Lampa kwarcowa – działanie. Zastosowanie promieni ultrafioletowych w rehabilitacji

Lampa kwarcowa – czym są promienie ultrafioletowe?

Ultrafiolet, określany także jako promieniowanie ultrafioletowe (promieniowanie UV), to część widma elektromagnetycznego rozciągająca się w obszarze od końca zakresu światła widzialnego do parametrów odpowiadających promieniowaniu rentgenowskiemu. Podobnie jak promieniowanie X, jest ono niewykrywalne dla ludzkiego oka, chociaż padając na określone powierzchnie, może doprowadzać do zjawiska fluorescencji. Dochodzi wówczas do emisji światła widzialnego przez te przedmioty, co można określić mianem świecenia. Niektóre owady w przyrodzie posiadają umiejętność rozpoznawania, widzenia światła ultrafioletowego.

Lampa kwarcowa – działanie

Lampy ultrafioletowe stosuje się w medycynie, fizjoterapii, ale także w kosmetologii. Wykorzystuje się właściwości promieniowania UV, które w przypadku bardzo wielu przypadłości są niezastąpione w procesie leczenia lub też są wysoce skuteczne w połączeniu z innymi metodami.

Bardzo często korzysta się także z bakteriobójczych i dezynfekcyjnych właściwości światła UV. Stosowanie go w instytucjach edukacyjnych, placówkach medycznych czy w pomieszczeniach z żywnością pozwala na efektywną walkę z drobnoustrojami. Jest to rozwiązanie, które powoduje przerwanie pasa transmisyjnego wirusów oraz bakterii szkodliwych dla naszego zdrowia. Wówczas takie urządzenia określa się jako lampa dezynfekująca lub lampa kwarcowa bakteriobójcza.

Lampa kwarcowa – jak przygotować się do zabiegu?    

Sam zabieg z wykorzystaniem lampy ultrafioletowej odbywa się w specjalistycznym, wyizolowanym pomieszczeniu. Pacjent wcześniej powinien otrzymać okulary ochronne. Następnie informuje się o odsłonięciu miejsca zabiegowego. Po przyjęciu wygodnej pozycji przez pacjenta, terapeuta ustawia parametry zabiegu, których wartość jest uzależniona od rodzaju schorzenia oraz etapu leczenia.

Sam czas naświetlania z zastosowaniem lampy ultrafioletowej wynosi od 1 do 10 minut. W przypadku wystąpienia objawów niepożądanych w postaci zbyt dużego rumienia, parametry ulegają zmianie lub rozważane jest przerwanie serii zabiegów leczniczych. 

Lampa kwarcowa – wskazania do zabiegów z użyciem promieniowania UV

Wśród wskazań do zastosowania lamp wykorzystujących promieniowanie nadfioletowe wyróżnia się:

• utrudniony zrost kostny po załamaniach,
• osteoporozę i deficyty witaminy D powodujące krzywicę,
• utrudnione gojenie ran,
• odleżyny,
• schorzenia o podłożu reumatycznym,
• kontuzje w obrębie struktur miękkotkanowych,
• problemy skórne, takie jak trądzik,
• leczenie łuszczycy,
• przewlekłe schorzenia dróg oskrzelowych,
• przewlekłe infekcje gardła.

Niekiedy lampy kwarcowe wykorzystuje się w leczeniu zaburzeń depresyjnych. W państwach skandynawskich, gdzie panuje niedostatek naturalnego promieniowania UV, można spotkać specjalne kabiny oraz lampy antydepresyjne. Są one rozlokowane w niemal każdym porcie lotniczym czy siedzibach firm. Pomaga to dostarczyć właściwej dawki promieni UV, ale także łagodzi objawy zmęczenia u osób podróżujących pomiędzy krajami objętymi różnymi strefami czasowymi. 

Lampa kwarcowa – przeciwwskazania

Promieniowanie ultrafioletowe znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach. Jak każdy zabieg medyczny, posiada jednak pewne przeciwwskazania do stosowania, które zostały ustalone w oparciu o właściwości światła UV oraz reakcje występujące u pacjentów.

Wśród podstawowych przeciwwskazań, których należy bezwzględnie przestrzegać można wymienić:

• nowotwory złośliwe,
• gruźlicę,
• ciążę,
• gorączkę,
• cukrzycę,
• niewydolność krążenia,
• chorobę zakrzepowo–zatorową,
• choroby dermatologiczne w nasilonym stadium,
• nadczynność tarczycy,
• nadwrażliwość na światło,
• przyjmowanie leków fotouczulających,
• skłonność do krwawień.

Warto pamiętać, że jednym ze środków, który może powodować działania niepożądane po ekspozycji na promieniowanie UV jest hiperycyna. Jest to związek występujący w dziurawcu zwyczajnym. Preparaty z dziurawcem są często wykorzystywane w leczeniu schorzeń przewodu pokarmowego oraz zaburzeń nastroju, depresji, zaburzeń lękowych i bezsenności. 

Światło UV – ciekawostki 

Dostateczna ilość promieniowania UV wpływa na poziom witaminy D w naszym organizmie. Przyczynia się do jej produkcji poprzez przenikanie w głąb skóry. Prawidłowy poziom tej witaminy ma wpływ nie tylko na gęstość kości, zapobiega krzywicy u dzieci, ale jest też bardzo ważny z innych względów.

Naukowo udowodniono, że niedobór witaminy D może być powodem bólów mięśniowo–powięziowych oraz wpływać na obniżenie nastroju. Warto więc systematycznie badać jej poziom, a w porze zimowej zastosować suplementację w połączeniu z poddawaniem się ekspozycji na działanie opisywanych wcześniej lamp. Wszystko oczywiście po konsultacji z lekarzem.