Pandemia koronawirusa – czym różni się od epidemii?
Maria Kasprzak

Pandemia koronawirusa – czym różni się od epidemii?

Pandemia koronawirusa, a właściwie Covid-19 wywołanej wirusem SARS-CoV-2 trwa obecnie na całym świecie. W Polsce ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego. Wiele osób może czuć dezorientację spowodowaną natłokiem nazw – co to jest epidemia, pandemia i stan zagrożenia epidemicznego?  

Co to jest pandemia – definicje, odwołanie do historii

Pandemia to słowo pochodzące z języka greckiego (pan – „wszyscy”, demos – „lud, ludzie”), z definicji oznaczające epidemię jakiejś choroby występującą w skali światowej, na różnych kontynentach, w wielu krajach. Najczęściej chodzi o choroby zakaźne, które łatwo rozprzestrzeniają się między ludźmi. W ostatnim stuleciu pandemie wywoływały przede wszystkim wirusy grypy, na czele z pandemią grypy „hiszpanki” w latach 1918–1920. Była to jedna z większych i groźniejszych pandemii, szacuje się, że zachorowało na nią około 500 milionów ludzi, czyli około jednej trzeciej ówczesnej światowej populacji, a zmarło, wedle różnych szacunków, od 20 do 50 milionów ludzi. W XX wieku miały miejsce jeszcze dwie pandemie: grypy azjatyckiej i grypy Hong-Kong.

Ostatnią pandemią była tzw. „świńska grypa”, w latach 2009–2010. Choroba ta nie miała szczególnie ciężkiego przebiegu, niemniej jednak zmarło na nią kilkaset tysięcy ludzi na całym świecie (w Polsce zmarły na „świńską grypę” 182 osoby).

Obecnie trwa na świecie tzw. „pandemia koronawirusa”, czyli choroby Covid-19 (z ang. Coronavirus Disease 2019), powodowanej przez wirusa SARS-CoV-2.  

Pandemia a epidemia i stan epidemiologiczny – czym się różnią? 

W okresie zagrożenia masowo występującą, groźną lub nową chorobą zakaźną, rząd może wprowadzić stan epidemii. Co to znaczy? Z medycznego punktu widzenia, epidemia to wzrost liczby zachorowań na danym obszarze w stosunku do liczby przypadków tej choroby występujących zazwyczaj. O epidemii mówimy wtedy, kiedy choroba występuje lokalnie – w obrębie jednego regionu, kraju lub kontynentu. W ostatnich latach media donosiły o kilku większych epidemiach, np. SARS w Chinach i Azji Południowo–Wschodniej, MERS na Środkowym Wschodzie, wirusa Ebola w Afryce, wirusa Zika w Ameryce Południowej. 

Sytuację, kiedy na danym obszarze jakaś choroba występuje na stałym poziomie, nazywamy endemią, mówimy np. o chorobach endemicznie występujących na pewnych terenach. 

Polska ustawa o zwalczaniu chorób zakaźnych definiuje epidemię podobnie, jako „wystąpienie na danym obszarze zakażeń lub zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż we wcześniejszym okresie albo wystąpienie zakażeń lub chorób zakaźnych dotychczas niewystępujących”. Jeśli na pewnym obszarze istnieje ryzyko rozwoju epidemii, rząd może wprowadzić stan zagrożenia epidemicznego – sytuację prawną wprowadzoną na danym obszarze w związku z ryzykiem wystąpienia epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań zapobiegawczych. Jeśli jednak epidemia wystąpi, rząd może, aby zapewnić sobie narzędzia prawne do sprawnego wdrażania nadzwyczajnych środków – ogłosić stan epidemii, czyli „sytuację prawną wprowadzoną na danym obszarze w związku z wystąpieniem epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych dla zminimalizowania skutków epidemii”. 

Podsumujmy – epidemia ma zasięg lokalny (miasto, kraj lub kilka sąsiadujących państw), a pandemia to epidemia o zasięgu światowym, w zwalczeniu której konieczne jest współdziałanie wszystkich dotkniętych nią krajów. 

Powiązane produkty

Pandemia Covid-19 

Obecnie trwająca pandemia jest spowodowana przez zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Jest to koronawirus powodujący głównie infekcje dróg oddechowych, mogący doprowadzić do ciężkiej, ostrej niewydolności oddechowej. Stąd pochodzi jego oficjalna nazwa: Severe Acute Respiratory Syndrome-Coronavirus-2, czyli drugi koronawirus powodujący zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej. Pierwszym takim koronawirusem był wirus odpowiedzialny za epidemię SARS w 2002–2003 roku.

Choroba powodowana przez wirus SARS-CoV-2 jest nazywana Covid-19, czyli Coronavirus Disease-19. Liczba 19 oznacza rok 2019, w którym zanotowano pierwsze przypadki tej choroby w Chinach, w prowincji Hubei. Stamtąd wirus stopniowo rozprzestrzenił się na resztę kraju, a później na cały świat, a 12 marca 2020 roku Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła, że globalne rozprzestrzenianie się koronawirusa można już określić jako pandemię. 

Pandemia w Polsce – kiedy się zakończy?

Choroba Covid-19 u większości zakażonych przebiega łagodnie i nie wymaga pobytu w szpitalu. Jednak u części osób, szczególnie u seniorów, osób z obniżoną odpornością i chorujących przewlekle, może mieć ciężki przebieg, niekiedy ze skutkiem śmiertelnym. W rzadkich przypadkach Covid-19 może też mieć ciężki przebieg u młodych i zdrowych osób, dlatego nikt nie powinien lekceważyć zagrożenia. Pomimo, że na razie (koniec marca 2020) w Polce nie ma tylu chorych, co np. we Włoszech, Niemczech czy Hiszpanii, to sytuacja jest napięta, a ludzie pełni obaw. Kiedy to się skończy – wszyscy chcieliby wiedzieć. Jednak końca pandemii nie da się łatwo przewidzieć. Covid-19 to nowa choroba, więc lekarze i naukowcy nie wiedzą o niej wszystkiego.

Niektórzy mają nadzieję, że kiedy zrobi się cieplej, pandemia ustąpi. Jednak nie musi tak być – obecnie najtrudniejsza sytuacja jest na południu Europy, czyli tam, gdzie już teraz jest znacznie cieplej niż w Polsce. WHO ostrzega, że ani ciepła, ani zimna pogoda nie zapobiega rozprzestrzenianiu się koronawirusa. Poprzednie pandemie grypy trwały po nawet kilkanaście miesięcy. Pandemia grypy w latach 1918–1920 przebiegała w trzech falach, ze szczytami zachorowań co kilka miesięcy. Obecnie ludzie dysponują środkami, które pozwalają ograniczać i łagodzić skutki pandemii, ale wiele zależy też od nas, od tego, czy będziemy przestrzegać zaleceń Ministerstwa Zdrowia i dbać o to, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia.

Każda epidemia i pandemia przemija. Nikt nie wie dokładnie, kiedy skończy się pandemia Covid-19 w Polce i na świecie, ale każdy swoim zachowaniem może przyczynić się do tego, aby skończyła się jak najszybciej i dotknęła jak najmniejszą liczbę ludzi.  

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij