Potnica – co to za choroba? Jak leczyć wyprysk potnicowy?

Potnica – co to za choroba? Czy można się nią zarazić? Kogo dotyczy?

Wyprysk potnicowy dłoni (łac. cheiropompholyx) lub stóp (łac. pedopompholyx) jest chorobą dermatologiczną o nie do końca poznanej przyczynie. Zmiany potnicowe typowo występują na powierzchni rąk i podeszwach stóp. Wyprysk potnicowy jest częstą chorobą skórną, występującą zazwyczaj u młodych osób lub w średnim wieku. Potnica praktycznie nie występuje u dzieci.  

Przyczyny potnicy  

Etiologia wyprysku potnicowego nie jest do końca poznana. Wiadomo, że zmiany potnicowe są wynikiem reakcji organizmu na alergeny, zakażenia grzybicze lub bakteryjne. Według piśmiennictwa naukowego, zaburzenia produkcji i wydzielania potu mogą mieć wpływ na występowanie objawów potnicy. Potwierdza to fakt, iż największe nasilenie choroby przypada na okres letni.  

Do najczęstszych przyczyn wyprysku potnicowego należą:

• alergia kontaktowa np. na nikiel, kosmetyki,  
• zakażenie grzybicze powodujące reakcję alergiczną organizmu,  
• atopowe zapalenie skóry,  
• palenie papierosów.   

Potnica – jak wygląda? Jakie są jej objawy?

Charakterystycznymi objawami wyprysku potnicowego są świąd skóry oraz pęcherzyki z płynem na powierzchni dłoni i podeszwach stóp. Zmiany typowo występują na bocznych powierzchniach palców dłoni, natomiast na podeszwach najczęściej na łuku stopy. Od początku choroby obserwuje się dużą liczbę pęcherzyków na skórze. Pęcherzyki są symetryczne, głęboko osadzone. Niekiedy pęcherzyki samoistnie pękają, tworząc bolesne nadżerki, które mogą ulec nadkażeniu bakteryjnemu.

Podczas gojenia zmian skórnych obserwuje się powstawanie łuszczących grudek oraz zmian rumieniowych. Wraz z gojeniem zmian skórnym chory zgłasza zmniejszenie nasilenia świądu.

W zaawansowanym stadium wyprysku potnicowego pęcherzyki mogą się ze sobą łączyć i tworzyć strupy.

Potnica – diagnostyka  

W przypadku podejrzenia wyprysku potnicowego należy udać się do lekarz POZ lub dermatologa, który po zebraniu dokładnego wywiadu chorobowego oraz obecności charakterystycznych objawów na dłoniach i podeszwach stóp może rozpoznać wyprysk potnicowy. Niekiedy konieczne bywa pobranie wycinka skóry do badania histopatologicznego, aby móc wykluczyć obecność innych schorzeń dermatologicznych.

Leczenie potnicy i zalecenia dla chorego

Leczenie wyprysku potnicowego zazwyczaj jest długotrwałe i nie zawsze daje trwałe rezultaty. Najczęściej stosowanymi lekami w terapii wyprysku potnicowego są glikokortykosteroidy w postaci maści stosowanych na zmiany skórne.

W przypadku dużego nasilenia świądu pomocne może być zastosowanie leków antyhistaminowych, które zmniejszają swędzenie skóry. U osób z dużym nasileniem zmian koniczne może być zastosowanie fototerapii metodą PUVA pod ścisłą kontrolą dermatologa. W przypadku stwierdzenia zmian grzybiczych należy przeprowadzić kurację lekami przeciwgrzybicznymi. 

Domowe sposoby na potnicę  

Osoby mające objawy wyprysku potnicowego powinny ściśle przestrzegać zasad higieny osobistej, nosić przewiewne obuwie, unikać kontaktu z silnymi alergenami oraz detergentami, unikać narażenia na zakażenia grzybicze zwłaszcza na basenach itp.  

Do domowych sposobów pomocnych w łagodzeniu objawów wyprysku potnicowego należy stosowanie miejscowo na zmiany skórne maści cynkowej czy wyciągu z aloesu. Należy unikać częstego i długotrwałego moczenia rąk i stóp.