Dieta na raka – co jeść, żeby nie zachorować i czy dietą można wyleczyć się z raka?
Maria Brzegowy

Dieta na raka – co jeść, żeby nie zachorować i czy dietą można wyleczyć się z raka?

W 2015 roku diagnozę nowotworu złośliwego postawiono blisko 165 tysiącom Polaków. Taka niechlubna statystyka sprawiła, że choroba ta stała się drugą przyczyną zgonów w naszym kraju, zaraz po chorobach układu krążenia. Z tego powodu chorzy i ich bliscy nieustannie poszukują informacji o różnych metodach leczenia, niestety również spoza granicy wiedzy medycznej. Jednym z obszarów zainteresowań są różnorakie diety i cudowne specyfiki, które rzekomo miałyby pozbyć się nowotworu. Czy istnieje dieta na raka?

Zdaniem specjalistów żywienie rzeczywiście może w dużym stopniu wpłynąć na wzrost bądź też obniżenie ryzyka rozwoju choroby nowotworowej. Nie jest to jednak jedyny czynnik – całość układanki budują także:

  • negatywny wpływ zanieczyszczonego środowiska;
  • promieniowanie UV;
  • nadmierny, permanentny stres i niewłaściwa higiena snu;
  • nadużywanie wybranych leków;
  • uwarunkowania genetyczne;
  • niska aktywność fizyczna.
Odpowiednio zaplanowana i zrealizowana dieta, zgodna z założeniami zdrowego żywienia, może aż w 40% wpłynąć na zahamowanie procesu rozwoju choroby.

Które produkty będą działać pro-, a które antynowotworowo?

Według Amerykańskiej Akademii Nauk (US Academy of Sciences) nieprawidłowy sposób naszego odżywiania stanowi drugą (zaraz po paleniu papierosów) najważniejszą przyczynę rozwoju chorób nowotworowych. Naukowcy od dawna badają zależności pomiędzy składnikami żywności a stanem naszego zdrowia. Na podstawie wielu doświadczeń wyodrębniono więc te, które posiadają stwierdzony korzystny wpływ na nasz organizm. Poznajmy je.

Pronowotworowo działają:

  • alkohol – już 100 ml wina, 250 ml piwa lub 30 ml wódki dziennie zwiększa prawdopodobieństwo występowania raka piersi (o 7-11%) i jelita grubego (o 8%);
  • sól – jej nadmiar w diecie związany jest ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka żołądka;
  • mięso – zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia już 50 gramów przetworzonego mięsa czerwonego (kiełbasy, szynki, parówek i in.) zwiększa ryzyko zachorowania na raka jelita grubego o 18%;
  • mikotoksyny – związki produkowane przez pleśnie sprzyjają rozwojowi raka wątroby;
  • ogólnie wysoko przetworzona żywność – im więcej jej spożywany, tym więcej pustej energii, cukru oraz soli dostarczamy swojemu organizmowi. Z kolei nadmierna masa ciała to kolejny czynnik ryzyka rozwoju raka.

Antynowotworowe działanie posiadają z kolei:

  • świeże warzywa i owoce – jako bogate źródło witamin, składników mineralnych oraz flawonoidów stanowią cenny element profilaktyki antyrakowej;
  • błonnik pokarmowy – korzystnie wpływając na pracę naszych jelit, obniża ryzyko rozwoju nowotworów jelita grubego;
  • prawdopodobnie: likopen (pomidory), glukozynolany (warzywa kapustne), allina i allicyna (czosnek), soja (izoflawony), antocyjany (owoce jagodowe), kwercetyna (cebula), kurkumina (kurkuma), piperyna (pieprz), kapsaicyna (papryka).

A co jeść, gdy jednak dotknie nas choroba?

W tym miejscu należy jasno podkreślić, że – chociaż wszyscy bardzo byśmy sobie tego życzyli – nie istnieje żadna dieta, ani nawet żaden pojedynczy składnik czy produkt spożywczy, który byłby w stanie zmniejszyć rozmiary obecnego już guza bądź też całkowicie się go pozbyć. Niestety, z racji istotności problemu jakim są choroby nowotworowe, jak również wciąż wysokiej śmiertelności z ich powodu, pacjenci onkologiczni stali się łatwym obiektem manipulacyjnym wielu organizacji, firm zajmujących się dystrybucją suplementów oraz rozmaitych samozwańczych znachorów, którzy metodami spoza obszaru medycyny próbują nakłonić pacjentów i ich rodziny do „leczenia”. Tymczasem nie dość, że brakuje jakichkolwiek dowodów naukowych na skuteczność takich działań, to w dodatku zamiast do poprawy można tym samym doprowadzić do pogorszenia stanu chorego, z obniżeniem szans na wyzdrowienie włącznie. Przypatrzmy się najpopularniejszym mitom żywieniowym, które przewijają się na forach internetowych, oddziałach onkologicznych i w gabinetach lekarzy oraz dietetyków.

Nie istnieje uniwersalna dieta albo składnik żywności, który pozwoli na wyleczenie z choroby bez odpowiedniego wsparcia medycznego. Każdy pacjent jest inny i tak naprawdę żywienie w onkologii będzie dotyczyło zapobieżenia wystąpieniu skutków ubocznych leczenia, bądź też ich łagodzenia (np. biegunka czy wymioty w trakcie chemioterapii, postępujące niedożywienie).

Powiązane produkty

Mit nr 1: „Głodówka wykończy raka”

Rozwijający się w ciele chorego guz to nie tylko fizyczna bariera (np. zlokalizowany w rejonie przełyku uniemożliwi jedzenie doustne), ale i własny metabolizm, który zwiększa zapotrzebowanie energetyczne oraz białkowe pacjenta. Głodząc się nie osiągniemy poprawy, a wręcz przeciwnie – niedożywienie stanowi bowiem główną przyczynę powikłań prowadzących do niepowodzeń leczenia onkologicznego. Obecnie w ośrodkach na całym świecie kładzie się głęboki nacisk na prawidłowy stan odżywienia podczas leczenia. Złe wyniki mogą stać się nawet powodem odroczenia kolejnych cykli chemio- czy radioterapii. Jeśli pacjent nie może odżywiać się doustnie, rozważa się formę żywienia do- bądź pozajelitowego. Z całą pewnością więc głodówka nie będzie rekomendowana!

Mit nr 2: „Cukier żywi raka”

Warto poznać podstawy żywienia człowieka. Zrozumiemy wówczas, że cukry, czyli fachowo węglowodany powinny stanowić podstawę naszej prawidłowo skomponowanej diety – są bowiem głównym źródłem energii. W tej grupie produktów znajdziemy m.in. makarony, kasze, ryż, pieczywo, a także warzywa, owoce oraz desery i słodycze. Oczywistym jest, że te ostatnie zdrowiu się nie przysłużą, ale należy pamiętać, że pacjent onkologiczny to zwykle chory, który ma gorszy apetyt oraz upośledzone zmysły smaku. Domowo przygotowany deser czy nawet słodki serek kupiony w sklepie to czasami jedyne na co ma ochotę i – jeśli ma mu to dostarczyć kilokalorii – to śmiało! Owoce? Podobnie jak słodycze zawierają cukry proste, ale obok nich również i szereg ważnych dla organizmu składników odżywczych.

Mit nr 3: „Dieta ketogenna Cię uzdrowi”

Dieta powstała na gruncie przekonania, iż komórki nowotworowe można w prosty sposób zagłodzić – nie dostarczając im potrzebnego paliwa (glukozy). Ponieważ niskokaloryczne diety oraz głodówki doprowadzały do skrajnego wyniszczenia organizmu, pokuszono się o modyfikację rozkładu poszczególnych makroskładników – białka, tłuszczów i węglowodanów. Tak powstała dieta, w której drastycznie ograniczono udział tych ostatnich, a w której dominują tłuszcz oraz białko. Pomimo ambitnego założenia, do dziś brak dowodów na skuteczność tego sposobu żywienia. Jedyne wzmianki w literaturze naukowej dotyczą sytuacji tzw. lekoopornych padaczek, ewentualnie glejaków mózgu. Należy jednak pamiętać, że każda większa eliminacja wiąże się z wystąpieniem skutków ubocznych, a w tym wypadku u pacjentów obserwowano przewlekłe biegunki, wymioty oraz bóle głowy.

Mit nr 4: „Tylko lewoskrętna witamina C pomoże Ci wygrać z rakiem”

Witamina C w swoim podstawowym założeniu zwiększa m.in. odporność organizmu. Ten fakt postanowiło wykorzystać wielu nieuczciwych „specjalistów”. Końskie dawki tejże witaminy miałyby rzekomo pomóc w zniszczeniu zmian nowotworowych, a ponadto wzmocnić układ immunulogiczny chorego. I wszystko mogłoby brzmieć naprawdę bardzo dobrze, gdyby nie fakt, że… lewoskrętna forma witaminy C po prostu nie istnieje, a w opakowaniach za dziesiątki złotych podpisanych jako „cudowny lek” znajdowała się ta zwykła – za „piątkę”.

Mit nr 5: „Dieta bezglutenowa i bezlaktozowa to teraz Twoja dieta”

Na temat diet eliminacyjnych powiedzieliśmy sobie już wcześniej. Stanowisko ekspertów na temat tej pozbawionej glutenu i laktozy jest jasne: „z wyjątkiem pacjentów, u których rozpoznano celiakię oraz nieceliakalną nietolerancję glutenu nie ma wskazań do stosowania tej diety w chorobie nowotworowej”. Jeśli natomiast chodzi o laktozę – bywa, że faktycznie w trakcie chemio- bądź radioterapii dochodzi do rozwinięcia tzw. wtórnej nietolerancji. Warto jednak sprawdzić czy będzie ona dotyczyć całego nabiału, czy może tylko słodkiego mleka. Zawsze można też sięgnąć po bezlaktozowe zamienniki, które znajdziemy w każdym sklepie.

Brzegowy M., Maciejewska-Cebulak M., Turek K., Nie daj się rakowi! Wsparcie żywieniowe w chorobie nowotworowej, Kraków 2018.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Błonnik pokarmowy – gdzie i czym jest? Jak wpływa na zdrowie?

    Błonnik pokarmowy, zwany włóknem pokarmowym, to grupa substancji, która odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu układu pokarmowego człowieka. Wyróżnia się dwie frakcje błonnika pokarmowego: rozpuszczalną i nierozpuszczalną w wodzie. Każda wywiera określony wpływ na organizm. W jakich produktach można znaleźć błonnik pokarmowy i jakie są jego właściwości?

  • Dynia – wartości odżywcze i właściwości lecznicze. Dietetyczne przepisy z dynią

    Dynia jest warzywem bogatym w witaminy i minerały – m.in. w magnez, selen, potas i cynk. Stanowi także źródło białka i błonnika pokarmowego. Kto powinien włączyć ją do swojej diety? Jakie właściwości mają pestki z dyni i olej z dyni? Czy to warzywo będzie odpowiednie dla cukrzyków?

  • Mleko kokosowe – wartości odżywcze, właściwości, zastosowanie. Jak zrobić je w domu?

    Mleko kokosowe stanowi smaczną alternatywę dla mleka krowiego, dzięki czemu może znaleźć miejsce m.in. w diecie osób chorujących na celiakię, cukrzycę czy nietolerancję laktozy. Jakie właściwości i zastosowanie ma mleko kokosowe? Jak w łatwy sposób przygotować je samodzielnie w domu?

  • Gruszka – właściwości, wartości odżywcze, przepisy

    Jej dodatek do diety może pomóc przy uciążliwych zaparciach. Świetnie sprawdzi się jako element maseczki na przetłuszczającą się cerę. W dodatku pysznie smakuje zarówno w daniach na słodko, jak i na wytrawnie. Gruszka – jakimi wartościami odżywczymi się charakteryzuje? Czy jedzenie jej może zaszkodzić? Co dobrego przygotować z gruszek?

  • Czym jest układ odpornościowy i jak skutecznie go wspierać?

    Po z natury ciepłym lecie przychodzi sezon jesienny, który wystawia na ciężką próbę nie tylko nasz nastrój, ale również układ odpornościowy, który w tym czasie jest wyjątkowo obciążony. Jest to okres infekcji, często nawracających lub przewlekłych. Istnieją jednak sposoby, aby sobie skutecznie pomóc i zniwelować ryzyko uciążliwych i osłabiających przeziębień, na tle których mogą rozwinąć się dużo poważniejsze choroby, jak zapalenie płuc czy oskrzeli. Spośród czynników mających wpływ na prawidłowo funkcjonujący układ immunologiczny, niewątpliwie ogromne znaczenie ma zdrowa dieta.

  • Kapary – smak, właściwości i zastosowanie w kuchni

    Kapary to roślina krzewiasta naturalnie występująca w strefie tropikalnej i w basenie Morza Śródziemnego. Pąki kwiatowe kaparów są znane już od wielu lat ze względu na swój charakterystyczny smak oraz działanie wspomagające trawienie i leczenie infekcji górnych dróg oddechowych. Kapary są ważnym źródłem wielu różnych biologicznie aktywnych substancji chemicznych, których właściwości terapeutyczne były już dobrze znane i cenione przez starożytnych Rzymian.

  • Blue Monday – co to jest? Kiedy wypada? Czy Blue Monday to mit?

    Blue Monday to termin określający rzekomo najbardziej depresyjny dzień w roku. Według wyliczeń twórcy tej teorii przypada on na trzeci poniedziałek stycznia. To właśnie w tym dniu we wszystkich mediach słyszymy o niebieskim poniedziałku. Wiele osób zastanawia się wówczas, ile jest prawdy w teorii Blue Monday.

  • Żele energetyczne – jak używać? Czy są tylko dla sportowców?

    Podczas długotrwałej, zwiększonej aktywności fizycznej, jak udział w maratonie, intensywny trening czy wyścig kolarski, organizm potrzebuje dużej ilości energii, którą czerpie z glukozy i glikogenu. W celu utrzymania wydolności na tym samym poziomie oraz niedopuszczenia do uczucia zmęczenia dobrym rozwiązaniem jest stosowanie żeli energetycznych, które w prosty sposób dostarczają łatwo przyswajalne węglowodany i pozwalają utrzymać cukier na odpowiednim poziomie.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij