Miastenia — co trzeba o niej wiedzieć?
Karolina Twardowska-Zgorzałek

Miastenia — co trzeba o niej wiedzieć?

Opadanie powiek lub zmęczenie nóg po wysiłku — miastenia może wyglądać niewinnie, być łagodną chorobą bądź sprawić dużo kłopotu, a nawet doprowadzić do niewydolności oddechowej. Na czym polega, jak ją rozpoznać i leczyć?

Szacuje się, że w Polsce na miastenię choruje 5000-6500 osób. To choroba względnie rzadka. Nie jest dziedziczna, lecz dolegliwości autoimmunologiczne w rodzinie mogą zwiększać jej ryzyko. Cierpią na nią zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Jednak zwykle początek choroby występuje w innym wieku u obu płci. Kobiety zazwyczaj zaczynają chorować między drugą a trzecią dekadą życia, a mężczyźni po 50. roku życia. 

Miastenia — skąd mięśnie „wiedzą”, że mają się skurczyć?

Patogeneza i mechanizm powstawania choroby jest dość skomplikowany, dlatego aby go zrozumieć, należy uświadomić sobie, co dzieje się w organizmie zanim dojdzie do ruchu ręką, nogą czy inną częścią ciała. Istnieją różne rodzaje ruchu. Po pierwsze taki, który wykonuje się z własnej woli (mięśnie poprzecznie prążkowane w nodze podczas chodzenia) oraz taki, gdy mięśnie kurczą się i wykonują ruch bez świadomości człowieka (mięśnie oddechowe podczas wdechu).

W obu przypadkach potrzebny jest impuls z mózgowia, który poprzez odpowiednie nerwy dotrze do danego mięśnia i „przekaże” mu informację o tym, by wykonał pracę. Takie miejsce, gdzie spotyka się komórka nerwowa z komórką mięśniową nazywane jest złączem nerwowo-mięśniowym. Komórki nie stykają się ze sobą bezpośrednio. Pomiędzy nimi jest niewielka przestrzeń, do której komórka nerwowa uwalnia neuroprzekaźnik (w tym przypadku acetylocholinę). Cząsteczki neuroprzekaźnika trafiają na receptory na komórce mięśniowej i w ten sposób informacja dociera do mięśnia, a ten zaczyna się kurczyć. 

W jakim mechanizmie rozwija się miastenia?

Miastenia to choroba o podłożu autoimmunologicznym atakująca miejsce połączenia komórek nerwowych z mięśniowymi. Układ odpornościowy wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko receptorom dla acetylocholiny. 

W wyniku choroby przeciwciała blokują dla niej miejsce na komórce mięśniowej, przez co nie dochodzi do jej pobudzenia lub jest ono znacznie osłabione. W praktyce oznacza to, że mięsień, którego dotyczy schorzenie będzie słabiej pracował i bardzo szybko się męczył. Taki rodzaj przeciwciał wykrywa się u 85-90% osób cierpiących na miastenię. Natomiast u około 10% pacjentów występują przeciwciała przeciwko mięśniowej kinazie tyrozynowej (MuSK) lub białkom włókna mięśniowego (RyR). 

Polecane dla Ciebie

Przebieg miastenii

Miastenia może przebiegać z zajęciem jedynie mięśni ocznych lub mieć postać uogólnioną. Często nasilenie objawów różni się w ciągu dnia. Osoby chore zwykle nie mają objawów rano, tuż po przebudzeniu, lecz odczuwają zmęczenie mięśni wieczorem po intensywnej pracy lub wysiłku fizycznym. 

Bardzo często pierwszym symptomem miastenii jest asymetryczne opadanie powiek, do którego dołączają zaburzenia widzenia. Z czasem dochodzi do zajęcia stanem chorobowym mięśni odpowiedzialnych za gryzienie, połykanie czy mowę, a także mięśni kończyn górnych i dolnych. Choroba postępuje i zwykle w ciągu 2 lat przechodzi w postać uogólnioną. 

Jak widać, miastenia ma wiele postaci. U jednej osoby może objawiać się zaburzeniami mowy i połykania, u drugiej trudność będzie sprawiał każdy krok, a jeszcze inna doświadczy kłopotów z pisaniem oraz poruszaniem ręką. Co więcej, choroba niekiedy przebiega z okresowym wycofaniem objawów (remisja). Czasem ustępuje sama lub nasila się w przebiegu infekcji, przeziębienia, zaburzeń hormonalnych czy stresu. Nie dotyczy mięśni gładkich (macica, pęcherz, jelita) ani poprzecznie prążkowanych serca. 

W jaki sposób lekarz stawia rozpoznanie miastenii?

Na początku wizyty lekarz zada szczegółowe pytania dotyczące m.in. pojawienia się pierwszych objawów, dalszego przebiegu i nasilenia dolegliwości, innych przebytych chorób oraz schorzeń występujących w rodzinie. Po dokładnym zebraniu wywiadu do potwierdzenia miastenii potrzebne są badania laboratoryjne — przede wszystkim immunologiczne umożliwiające wykrycie przeciwciał przeciwko receptorom dla acetylocholiny. Inną metodą diagnostyczną jest wykonanie badania elektrofizjologicznego (elektromiografia, EMG), które pozwala ocenić transmisję impulsów między nerwami i mięśniami. Ponadto każda osoba z objawami miastenii powinna poddać się badaniu obrazowemu śródpiersia, by ocenić stan grasicy. Zwykle lekarz zleci również sprawdzenie poziomu hormonów tarczycy. 

Dostępne metody leczenia w przypadku miastenii

Istnieje kilka grup leków stosowanych u chorych na miastenię, które działają na zwiększenie stężenia acetylocholiny lub zahamowanie wytwarzania przeciwciał. Są nimi inhibitory acetylocholinoesterazy, czyli leki działające objawowo. Hamują rozkładanie acetylocholiny, przez co stężenie tego neuroprzekaźnika w szczelinie synaptycznej wzrasta, a razem z nim szansa na to, że jej cząsteczka trafi na receptor na komórce mięśniowej. W leczeniu miastenii można wykorzystać również glikokortykosteroidy działające hamująco na układ odpornościowy oraz leki stosowane w chemioterapii, które zahamują wytwarzanie przeciwciał. 

Kolejną metodą jest tymektomia, czyli operacyjne usunięcie grasicy, szczególnie u osób, u których w trakcie diagnostyki wykryto grasiczaka lub które nie zareagowały na leczenie farmakologiczne. Możliwe jest oczyszczenie osocza z krążących przeciwciał, czyli plazmafereza. Niekiedy stosuje się również wlewy z immunoglobulin w ramach leczenia immunomodulującego. Należy pamiętać, że wybór terapii zależy od przebiegu choroby, stanu pacjenta i dostępności metod. Każdy przypadek zachorowania jest dokładnie analizowany przez lekarza, a decyzja o wyborze leczenia zostaje podejmowana wspólnie z pacjentem.

Miastenia — rokowanie

U około połowy chorych miastenia ustępuje samoistnie, a u około 40% zauważa się znaczącą poprawę. Niestety, od 2 do 5% osób umiera w wyniku przełomu miastenicznego, czyli niewydolności wywołanej zajęciem mięśni oddechowych. Ryzyko wystąpienia przełomu jest wyższe u osób ze współwystępującymi chorobami układu krążenia oraz układu oddechowego. Właśnie dlatego nie można ignorować objawów, a osłabienie mięśni należy konsultować z lekarzem.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Witamina B2 (ryboflawina) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar

    Pękające kąciki ust, chroniczne zmęczenie, pogorszony wzrok – to tylko kilka przykładów objawów, które niesie za sobą niedobór witaminy B2. Ryboflawina bierze udział w wielu procesach metabolicznych organizmu i jest rozpuszczalna w wodzie. Zażywana wraz z innymi witaminami aktywuje ich działanie w organizmie. Jakie produkty zawierają w sobie ryboflawinę? Kiedy i jak zażywać witaminę B2 w formie suplementów diety? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń wpływa na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Gotu kola (wąkrotka azjatycka) – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania

    Sproszkowane ziele wąkrotki azjatyckiej, czyli adaptogenu nazywanego także gotu kola lub brahmi, zaleca się stosować u osób mających problemy z koncentracją i pamięcią. Wąkrotkę można przyjmować zarówno w formie kapsułek, czyli dojelitowo, jak i bezpośrednio na skórę w przypadku wystąpienia problemów dermatologicznych. Gotu kola działa także przeciwlękowo, łagodzi napięcie i niepokój. Jak dawkować gotu kola, ile kosztuje ten adaptogen i czy kobiety w ciąży mogą przyjmować wąkrotkę azjatycką? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Bacopa monnieri – działanie ekstraktu roślinnego eliksiru życia. Czy suplementowanie pomaga szybciej się uczyć?

    Bacopa monnieri, czyli bakopa drobnolistna, jest suplementem diety polecanym przed istotnymi egzaminami, jak matura czy sesja, ponieważ wspomaga pamięć i koncentrację. Korzystnie wpływa na kondycję skóry i włosów. Suplementowanie Bacopa zalecane jest także w trakcie terapii chorób neurodegradacyjnych, takich jak Alzhaimer lub Parkinson. Przez niektórych roślina nazywana jest „eliksirem życia”, ponieważ poprawia samopoczucie, łagodzi stres i napięcie. Dodatkowo ma także działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Jak suplementować Bacopa monnieri? Czy kobiety w ciąży mogą zażywać ten preparat? Na jaki procent standaryzacji suplementu zwrócić uwagę, kupując brahmi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Tetracykliny na trądzik pospolity – jak zwiększyć skuteczność antybiotyków?

    Tetracykliny stosowane są zazwyczaj w leczeniu trądziku pospolitego (łac. acne vulgaris) o średnim i dużym nasileniu, ze zmianami zapalnymi w postaci grudek, krost, guzków, cyst, nacieków, a także trądziku różowatego (łac. acne rosacea). Podawane są w formie tabletek doustnych lub maści zewnętrznej. Zazwyczaj terapię przeciwtrądzikową z wykorzystaniem tetracyklin ordynuje dermatolog. Dzieje się tak wówczas, kiedy dotychczas zażywane produkty do stosowania zewnętrznego były nieskuteczne.

  • Zastrzyki antykoncepcyjne – czy są skuteczne? Na jak długo wystarcza i jakie są skutki uboczne?

    Według badań skuteczność zastrzyków antykoncepcyjnych wynosi około 99% w przypadku stosowania ich zgodnie z zaleceniami. Jednakże skuteczność ta może być niższa w przypadku nieregularnego stosowania lub gdy nastąpi opóźnienie w podaniu kolejnej dawki. Ważne jest, aby pamiętać, że zastrzyki antykoncepcyjne nie chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, więc w przypadku ryzyka infekcji należy stosować dodatkową ochronę, taką jak na przykład prezerwatywy.

  • Jakie właściwości ma olejek z drzewa herbacianego? Jak go stosować na skórę?

    Olejek z drzewa herbacianego pozyskuje się na drodze destylacji z parą wodną surowca z rośliny łac. Melaleuca alternifolia. Kolonizatorzy australijscy odkryli tę roślinę w 1770 r. i, naśladując zamieszkujących tamte tereny Aborygenów, zaczęli wykorzystywać jej liście do zaparzania esencjonalnego napoju na wzór herbaty. Stąd też wzięła się nazwa rośliny. Kiedy, jak i na co stosować olejek z drzewa herbacianego? Czy olejek z drzewa herbacianego powinna stosować osoba, która ma trądzik?

  • Na co stosować szafran? Właściwości lecznicze, dawkowanie

    Już w starożytności wykorzystywano szafran do poprawiania smaku jedzenia, do barwienia tkanin, a także w lecznictwie. Szafran stanowi najdroższą przyprawę świata. Posiada charakterystyczny smak oraz barwę. Jego walory smakowe doceniane są w kuchni, a ostatnimi czasy zainteresowanie wzbudzają jego właściwości lecznicze. Warto jednak podkreślić, że szafran można przyjmować doustnie jedynie w niewielkich ilościach, ponieważ jego nadmiar może być szkodliwy dla zdrowia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij