Czy potrzebujemy więcej witaminy C, niż zakładają obowiązujące normy? Co mówią na ten temat naukowcy?
Justyna Piekara

Czy potrzebujemy więcej witaminy C, niż zakładają obowiązujące normy? Co mówią na ten temat naukowcy?

Rewizja danych zebranych na potrzeby eksperymentu, który przeprowadzono w latach 40. ubiegłego wieku, sugeruje, że zapotrzebowanie na witaminę C jest większe, niż zakładają obecne zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia. Jaka jest rola kwasu askorbinowego dla prawidłowego funkcjonowania organizmu? Czym może grozić jego niedobór? 

Witamina C wpływa na zdolność organizmu do gojenia się ran. Tworzenie tkanki bliznowatej zależy od kolagenu, którego produkcja warunkowana przez witaminę. Białko kolagenowe utrzymuje również integralność ścian naczyń krwionośnych, dzięki czemu chroni przed udarem i chorobami serca. Jakie jest zapotrzebowanie na kwas askorbinowy zgodnie z najnowszymi wynikami badań?

Witamina C – jakie funkcje pełni w ludzkim organizmie? 

Witamina C odgrywa ważną rolę w organizmie człowieka: 

  • pełni funkcję biosyntetyczną – uczestniczy w produkcji katecholin, L–karnityny, niektórych neuroprzekaźników,
  • pełni funkcję przeciwutleniającą – przeciwdziała wolnym rodnikom i reaktywnym formom tlenu, chroni przed wpływem szkodliwych czynników środowiskowych, spowalnia procesy starzenia i ogranicza rozwój wielu zaburzeń zdrowotnych,
  • pełni funkcję odpornościową – wspomaga układ immunologiczny w walce z różnymi infekcjami, 
  • poprawia wchłanianie jonów żelaza niehemowego i obecnego w pokarmie roślinnym,
  • bierze udział w mechanizmach krzepnięcia krwi i reguluje ciśnienie krwi. 

Przeczytaj również, jakie mogą być przyczyny niedoboru żelaza.

Witamina C – konsekwencje niedoboru

Witamina C jest rozpuszczalna w wodzie, co oznacza, że jej nadmiar w organizmie jest łatwo wypłukiwany. Ponadto ludzka wątroba nie ma zdolności do przechowywania dodatkowych rezerw. Oznacza to, że kwas askorbinowy musi być codziennie dostarczana z pożywieniem. 

Niektóre stany zwiększają zapotrzebowanie na witaminę C. Należą do nich: cukrzyca, nadciśnienie, okres ciąży i laktacji, rekonwalescencji, podeszły wiek, a także nałogowe palenie tytoniu. Niedobór witaminy C może nie tylko powodować zmniejszoną zdolność do gojenia się ran, ale może powodować również suchość skóry i wypadanie włosów.

Poważny deficyt tego składnika w pożywieniu wywołuje szkorbut, który objawia się osłabieniem tkanki łącznej i naczyń włosowatych, a także zapaleniem dziąseł, które ostatecznie może prowadzić do utraty zębów. Nieleczona choroba jest śmiertelna. 

Powiązane produkty

Witamina C – w jakich pokarmach jest jej najwięcej?

Do najlepszych źródeł witaminy C należą: 

  • owoce cytrusowe,
  • truskawki,
  • kiwi, 
  • pomidory,
  • szparagi,
  • jarmuż,
  • brukselka,
  • brokuły,
  • czerwona i zielona papryka
  • natka pietruszki,
  • ziemniaki.

Eksperyment Sorby Research Institut

Sorby Research Institut to ośrodek badawczy, który działał w Wielkiej Brytanii w trakcie i po zakończeniu II wojny światowej. Dwudziestu ochotników biorących udział w eksperymencie medycznym dotyczącym niedoborów witaminy C było karmionych tylko tym, co marynarka wojenna miała w łodziach ratunkowych. 

Naukowcy podawali 10 mg lub 70 mg witaminy C dziennie, uczestnikom, którzy przyjmowali ją średnio przez dziewięć miesięcy. Ostatecznie uczeni stwierdzili, że dawka 10 mg dziennie wystarczy, aby odeprzeć oznaki szkorbutu. Badacze wykorzystali blizny po powstałych w wyniku choroby ranach jako miarę odpowiedniego poziomu witaminy C, ponieważ ich słabe gojenie się, oprócz krwawiących dziąseł, wskazują na tę chorobę.

Epidemiolog z University of Washington, Philippe Hujoel, główny autor nowej analizy, wyjaśnia, że pierwotnym celem tego badania było ustalenie minimalnych dawek witaminy C zapobiegających szkorbutowi, a nie określenie jej spożycia dla zachowania dobrego stanu zdrowia. Z powodu trwającej wojny i związanych z nią niedoborów żywności starano się zoptymalizować dostawy. 

Rewizja wyników badania 

Wyniki powyższego badania okazały się mieć długotrwałe konsekwencje dla zdrowia publicznego. Stały się podstawą do ustalania zapotrzebowania witaminy C dla ludzi. Zostały częściowo wykorzystane m.in. przez WHO, które zaleca spożywanie 45 mg kwasu askorbinowego dziennie. 

Nowa analiza dowodzi jednak, że rekomendowana dawka jest niewystarczająca dla prawidłowego procesu gojenia się ran i ich bliznowacenia. Współczesne badania parametryczne danych z badań Sorby Research Institute ujawniają, że średnie dzienne spożycie witaminy C powinno być dwukrotnie wyższe. 

Autorzy pracy opublikowanej na łamach czasopisma naukowego „American Journal of Clinical Nutrition” stwierdzili, że „brak ponownej oceny danych z przełomowego badania za pomocą nowatorskich metod statystycznych, gdy stały się one dostępne, mógł doprowadzić do mylącej narracji na temat potrzeb witaminy C w zapobieganiu i leczeniu patologii związanych z kolagenem”. 

  1. P. P. Hujoel, M. L. A, Hujoel, Vitamin C and scar strength: analysis of a historical trial and implications for collagen–related pathologies, „American Journal of Clinical Nutrition” 2021, [online] DOI: 10.1093/ajcn/nqab262, [dostęp:] 24.08.2021.
  2. J. Washington, New look at „shocking” study says we need more witamin C, „futurity.org” [online], https://www.futurity.org/vitamin–c–scar–strength–sorby–studies–2615912–2/, [dostęp:] 24.08.2021.
  3. J. Ellison, New analysis of landmark scurvy study leads to update on vitamin C needs, „washington.edu” [online], https://www.washington.edu/news/2021/08/16/new–analysis–of–landmark–scurvy–study–leads–to–update–on–vitamin–c–needs/, [dostęp:] 24.08.2021.
  4. Vitamin C, „nhs.uk” [online], https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminC–HealthProfessional/, [dostęp:] 24.08.2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Witaminy metylowane – kiedy i dlaczego wybrać taką formę?

    Coraz częściej na etykietach suplementów diety można znaleźć informację, że dany preparat zawiera „witaminy w formie metylowanej”. Choć brzmi to skomplikowanie, metylowane witaminy to po prostu biologicznie aktywne formy niektórych składników odżywczych, które mogą być lepiej przyswajalne i skuteczniejsze w działaniu – szczególnie u osób z określonymi zaburzeniami metabolicznymi. Kiedy warto sięgnąć po takie preparaty? Czy są bezpieczne dla każdego?

  • Nowa lista leków refundowanych od 1 lipca – co się zmienia?

    Od 1 lipca 2025 roku wchodzi w życie nowa i trzecia w tym roku lista leków refundowanych, która przynosi istotne zmiany dla wielu pacjentów w Polsce. Ministerstwo Zdrowia ogłosiło objęcie refundacją 41 nowych terapii, w tym 18 onkologicznych, z czego siedem dotyczy chorób rzadkich. Pozostałe 23 terapie objęte nową refundacją dotyczą chorób nieonkologicznych, w tym pięciu chorób rzadkich. Wprowadzono również zmiany cenowe oraz rozszerzono wskazania refundacyjne dla niektórych leków.

  • Kosmetyki z filtrem UV wycofane ze sprzedaży. Ograniczenia w stosowaniu homosalatu

    Unia Europejska regularnie aktualizuje przepisy dotyczące bezpieczeństwa stosowanych przez ludzi kosmetyków. Jednym z ostatnich przykładów jest Rozporządzenie Komisji (UE) 2022/2195, które wprowadziło istotne zmiany w zasadach stosowania m.in. filtrów UV, w tym homosalatu. Nowy limit stężenia substancji obowiązuje od początku lipca 2025 roku.

  • Jak nie zapomnieć o lekach? Sprawdzone porady

    https://m.doz.pl/Regularne przyjmowanie leków to klucz do skutecznej terapii i zapobiegania powikłaniom każdego schorzenia. Zapominanie o dawce może znacząco obniżyć skuteczność terapii, zwłaszcza w przypadku leków przyjmowanych długoterminowo lub o precyzyjnie określonych porach dnia. Jak nie zapominać o lekach?

  • Jakie są rodzaje plastrów na rany? Który wybrać do różnych uszkodzeń skóry?

    W celu odpowiedniego zabezpieczenia rany przed zabrudzeniem potrzebny jest plaster lub opatrunek. Ale który wybrać spośród wielu dostępnych opcji? Podpowiadamy, jakie są różne rodzaje plastrów na rany i kiedy należy je stosować, by uszkodzenia skóry dobrze się goiły.

  • Naukowcy pracują nad szczepionką na Alzheimera. Na czym polega przełomowy pomysł?

    Naukowcy opracowali eksperymentalną szczepionkę przeciwko białku tau – kluczowemu czynnikowi neurodegeneracji w chorobie Alzheimera. Pierwsze badania z udziałem ludzi ruszą już w 2026 roku. Na czym będą polegać?

  • Zastrzyk z adrenaliny. Kto powinien mieć przy sobie EpiPen i jak prawidłowo podać lek?

    Adrenalina, znana również jako epinefryna, odgrywa kluczową rolę w ratowaniu życia w sytuacjach nagłego zagrożenia zdrowia – szczególnie podczas reakcji anafilaktycznych. Współczesna medycyna oferuje wygodne i bezpieczne formy podania tego leku, z których najpopularniejszą jest automatyczny wstrzykiwacz, powszechnie określany jako EpiPen. Wiedza na temat wskazań do stosowania adrenaliny oraz umiejętność jej prawidłowego podania mogą okazać się bezcenne w krytycznych momentach.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl