Mity o raku – zioła, słodziki i smartfony. Czy rakiem można się zarazić?

Według danych opublikowanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w 2020 roku rak był powodem 10 milionów zgonów na całym świecie. Najczęściej notowanymi nowotworami są rak piersi, płuc, okrężnicy, odbytnicy i prostaty. Około 30 proc. zachorowań na raka jest wywołana paleniem tytoniu i złą dietą, z kolei nadużywanie alkoholu, nadwaga i otyłość to przyczyna około 5 proc. raków.  Nie bez znaczenia jest niska aktywność fizyczna i rodzaj wykonywanej pracy zawodowej.

Rak i nowotwór to to samo – MIT

Rak i nowotwór to dwa pojęcia, które są często niesłusznie lub nieprecyzyjnie traktowane jak pojęcia tożsame. Rak to inaczej nowotwór złośliwy, ale nie każdy nowotwór to rak, ponieważ istnieją także nowotwory, które nie mają charakteru złośliwego – guzy łagodne. Nowotwór złośliwy, inaczej guz złośliwy, jest zdolny do ciągłego rozrostu, dając przerzuty w innych narządach czy układach. Nowotwory niezłośliwe nie przerzutują, a rosną miejscowo. Guzy miejscowe – łagodne – leczy się najczęściej poprzez wykonanie operacji chirurgicznej.

Rak to wyrok śmierci – MIT

Rak nie jest wyrokiem śmierci. Owszem statystyki związane z rakiem bywają zatrważające, niemniej rak nie zawsze jest chorobą śmiertelną. Z roku na rok jest coraz lepiej rozumianą chorobą, skuteczniej leczoną i wcześniej wykrywaną, co zwiększa szansę pacjentów na powrót do zdrowia. Dla przykładu w 2019 roku udało się wyleczyć z raka prawie 17 mln ludzi,  a w Wielkiej Brytanii w ciągu ostatnich 40 lat udało się podwoić wskaźnik przeżywalności. Bardzo wiele zależy od systemów opieki zdrowotnej i wdrożonych programów profilaktycznych. Ponadto rak to choroba, która dotyka wielu narządów i układów w różny sposób. We wspomnianej już Wielkiej Brytanii wskaźnik przeżycia związany z rakiem jądra wynosi 98%, podczas gdy wskaźnik przeżywalności dla raka trzustki to nieco ponad 1%.

Rak jest chorobą, którą można się zarazić – MIT

Rak nie jest chorobą zakaźną. Nie można się nim zarazić od drugiej osoby. Należy jednak wspomnieć o czynnikach wywołujących raka, które mogą być przenoszone drogą płciową. Do tych czynników zaliczono wirusa HPV, który odpowiada za około 80% raków szyjki macicy oraz wirusy HBV i HCV – czynnik ryzyka marskości wątroby, związanej z rakiem wątrobowokomórkowym.  Rak szyjki macicy i rak wątroby nie są zakaźne, ale wirusy wpływające na ich rozwój mogą być zakaźne.

Sztuczne słodziki i telefony komórkowe wywołują raka – MIT

Nie udało się dotychczas udowodnić bezpośredniego wpływu słodzików i telefonów komórkowych na rozwój chorób o podłożu nowotworowym. Krajowy Instytut Onkologiczny (NCI, ang. National Cancer Institute) w USA wyjaśnia, że łączenie kwestii słodzików z rakiem mogło wyniknąć ze wczesnych badań nad cyklaminianem (słodzik), który w połączeniu z sacharyną powodował raka pęcherza u zwierząt laboratoryjnych. Inne wyniki sugerowały także choroby wątroby i deformacje płodów. Świat usłyszawszy o wynikach badań podstawowych, nie usłyszał jednak, że kolejne, dokładniejsze badania nie wykazały wyraźnych związków między słodzikami a rakiem.

Nie istnieją także dowody, które potwierdziłyby jednoznacznie wpływ telefonów komórkowych na rozwój raka. Urządzenia te emitują promieniowanie o częstotliwości radiowej, w formie promieniowania niejonizującego, które nie większa ryzyka zachorowania na raka. Szkodliwy wpływ na komórki ma promieniowanie jonizujące, na które szczególnie wrażliwy jest gruczoł tarczowy i szpik kostny. 

Zioła mogę wyleczyć raka – MIT

Nie ma wiarygodnych źródeł, które potwierdziłyby, że istnieje skuteczny ziołowy lek czy inny ziołowy produkt, który byłby efektywny w walce z rakiem. NCI zwraca uwagę, że określenie „naturalne” nie musi również oznaczać, że jest bezpieczne. Szczególnie w tak istotnym temacie, jakim jest leczenie onkologiczne. Istnieją przypadki, w których ziołowe suplementy nie pomogą, a mogą nawet zaszkodzić zdrowiu pacjenta. Dla przykładu często podaje się zioło o nazwie kava kava (pieprz metystynowy) używane jako środek pomagający się wyciszyć w sytuacjach niepokoju, który jednocześnie może powodować uszkodzenia wątroby. Z kolei dziurawiec może sprawić, że niektóre leki przeciwnowotworowe nie będą działać tak dobrze, jak powinny. Każdy zażywany w trakcie terapii przeciwnotowotorej preparat powinien być koniecznie zgłoszony onkologowi prowadzącemu, który najlepiej oceni, czy pacjent nie wyrządza sobie tzw. niedźwiedziej przysługi, lecząc się lub wspomagając na własną rękę.