II trymestr ciąży

Minęły już rozchwianie organizmu spowodowane odmiennym stanem. Nie ma już porannych nudności. Nastrój ulega wyrównaniu, a organizm zaadaptował się do nowego stanu fizjologicznego. Nierzadko kobieta czuje się lepiej niż przed ciążą, lecz w jej organizmie zachodzą wciąż zmiany. 

To właśnie w II trymestrze ciąży czujesz pierwszy raz ruchy swego dziecka. Przy pierwszym dziecku odczuwa się je w 18 tygodniu ciąży. Przy kolejnych ciążach odczuwanie ruchów dziecka pojawia się wcześniej, ok. 16 tygodnia ciąży. Jest to bardzo piękne doznanie, na które każda przyszła mama czeka z niecierpliwością i z radością je przyjmuje nawiązując w ten sposób kontakt ze swoim maluszkiem.

Macica i łożysko

Wraz z rozwojem ciąży rośnie macica, która na początku II trymestru wypełnia całą jamę miednicy i stopniowo wnika do jamy brzusznej. Pod koniec II trymestru dno macicy sięga wysokości pępka. Jednocześnie zmienia się stopniowo zarys brzucha z coraz większym uwypukleniem go z przodu.

Łożysko wykształca się pod koniec 3 miesiąca ciąży. Jest to płaski narząd wspólnie utworzony przez kobietę ciężarną i jej dziecko. Łożysko z jednej strony przyrośnięte jest do wnętrza macicy, a z drugiej połączone jest z dzieckiem poprzez sznur pępowinowy zawierający naczynia krwionośne. Dziecko otrzymuje tą drogą tlen i substancje odżywcze, i jednocześnie pozbywa się dwutlenku węgla i zbędnych produktów przemiany materii.

Układ kostno-stawowy

Powiększająca się macica powoduje, że kręgosłup lędźwiowy ulega większemu wygięciu dla zachowania pionowej sylwetki. Często pojawiają się wtedy bóle w tej okolicy związane z przeciążeniem mięśni przykręgosłupowych oraz więzadeł kręgosłupa.

Ból pleców możesz zmniejszyć  zmieniając nieco styl życia:

• naucz się odpoczywać i zmieniać pozycję ciała w regularnych odstępach czasu, aby nie dopuścić do nadmiernego skurczu i przeciążenia niektórych mięśni
• unikaj w ciąży chodzenia w pantoflach na wysokim obcasie, ponieważ dochodzi wówczas do dalszego pogłębiania krzywizn kręgosłupa i przeciążania odcinka lędźwiowego
• zakupy lub bagaże noś równomiernie rozłożone w obu rękach i to o niewielkim ciężarze
• unikaj podnoszenia ciężkich przedmiotów
• do pracy przy biurku korzystaj z profilowanego i regulowanego krzesła
• przy wstawaniu z łóżka obróć się najpierw na bok, a dopiero potem unoś tułów do pozycji pionowej
• ćwicz regularnie po zapoznaniu się z ćwiczeniami w szkole rodzenia

Układ krążenia

Zwiększa się objętość krążącej krwi oraz przyspiesza się akcja serca. Serce pompuje teraz nawet do 6 l krwi na minutę ze średnią częstością uderzeń 80-90/min. Dzięki temu zabezpieczony jest dobry przepływ krwi przez macicę z łożyskiem i inne narządy np. przez nerki, mięśnie, skórę. Z innych symptomów związanych ze zmianami w układzie krążenia obserwujemy poty i uczucie gorąca. Charakterystyczna dla ciąży jest tzw. względna niedokrwistość spowodowana tym, że w tym czasie szybciej przyrasta objętość osocza niż ilość zawartych w nim czerwonych krwinek. Niedokrwistość względna osiąga swój szczyt w 32 tygodniu ciąży. Lekarz ginekolog jest w stanie odróżnić ją od prawdziwej anemii na podstawie przeprowadzonych badań. Ponieważ w okresie ciąży wzrasta zapotrzebowanie na żelazo, niezbędna jest terapia substytucyjna żelazem. Ilość tego pierwiastka dostarczana z dietą jest bowiem niewystarczająca, by pokryć zapotrzebowanie w okresie ciąży.

Układ moczowy

W czasie ciąży chodzi do zmian w układzie moczowym. W II trymestrze ciąży nerki zwiększają swoją czynność filtracyjną, a moczowody ulegają rozluźnieniu na skutek działania hormonów i ucisku macicy wywołującego zastój moczu w moczowodach. Wydzielanie moczu znacznie zwiększa się u kobiety ciężarnej w pozycji leżącej, a szczególnie gdy leży ona boku, kiedy to macica nie uciska wielkich naczyń w jamie brzusznej. Efektem tego jest uczucie zwiększonego parcia na mocz przed zaśnięciem i w nocy podczas snu. Skłonność do zastoju moczu w układzie moczowym zwiększa podatność na zakażenie.

Dolegliwości ze strony pęcherza można ograniczyć dzięki:

• regularnemu opróżnianiu pęcherza moczowego
• wykonywaniu badań kontrolnych moczu zgodnie z zaleceniami lekarza oraz
• leczeniu zakażeń układu moczowego.

Układ oddechowy

W II trymestrze ciąży kobieta wyraźnie częściej oddycha głębiej. Dzięki temu krew przepływająca przez płuca jest lepiej wysycona tlenem, co oznacza, że więcej go dociera do tkanek, w tym poprzez łożysko również do dziecka. Obwód klatki piersiowej zwiększa się w okresie ciąży średnio o około 10 cm i nie jest to spowodowane tylko powiększeniem się piersi. Może pojawić się umiarkowana duszność wysiłkowa, zatykanie trąbek słuchowych oraz zmiany tonu i zabarwienia głosu spowodowane obrzękiem błon śluzowych dróg oddechowych.

Jak unikać dolegliwości ze strony układu oddechowego?

• unikaj większych wysiłków fizycznych, które wyzwalają uczucie duszności
• w czasie pracy rób przerwy dla odpoczynku i wtedy powoli oraz głęboko oddychaj.

Układ pokarmowy

Rosnąca macica zaczyna w II trymestrze uciskać na odbytnicę oraz dolny odcinek okrężnicy wywołują zaparcie, które dodatkowo może być nasilane przez osłabienie motoryki jelit pod wpływem progesteronu. Z innych dolegliwości II trymestru ciąży można wymienić zgagę tj. uczucie palenia lub pieczenia w przełyku oraz odbijania. Są one  następstwem spowolnienia opróżniania żołądka i zwiotczeniem zwieracza wpustu znajdującego się pomiędzy przełykiem i żołądkiem, i w konsekwencji zarzucania kwaśniej treści żołądkowej do przełyku.

Jak zmniejszyć zaparcia?

• pij w ciągu dnia dużo płynów – przynajmniej 2 litry
• codziennie się ruszaj – mogą to być spacery lub pływanie
• zadbaj o dietę bogatą w warzywa i owoce
• z preparatów dostępnych bez recepty można polecić parafinę płynną, ale przed jej zastosowaniem skonsultuj się z lekarzem.

Jak zmniejszyć zgagę i odbijania?

•  jedz pięć-sześć mniejszych objętościowo posiłków, za to częściej,
•  ostatni posiłek zjedz na trzy godziny przed położeniem się spać,
•  unikaj soków cytrusowych, kakao, czekolady, ostrych przypraw, mięty, alkoholu, mocnej herbaty i alkoholu, bo te produkty nasilają zgagę.
•  śpij na lewym boku z wezgłowiem uniesionym o ok. 15 cm do góry względem nóg.
•  postaraj się,  żeby przyrost ciężaru w czasie całej ciąży nie przekroczył 10-12 kg.
•  na bardzo silną zgagę możesz zażyć środek zobojętniający kwas żołądkowy dostępny bez recepty, ale bezpieczniej jest taki zamiar skonsultować z lekarzem.

Skóra

W czasie ciąży dochodzi do nasilenia pigmentacji skóry, co widzimy jako ściemnienie brodawek sutkowych, pojawienie się ciemniejszej linii wzdłuż brzucha czy wzmocnienia zabarwienia znamion. Z innych zmian na skórze kobieta ciężarna może zaobserwować pajączki naczyniowe w górnej części tułowia i poszerzone naczynka na kończynach dolnych. W ciąży pojawiają się też rozstępy na brzuchu, pośladkach i udach, będące następstwem szybkiego rozciągania się skóry i jej niedostatecznej elastyczności. Przebarwienia ustępują stopniowo po porodzie, natomiast zmiany naczyniowe i rozstępy pozostają na stałe.

Jak uniknąć „ciążowych” zmian na skórze?

• przed każdym wyjściem na zewnątrz smaruj skórę preparatem z filtrem anty-UV,  który chroni przed dodatkowym pojawianiem się barwnika melaniny w skórze.
• jako profilaktykę rozstępów regularne wcieraj w skórę brzucha, bioder i ud dostępny w aptece preparat przeciwko rozstępom skórnym oraz zwróć uwagę na swoją dietę tak, aby przyrost ciężaru ciała przez całą ciążę nie był większy niż 10-12 kg.

Przemiana cukru

Hormony uwalnianie w czasie ciąży powodują wzrost zapotrzebowania na insulinę. Dlatego lekarz zaleca regularną kontrolę poziomu cukru na czczo, aby móc jak najwcześniej wykryć zaburzenia przemiany węglowodanowej. Tzw. cukrzyca ciężarnych ujawnia się u 1-2 procent kobiet i wymaga leczenia dietą, a czasem również lekami. Dzięki takiemu leczeniu ciąża przebiega prawidłowo.