PEG (glikol polietylenowy) w kosmetykach i lekach – czy jest szkodliwy? Jakie są objawy uczulenia na PEG?
Joanna Orzeł

PEG (glikol polietylenowy) w kosmetykach i lekach – czy jest szkodliwy? Jakie są objawy uczulenia na PEG?

Glikol polietylenowy (PEG) to składnik wielu produktów kosmetycznych oraz leków. To, jaką pełnią funkcję, zależy od ich budowy. W poniższym artykule przybliżamy PEG, a w zasadzie PEG-i – rodzinę glikoli polietylenowych, które ze względu na swoje właściwości towarzyszą nam na co dzień. 

Dla wielu z nas czytanie składów kosmetyków, leków czy żywności jest nie lada wyczynem. Swego rodzaju presja społeczna powoduje, że jako świadomi konsumenci powinniśmy znać co najmniej nazwy tych komponentów, które nam szkodzą. W różnych źródłach znajdziemy „tajemną” wiedzę na temat oddziaływania (najczęściej negatywnego) chemikaliów na nasz organizm. PEG, EDTA, SLS, SLES, te zbitki liter często pojawiają się obok siebie właśnie w takim kontekście. Czy zatem jest się czego bać?

Glikol polietylenowy – czym jest? Jakie są rodzaje PEG? 

Glikol polietylenowy to grupa ropopochodnych substancji chemicznych, która znalazła szerokie zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu. Znajdziemy je w składach produktów również pod najpopularniejszym akronimem – PEG – pochodzącym od angielskiej nazwy – poliethylene glycol lub mniej popularnymi akronimami PEO (od ang. polyethylene oxide), lub POE (od ang. polyoxyethylene). Z chemicznego punktu widzenia to polimery, czyli substancje składające się z różnej liczby identycznych cegiełek (merów). W przypadku glikolu reakcji polimeryzacji ulega tlenek etylenu.  

Co oznaczają poszczególne cyfry przy PEG? 

W zależności od tego, ile merów wchodzi w skład polimeru, uzyskujemy substancję o różnej masie i co za tym idzie właściwościach. Można zatem powiedzieć, że w przypadku glikolu polietylenowego mamy do czynienia nie z jedną, a z wieloma odmianami tej substancji, dlatego też często w literaturze mowa jest o PEG-ach.

Rozróżnienia PEG-ów dokonuje się przed dodanie przy skrócie PEG liczby, np. PEG 400 czy PEG 900. Oznaczenie to informuje o masie cząsteczkowej glikolu polietylenowego wyrażonej w daltonach. Przykładowo polimer składający się z 9 merów to właśnie PEG 400. Alternatywnie za akronimem znajdziemy liczbę (lub cyfrę) oznaczającą liczbę cząsteczek, które utworzyły dany rodzaj glikolu polietylenowego, np. PEG 4 lub PEG 12. 

Glikol polietylenowy – właściwości 

Jak wcześniej zaznaczono, właściwości PEG-ów będą różnić się w zależności od ilości merów w łańcuchu polimerowym. Małocząsteczkowe polimery będą ciekłe (im dłuższy łańcuch, tym PEG-i wykazują większą lepkość), wysokocząsteczkowe przyjmą natomiast postać ciała stałego. Glikol polietylenowy jest higroskopijny (wiąże cząsteczki wody) i dobrze rozpuszczalny w wodzie, glicerolu czy acetonie.

Im wyższa masa cząsteczkowa (im więcej merów w polimerze) tym PEG-i trudniej się wchłaniają do organizmu. Szacowane jest, że ich wchłanialność wynosi zaledwie 5‰. Niska cena i pożądane właściwości powodują, że glikol polietylenowy w swych różnych postaciach jest szeroko stosowany w wielu gałęziach przemysłu.  

Powiązane produkty

Zastosowanie glikolu polietylenowego (PEG) w lekach 

Właściwości PEG-ów są wykorzystywane podczas produkcji leków. Używane są jako substancje pomocnicze, rozpoczynając od stabilizatorów wilgoci, emulgatorów, surfaktantów, po nowoczesne transportery aktywnych form leków (tzw. proces PEGylacji). Znajdziemy je w składach każdej postaci leków np. tabletek, kapsułek, zawiesin, maści, czopków czy syropów. Można zatem zaryzykować stwierdzenie, że większość z nas w swoim życiu przyjmowała leki zawierające glikol polietylenowy. 

Makrogole, czyli wysokocząsteczkowe PEG-i o masie około 4000 daltonów (Da), są aktywnymi składnikami leków przeczyszczających. Stosowane są w ramach przygotowania pacjentów do zabiegów np. kolonoskopii czy mających problemy z zaparciami.  

PEG-i są ważnym składnikiem opatrunków hydrożelowych z powodzeniem stosowanych w leczeniu ran otwartych.  

Trwają również badania nad możliwością stosowania PEG-ów w terapii urazów układu nerwowego czy w zwiększaniu skuteczności terapii genowej. 

Zastosowanie glikolu polietylenowego (PEG) w kosmetykach 

Zastosowanie PEG-ów w przemyśle kosmetycznym uwarunkowane jest ich właściwościami. Stanowią składniki wielu produktów: kremów, balsamów, past do zębów, szamponów, masek, preparatów do demakijażu czy kosmetyków kolorowych. Znajdziemy je również w składzie kosmetyków dla dzieci. Podobnie jak w przypadku leków, w formułach kosmetycznych ich obecność wynika z różnorodnych funkcji. Stanowią: emulgatory, stabilizatory wilgoci, rozpuszczalniki, substancja myjące, powierzchniowo czynne czy regulujące lepkość produktów. Często w kontekście stosowania PEG-ów w kosmetykach wspomniana się o ich roli jako humektantów, czyli substancji nawilżających, która wynika z ich właściwości higroskopijnych. 

W składzie kosmetyku możemy spotkać się z oznaczeniem tych substancji w różnoraki sposób. Poczynając od PEG i przechodząc przez kolejne warianty chemicznej nazwy: glikol polietylenoglikol, poliethylene glikol, PEO, poliethylene oxide czy poliglikol oksyetylenowy. W jednym kosmetyku możemy natrafić na kilka PEG-ów równocześnie, najczęściej rozróżnionych poprzez liczby następujące po odpowiedniej nazwie. W kontekście ich zwartości w kosmetykach warto również wspomnieć o możliwych modyfikacjach: 

  • PEG Almond Glycerides (oksyetylenowane monoglicerydy z oleju ze słodkich migdałów), 
  • PEG Babassu Glycerides (oksyetylenowane monoglicerydy z oleju babassu), 
  • PEG Castor Oil (oksyetylenowane oleje rycynowe),  
  • PEG (wosk pszczeli oksyetylenowany), 
  • PEG Corn Glycerides (monoglicerydy z oleju kukurydzianego oksyetylenowane), 
  • PEG Distearate (distearyniany glikolu polietylenowego), 
  • PEG Laurate (kwasy laurynowe oksyetylenowane), 
  • PEG Oleate (kwasy oleinowe oksyetylenowane). 

W przypadku każdej z modyfikacji po skrócie PEG dodana jest liczba charakteryzująca polimer. 

Glikol polietylenowy (PEG) – szkodliwość 

Glikol polietylenowy uznawany jest za składnik bezpieczny. Nie ma większych przeciwwskazań do jego stosowania. Informacje o możliwej szkodliwości PEG-ów związane są z możliwością występowania w surowcach zanieczyszczeń pochodzących z nieodpowiednio oczyszczonego produktu. Mowa tu o 1,4-dioksanie, który ma właściwości rakotwórcze. Jednak z przeprowadzonych w 2015 roku badań wynika, że w dawce poniżej 10 ppm (ang. parts per million – liczba części na milion) jest dla zdrowia bezpieczny. Dodatkowo pamiętajmy, że wszystkie produkty wprowadzane na rynek powinny być wcześniej testowane pod względem bezpieczeństwa ich użytkowania.  

W przypadku makrogoli, w których wysokocząsteczkowe PEG-i są substancjami aktywnymi, istnieją przeciwwskazania do ich stosowania jak np. przewlekłe choroby jelit. 

Uczulenie na PEG – objawy. Kto powinien unikać PEG? 

Badania populacyjne z końca XX w. wykazały, że u około 70% populacji występują przeciwciała związane z PEG. Oznacza to, że składniki z tej grupy mogą w przyszłość stanowić problem immunologów.  

Objawy uczulenia na PEG-i wiążą się z wysypką, świądem, kichaniem czy nudnościami. Co ciekawe, alergia ta diagnozowana jest najczęściej wówczas, gdy pacjent zgłasza się z podobnymi reakcjami alergicznymi występującymi po użyciu różnych, pozornie ze sobą niezwiązanych produktów.

W dobie szerokiej skali szczepień przeciwko wirusowi SARS-Cov-2 wielu z nas w ankietach spotkało się z pytaniem o możliwość występowania reakcji alergicznej związanej z obecnością PEG (glikolu polietylenowego) w preparacie. Jest to alergia dyskwalifikująca do podania takiego szczepienia. 
  1. J. Pluta, B. Karolewicz, Hydrożele: właściwości i zastosowanie w technologii postaci leku. I. Charakterystyka hydrożeli, Polimery w medycynie, nr 34 (2) 2004 
  2. D. Candy, J. Belsey, Macrogol (polyethylene glycol) laxatives in children with functional constipation and faecal impaction: a systematic review, Archives of Disease in Childhood, nr 94 2009 
  3. Q. Yang, S.K. Lai, Anti-PEG immunity: emergence, characteristics, and unaddressed questions,  Wiley Interdisciplinary Reviews. Nanomedicine and Nanobiotechnology, nr 7 (5) 2015.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rozgrzewające kosmetyki na jesień i zimę

    W okresie zimowym, gdy doskwiera zimny wiatr i mróz, brakuje nam słońca, bardzo dobrym sposobem na ocieplenie naszego ciała i poprawę nastroju są kosmetyki rozgrzewające. Jak działają? Jakich składników powinniśmy poszukiwać w takich kosmetykach? Jakie rodzaje kosmetyków i zabiegów rozgrzewających możemy zastosować w domu aby rozgrzać się w chłodny, zimowy wieczór? Czy są one odpowiednie dla wszystkich?

  • Zabiegi kosmetyczne na jesień i zimę – które wybrać?

    Okres jesienno-zimowy to znakomity czas na to, aby wykonać niektóre zabiegi na twarz i ciało, ponieważ części zabiegów kosmetycznych nie powinno się wykonywać wiosną i latem – nie jest wskazana ekspozycja na silne promienie słoneczne po ich wykonaniu, co jak wiadomo wiosną i latem byłoby to nieuniknione. Poza tym część zabiegów kosmetycznych lepiej jest wykonywać jesienią i zimą – w znakomity sposób przygotują one naszą twarz i ciało do nowego letniego sezonu, w którym dzięki nim od razu będziemy mogły zabłysnąć.

  • Kiedy pić kolagen – rano czy wieczorem?

    Nie ma jednoznacznych wskazań co do picia kolagenu o danej porze dnia, rano lub wieczorem. Picie kolagenu należy dostosować do własnego harmonogramu dnia, aby możliwe było systematyczne przyjmowanie odpowiednich dawek. Dla uzyskania optymalnych efektów kluczowe jest regularne stosowanie produktu zgodnie z zaleceniami producenta.

  • Jaki kolagen wybrać na zmarszczki?

    Przyjmowanie preparatów z kolagenem zyskało popularność w dermatologii. Stosowanie doustnych i miejscowych produktów kolagenowych może wpłynąć na spowolnienie procesów starzenia oraz poprawę wyglądu skóry. Dostępne są produkty do suplementacji wewnętrznej, kosmetyki stosowane na skórę oraz zabiegi medycyny estetycznej w postaci wypełniaczy i stymulatorów kolagenowych.

  • Włosy średnioporowate – dlaczego się przetłuszczają lub puszą?

    Włosy o średniej porowatości to termin związany z budową i kondycją włosów. Opisuje poziom ich zdolności do wchłaniania i utrzymywania wilgoci. Rozpoznanie tego, czy masz włosy średnioporowate, niskoporowate czy wysokoporowate, może podpowiedzieć, jak właściwie dbać o włosy, a także pomóc w wyborze najlepszych produktów kosmetycznych do średnioporów. Czy takie włosy powinno się olejować czy może lepiej jest zainwestować w humektanty?

  • Czym są emolienty do włosów? Jak ich używać, żeby włosy nie wyglądały jak tłuste strąki?

    Co wybrać – humektanty, proteiny, emolienty do włosów czy może produkty PEH? Osoby, które znają tajniki tzw. włosingu, poruszają się wśród produktów do pielęgnacji jak ryby w wodzie. Doskonale wiedzą, którego produktu potrzebują ich włosy na danym etapie. W tym artykule sprawdzimy, czym są emolienty, jak działają i kto powinien sięgać po nie częściej niż po inne składniki w szamponach, a może przede wszystkim w odżywkach, maskach czy kremach do włosów.

  • Odżywki proteinowe do włosów – kiedy i jak je stosować? Co zawierają?

    Odżywki proteinowe mają za zadanie odżywić włosy, zregenerować je, sprawić, że staną się elastyczne, miękkie i lśniące. Brak wystarczającej ilości protein w pielęgnacji może prowadzić do osłabienia włosów – stają się one wówczas łamliwe, matowe i pozbawione blasku. Warto jednak pamiętać, że nadmiar protein może przynieść efekt odwrotny od zamierzonego i sprawić, że włosy będą sztywne i szorstkie.

  • Włosy niskoporowate – co to znaczy i jak o nie dbać?

    Dbanie o włosy w ostatnich latach przeszło istną rewolucję. Dawniej wszystko ograniczało się do mycia włosów i użycia „jakiejś odżywki”, najczęściej jednego z wiodących producentów kosmetyków. Teraz wygląda to zupełnie inaczej. Preparaty do pielęgnacji włosów są podzielone nie tylko na te do mycia i odżywiania. Stanowią ogromną grupę produktów, które możemy dobrać do potrzeb włosów, częstości wykorzystywania, ale przede wszystkim do ich typu – rodzaju porowatości. Czym są włosy niskoporowate i jak je odróżnić od średnio- i wysokoporów? Jak o nie dbać?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij