Czy aspartam rzeczywiście jest bezpieczny?
Katarzyna Szulik

Czy aspartam rzeczywiście jest bezpieczny?

Wcześniejsze obawy dotyczące bezpieczeństwa stosowania aspartamu zostały rozwiane przez kolejne badania naukowe – a przynajmniej tak sądzono do tej pory. Badacze z Wielkiej Brytanii dokonali rewizji zaleceń przedstawionych w roku 2013 i  mają wątpliwości co do tego, czy aspartam może być traktowany jako w pełni bezpieczny substytut cukru.

Naukowcy podważyli zalecenia umieszczone w oficjalnych wytycznych opracowanych przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), który uznał, że aspartam oraz produkty jego rozkładu w organizmie są bezpieczne dla ogólnej populacji, w tym niemowląt, dzieci i kobiet w ciąży. Za bezpieczną uznana została dawka wynosząca 40 miligramów aspartamu na kilogram masy ciała dziennie.

Badania budzą wątpliwości

Naukowcy raz jeszcze przeanalizowali 154 badania, na podstawie których EFSA sformułowała wytyczne dotyczące aspartamu. 73 spośród nich wskazywały na negatywne skutki zażywania aspartamu dla ludzkiego zdrowia, jednak członkowie Urzędu uznali je za nieprzekonujące. Badacze z Uniwersytetu w Sussex stwierdzili jednak, że wiele z nich prezentuje znacznie wyższy poziom i większą wiarygodność od części badań potwierdzających bezpieczeństwo zażywania aspartamu. Co więcej, po analizie kryterium kwalifikacji poszczególnych badań okazało się, że niektóre z nich uzyskały bardzo niskie oceny od naukowców niezwiązanych z EFSA.

Całościowe wyniki analizy sugerują, że EFSA mogła nie dochować należytej staranności przy ocenie badań, przez co zalecenia sformułowane na ich podstawie mogą nie odpowiadać faktycznym wnioskom płynącym z analizowanych badań. To oznacza, że nazywanie aspartamu w pełni bezpiecznym do stosowania przez wszystkich może być stwierdzeniem wprowadzającym w błąd. Naukowcy z  Sussex sugerują, że w tej sytuacji zalecenia powinny zostać wycofane, natomiast sprzedaż i użytek aspartamu na terenie Unii Europejskiej wstrzymany do chwili ostatecznej weryfikacji dowodów, którymi posłużył się Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności.

Wiele wskazuje na to, że wyniki analizy mogły być związane z osobistym interesem pewnych grup, którym mogło zależeć na utrzymaniu pozytywnej opinii na temat aspartamu. Obecnie ten słodzik jest najpowszechniej stosowanym zamiennikiem cukru nie tylko w przemyśle spożywczym, ale także farmaceutycznym.

Kontrowersje wokół aspartamu

Wnioski naukowców z Wielkiej Brytanii stawiają bezpieczeństwo aspartamu pod znakiem zapytania, aczkolwiek należy pamiętać, że za tym przekonaniem stoją nie tylko organy unijne, ale również, między innymi, Światowa Organizacja Zdrowia, Organizacja Narodów Zjednoczonych czy Amerykańskie Towarzystwo Chorób Serca.

Kontrowersje budzą także dietetyczne właściwości aspartamu. Jeden gram substancji ma tylko cztery kalorie, ale jest 200 razy słodszy od cukru, co sprawia, że nawet jego minimalna ilość wystarczy, by uzyskać pożądany efekt. Z tego powodu wiele osób uważa, że słodzone nim produkty można zjadać w większych ilościach lub wręcz bez ograniczeń, nie biorąc pod uwagę, że kaloryczność słodzika to zaledwie niewielki procent ogólnej kaloryczności danego produktu. Już w 2017 roku naukowcy wskazywali, że osoby regularnie spożywające produkty dosładzane słodzikami mają podwyższone ryzyko wystąpienia cukrzycy i chorób serca. Z kolei badanie z roku 2013 sugeruje, że słodziki zwiększają apetyt, skłaniając do nadmiernego spożycia jedzenia. Wynika to z faktu, że produkty bez cukru zwierają mniej kalorii, jednak nie zmieniają ogólnego zapotrzebowania kalorycznego organizmu. W efekcie by je zaspokoić, trzeba zjeść więcej.

Badanie z roku 2016 przeprowadzone przez naukowców z Kanady sugeruje natomiast, że regularne i długotrwałe jedzenie sztucznie dosładzanych pokarmów może negatywnie wpływać na metabolizm, zaburzając skład bakterii flory jelitowej. To z kolei może prowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2.

Poza już wspomnianymi powikłaniami, jedzenie pokarmów zawierających aspartam może skutkować bólami głowy i rozkojarzeniem, ale również poważniejszymi schorzeniami różnej natury, od depresji, przez ADHD i nowotwory, po chorobę Alzheimera. Trzeba jednak podkreślić, że negatywne efekty stosowania aspartamu dotyczą sytuacji, w których jest on spożywany regularnie i w znacznych ilościach.

Polecane dla Ciebie

Stewia alternatywą?

Zamiennikiem aspartamu może być stewia, czyli bezkaloryczny słodzik o całkowicie naturalnym pochodzeniu. Zgodnie z obecny stanem wiedzy jej stosowanie w niewielkich lub umiarkowanych ilościach nie niesie za sobą ryzyka skutków ubocznych. Spożywana w nadmiarze może jednak wpływać na funkcjonowanie nerek i układu trawiennego, jak również na poziom cukru we krwi. Stosownie stewii może być kontrowersyjne u osób ze schorzeniami serca, wątroby i nerek, jak również z problemami związanymi z ciśnieniem.

  1. M. Cohut, Has safety commission misled the public about aspartame?, medicalnewstoday.com [online], https://www.medicalnewstoday.com/articles/325848.php, [dostęp] 29.07.2019.
  2. M. B. Azad, A. M. Abou-Setta, B. F. Chauhan i in., Nonnutritive sweeteners and cardiometabolic health: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials and prospective cohort studies, CMAJ”, nr 189 (28) 2017.
  3. E. P. Millstone, E. Dawson, REFSA’s toxicological assessment ofaspartame: was it even-handedly trying toidentify possible unreliable positives andunreliable negatives?, Archives of Public Health, nr 77 2019.
  4. J. E. Nettletona, R. A. Reimer, J. Shearer, Reshaping the gut microbiota: Impact of low calorie sweeteners and the link to insulin resistance?, Physiology & Behavior, nr 164 2016.
  5. S. E. Swithers, Artificial sweeteners produce the counterintuitive effect of inducing metabolic derangements, Trends in endocrinology and metabolism, nr 24 (9) 2013.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Witamina B2 (ryboflawina) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar

    Pękające kąciki ust, chroniczne zmęczenie, pogorszony wzrok – to tylko kilka przykładów objawów, które niesie za sobą niedobór witaminy B2. Ryboflawina bierze udział w wielu procesach metabolicznych organizmu i jest rozpuszczalna w wodzie. Zażywana wraz z innymi witaminami aktywuje ich działanie w organizmie. Jakie produkty zawierają w sobie ryboflawinę? Kiedy i jak zażywać witaminę B2 w formie suplementów diety? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń wpływa na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Gotu kola (wąkrotka azjatycka) – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania

    Sproszkowane ziele wąkrotki azjatyckiej, czyli adaptogenu nazywanego także gotu kola lub brahmi, zaleca się stosować u osób mających problemy z koncentracją i pamięcią. Wąkrotkę można przyjmować zarówno w formie kapsułek, czyli dojelitowo, jak i bezpośrednio na skórę w przypadku wystąpienia problemów dermatologicznych. Gotu kola działa także przeciwlękowo, łagodzi napięcie i niepokój. Jak dawkować gotu kola, ile kosztuje ten adaptogen i czy kobiety w ciąży mogą przyjmować wąkrotkę azjatycką? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Bacopa monnieri – działanie ekstraktu roślinnego eliksiru życia. Czy suplementowanie pomaga szybciej się uczyć?

    Bacopa monnieri, czyli bakopa drobnolistna, jest suplementem diety polecanym przed istotnymi egzaminami, jak matura czy sesja, ponieważ wspomaga pamięć i koncentrację. Korzystnie wpływa na kondycję skóry i włosów. Suplementowanie Bacopa zalecane jest także w trakcie terapii chorób neurodegradacyjnych, takich jak Alzhaimer lub Parkinson. Przez niektórych roślina nazywana jest „eliksirem życia”, ponieważ poprawia samopoczucie, łagodzi stres i napięcie. Dodatkowo ma także działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Jak suplementować Bacopa monnieri? Czy kobiety w ciąży mogą zażywać ten preparat? Na jaki procent standaryzacji suplementu zwrócić uwagę, kupując brahmi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Tetracykliny na trądzik pospolity – jak zwiększyć skuteczność antybiotyków?

    Tetracykliny stosowane są zazwyczaj w leczeniu trądziku pospolitego (łac. acne vulgaris) o średnim i dużym nasileniu, ze zmianami zapalnymi w postaci grudek, krost, guzków, cyst, nacieków, a także trądziku różowatego (łac. acne rosacea). Podawane są w formie tabletek doustnych lub maści zewnętrznej. Zazwyczaj terapię przeciwtrądzikową z wykorzystaniem tetracyklin ordynuje dermatolog. Dzieje się tak wówczas, kiedy dotychczas zażywane produkty do stosowania zewnętrznego były nieskuteczne.

  • Zastrzyki antykoncepcyjne – czy są skuteczne? Na jak długo wystarcza i jakie są skutki uboczne?

    Według badań skuteczność zastrzyków antykoncepcyjnych wynosi około 99% w przypadku stosowania ich zgodnie z zaleceniami. Jednakże skuteczność ta może być niższa w przypadku nieregularnego stosowania lub gdy nastąpi opóźnienie w podaniu kolejnej dawki. Ważne jest, aby pamiętać, że zastrzyki antykoncepcyjne nie chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, więc w przypadku ryzyka infekcji należy stosować dodatkową ochronę, taką jak na przykład prezerwatywy.

  • Jakie właściwości ma olejek z drzewa herbacianego? Jak go stosować na skórę?

    Olejek z drzewa herbacianego pozyskuje się na drodze destylacji z parą wodną surowca z rośliny łac. Melaleuca alternifolia. Kolonizatorzy australijscy odkryli tę roślinę w 1770 r. i, naśladując zamieszkujących tamte tereny Aborygenów, zaczęli wykorzystywać jej liście do zaparzania esencjonalnego napoju na wzór herbaty. Stąd też wzięła się nazwa rośliny. Kiedy, jak i na co stosować olejek z drzewa herbacianego? Czy olejek z drzewa herbacianego powinna stosować osoba, która ma trądzik?

  • Na co stosować szafran? Właściwości lecznicze, dawkowanie

    Już w starożytności wykorzystywano szafran do poprawiania smaku jedzenia, do barwienia tkanin, a także w lecznictwie. Szafran stanowi najdroższą przyprawę świata. Posiada charakterystyczny smak oraz barwę. Jego walory smakowe doceniane są w kuchni, a ostatnimi czasy zainteresowanie wzbudzają jego właściwości lecznicze. Warto jednak podkreślić, że szafran można przyjmować doustnie jedynie w niewielkich ilościach, ponieważ jego nadmiar może być szkodliwy dla zdrowia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij