Z unikaniem opieki – osoba cierpiąca ze względu na podwyższony poziom lęku unika kontaktów z służbą medyczną, nie udaje się na badania profilaktyczne, ani na konsultacje lekarskie.

Powiązane produkty

Jakie są przyczyny hipochondrii?

Pomimo tego, że z tzw. hipochondrią mamy styczność od wielu lat, jej przyczyny wciąż nie zostały do końca poznane. Na ogół zaburzenie to pojawia się w trzeciej lub czwartej dekadzie życia i dotyczy w takim samym stopniu kobiet, jak i mężczyzn.

Czynnikiem predysponującymi do wystąpienia hipochondrii może być:

  • częste omawianie problemów zdrowotnych w rodzinie,
  • nadmierne zamartwienie się stanem zdrowia dziecka w dzieciństwie,
  • poważna choroba w rodzinie,
  • doświadczenie poważnej choroby,
  • zaburzenia postrzegania własnego ciała,
  • nadmierna koncentracja na sobie,
  • potrzeba akceptacji i zainteresowania ze strony innych.
Zaburzeniom hipochondrycznym może również towarzyszyć depresja lub zaburzenia lękowe.

Hipochondria – diagnostyka

Diagnoza hipochondrii nie jest prosta. W pierwszej kolejności warto udać się po pomoc do psychologa lub psychiatry. Diagnostyka rozpoczyna się od wykluczenia choroby somatycznej, w związku z czym pacjent poddawany jest szeregowi badań. Kluczowe znaczenie w znalezieniu źródła i istoty problemu ma również wywiad psychologiczny i/lub lekarski.

Diagnozę zaburzenia z lękiem przed chorobą stawia się na podstawie obowiązujących klasyfikacji diagnostycznych. Zgodnie z nimi objawy, które mogą świadczyć o hipochondrii, powinny utrzymywać się przez okres co najmniej 6 miesięcy.

Podczas diagnozy hipochondrii duże znaczenie ma także rozpoznanie różnicowe. W szczególności od lęku o zdrowie należy zróżnicować urojenia hipochondryczne, które przyjmują o wiele silniejszą postać i najczęściej diagnozowane są w zaburzeniach psychotycznych.

Hipochondria – leczenie. Jak sobie radzić z hipochondrią?

Kiedy lęk o zdrowie przyjmuje obsesyjną postać, hipochondrycy całą swoją uwagę poświęcają swojemu stanu zdrowia. Hipochondria może więc wyraźnie dezorganizować codzienne funkcjonowanie i wpływać negatywnie niemal na każdą sferę życia.

Jak się wyleczyć z hipochondrii? W leczeniu hipochondrii skuteczną metodą jest terapia poznawczo-behawioralna, podczas której wraz ze specjalistą pacjent ma szansę zrozumieć przyczyny wywołujące i podtrzymujące zaburzenie z lękiem przed chorobą. W trakcie psychoterapii hipochondrycy pracują nad swoimi przekonaniami, myślami automatycznymi oraz nad mechanizmem błędnego koła. Głównym celem leczenia hipochondrii jest również zmiana nieprawidłowego sposobu myślenia i zachowania.

Uzupełnieniem psychoterapii w zależności od indywidualnego przypadku mogą być także metody farmakologiczne.

Cyberchondria – hipochondria w dobie Internetu

W obecnych czasach, kiedy większość z nas, zamiast udać się na konsultację lekarską, szuka rozpoznania choroby w Internecie, hipochondria może przybrać na sile. Cyberchondria, bo tak nazywane jest zjawisko charakteryzujące się skłonnością do wzmożonego zamartwiania się stanem zdrowia i nadmiernego poszukiwania w internecie informacji medycznych o dolegliwościach i objawach, jest wysoce niebezpieczne. Poszukiwanie informacji na temat objawów w sieci jest silnym czynnikiem rozwoju lęku, który może predysponować do wystąpienia hipochondrii lub nasilenia jej objawów.

  1. Bajcar, B., Babiak, J., Olchowska-Kotala, A. (2019). Cyberchondria i jej pomiar. Polska adaptacja i właściwości psychometryczne Skali Cyberchondrii CSS-PL. Psychiatr. Pol." 2019; 53(1): 49–60.
  2. Kocjan, J. (2015), Hipochondria  (lęk  o  zdrowie):  obecna  konceptualizacja,  klasyfikacja  oraz  podobieństwo  do  zaburzeń  lękowych, Journal of Education, Health and Sport". 2015;5(5):193-204.
  3. Morrison, J. (2016). DSM 5- bez tajemnic. Praktyczny przewodnik dla klinicysty. Tłum Robert Andruszko. Kraków; Wydawnictwo UJ.
  4. Szczęsna-Stec, B., Żebrowski, M. (2016). Zastosowanie terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu lęku o zdrowie. Psychiatry" 2016; 13, 2: 77–83.
  5. World Health Organization. (2009). International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems, ICD-10, Volume II, 2009

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zawał serca – objawy, przyczyny, rozpoznanie, zapobieganie

    Zawał serca to jedna z głównych przyczyn zgonów wśród Polaków. Najbardziej charakterystyczny objaw zawału serca – silny, narastający ból w klatce piersiowej, utrzymujący się dłużej niż 20 minut – jest pilnym wskazaniem do wezwania pomocy medycznej.

  • Choroba Leśniowskiego-Crohna – przyczyny, objawy, leczenie

    Choroba Leśniowskiego-Crohna jest przewlekłą, nieuleczalną chorobą, powodującą znaczne pogorszenie jakości życia. Początek choroby ma charakter skryty i przebiega skąpoobjawowo, utrudniając postawienie prawidłowego rozpoznania. Chorzy w toku trwania choroby często wymagają interwencji chirurgicznej z powodu powikłań jelitowych. Jak wygląda diagnostyka i terapia osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna? Zapraszamy do zapoznania się z treścią artykułu.

  • Ortoreksja – na czym polega? Skutki, objawy i leczenie obsesji na punkcie zdrowego żywienia

    Ortoreksja jest jednym z zaburzeń odżywiania, które polega na obsesji na punkcie zdrowego żywienia. Osoba cierpiąca na ortoreksję stopniowo zmienia nawyki żywieniowe po to, by aktualna dieta była idealna dla zdrowia. Niestety, ortorektyk nigdy nie osiąga pożądanej poprawy menu, a przez ciągłą eliminację nawet całych grup produktów, zaczyna chorować. Jak rozpoznać ortoreksję i w jaki sposób ją leczyć?

  • Reumatyzm – przyczyny, objawy, leczenie chorób reumatycznych. Fizjoterapia przy reumatyzmie

    Reumatyzm to nazwa stosowana potocznie, określająca grupę schorzeń o podłożu zapalnym, obejmującą choroby mięśni, stawów i kości. Najczęściej występujące objawy chorób reumatycznych to ból i obrzęk stawów, sztywność, ograniczenie ich ruchomości. Nieleczony reumatyzm może doprowadzić do znacznego ograniczenia sprawności. Jak wygląda rehabilitacja w schorzeniach reumatoidalnych?

  • Osteoporoza – przyczyny, objawy, badania, leczenie, rehabilitacja, zapobieganie zmianom osteoporotycznym

    Osteoporoza to choroba metaboliczna kości, która polega na stopniowym zaniku masy kostnej. Na skutek obniżenia gęstości mineralnej kości dochodzi do osłabienia ich struktury, co objawia się zwiększoną podatnością na złamania. Na zachorowanie narażone są przede wszystkim osoby starsze, szczególnie kobiety w wieku okołomenopauzalnym, choć na osteoporozę mogą cierpieć także mężczyźni, a nawet dzieci. Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia zmian osteoporotycznych?

  • Szpiczak mnogi – przyczyny, objawy, leczenie

    Szpiczak mnogi należy do chorób krwi i szpiku kostnego. Chociaż nie ustalono dotychczas konkretnych przyczyn tej dolegliwości, tak bez wątpienia można powiedzieć, że do jej rozwoju przyczyniają się długotrwałe infekcje bakteryjne lub wirusowe, promieniowanie jonizujące i narażenie na szkodliwe substancje chemiczne. Jak wyglądają nowoczesne sposoby leczenia szpiczaka, jakie są rokowania i czy podczas wizyty u lekarza pierwszego kontaktu można dokonać wstępnej diagnozy tej choroby?

  • Rak trzustki – przyczyny, objawy, diagnostyka, rokowania, leczenie

    Rak trzustki jest jednym z nowotworów, które przez długi czas nie dają żadnych dolegliwości, a pierwsze symptomy są niespecyficzne. Wśród początkowych objawów raka trzustki wymienia się m.in. ogólne osłabienie, nudności, szybkie uczucie sytości czy tłuszczowe stolce. Jak wygląda jego leczenie?

  • Lobotomia – czym jest? Jak wyglądała? Dlaczego już się jej nie praktykuje?

    Lobotomia to jedna z najbardziej kontrowersyjnych technik chirurgicznych w historii medycyny. Chociaż z dzisiejszej perspektywy wydaje się to nie do uwierzenia, ten niezwykle inwazyjny i wiążący się z wielkim ryzykiem zabieg był swego czasu bardzo popularny.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij