Oponiak – objawy, leczenie, rokowania
Michał Posmykiewicz

Oponiak – objawy, leczenie, rokowania

Oponiak to guz mózgu wywodzący się z opon mózgowo-rdzeniowych. Jego łacińska nazwa to meningioma. Stanowi on około 10-19 % wszystkich guzów mózgu. Oponiak jest guzem rosnącym bardzo powoli. Występuje zazwyczaj u osób w szóstej lub siódmej dekadzie życia, częściej zdarza się u kobiet. U dzieci oponiaki stanowią od 1,5 do 4,5 % guzów mózgu. Oponiak jest zazwyczaj nowotworem łagodnym (pierwszy typ złośliwości według WHO), część z nich zalicza się do drugiego typu złośliwości, jak również do typu trzeciego. Wywodzi się on z komórek nabłonkowych pajęczynówki, czyli jednej z opon mózgowo-rdzeniowych.

Jakie są przyczyny powstawania oponiaków?

Większość oponiaków to postacie sporadyczne, zdarzają się jednak zachorowania rodzinne. Czasami oponiak może mieć powiązanie z chorobami genetycznymi – zaobserwowano np. większą częstość jego występowania u osób cierpiących na nerwiakowłókniakowatość typu 2. Ponadto oponiaki występują częściej u osób poddawanych wcześniej napromieniowaniu czaszki, np.  z powodu innego nowotworu zlokalizowanego w obrębie głowy. Oponiaki związane z napromieniowaniem zwykle pojawiają się u osób młodszych z taką samą częstością u kobiet i mężczyzn. Niektóre badania wykazują, ze żeńskie hormony sterydowe maja związek z częstszym występowaniem oponiaków u kobiet.

Jakie objawy mogą nasuwać podejrzenie oponiaka?

Ponieważ oponiaki są guzami rosnącymi powoli i ich rozwój może trwać wiele lat, mogą nie dawać żadnych objawów i są wykrywane przypadkowo. W innych przypadkach obecność oponiaka może dawać objawy związane ze wzrostem ciśnienia wewnątrzczaszkowego.

Do objawów tych zalicza się przede wszystkim:
  • Bóle głowy, zwykle narastające, o charakterze rozsadzania, często pojawiają się one nad ranem.
  • Objawy tzw. ciasnoty śródczaszkowej to również wymioty, zwolnienie tętna (bradykardia), napady padaczkowe, tarcza zastoinowa na dnie oka.
  • Mogą pojawić się zaburzenia świadomości od lekkiego przyćmienia lub senności do głębokiej śpiączki.
  • Czasami stwierdza się objawy oponowe oraz bolesność opukową czaszki.

Z wymienionych objawów należy zwrócić uwagę przede wszystkim na bóle głowy oraz napady padaczkowe, bowiem zazwyczaj to właśnie one bywają pierwszymi objawami świadczącymi o obecności guza. Ponadto oponiaki mogą dawać objawy związane z zajęciem poszczególnych części mózgu, między innymi mogą być to niedowłady, zaburzenia czucia, zaburzenia mowy.

Bóle głowy narastające stopniowo w ciągu kilku tygodni lub miesięcy, którym towarzyszą wymioty i które wybudzają  ze snu nad ranem, jak również nasilające się w niektórych pozycjach głowy, przy kaszlu lub wysiłku, zawsze powinny wzbudzać niepokój i skłonić do wizyty u lekarza, bowiem mogą być objawem oponiaka lub innego guza mózgu

Powiązane produkty

Jaka jest najczęstsza lokalizacja oponiaków?

Guzy te zazwyczaj lokalizują się wewnątrzczaszkowo. Zwykle mają związek z oponą twardą, zdecydowanie rzadziej z oponami miękkimi. Oponiaki głównie lokalizują się w okolicy przystrzałkowej, skrzydle kości klinowej oraz w tylnej jamie czaszki. Czasami oponiaki lokalizują się w obrębie kanału kręgowego. Inne lokalizacje są zdecydowanie rzadsze.

Jak wygląda diagnostyka oponiaków?

Do rozoznania guzów konieczne jest wykonanie badań obrazowych. Zazwyczaj do postawienia diagnozy niezbędne jest wykonanie badania tomografii komputerowej – w obrazie widoczne je zwykle pojedyncze, jednorodne, dobrze odgraniczone, hiperdensyjne ognisko. Ponadto do diagnostyki wykorzystuje się też badanie rezonansu magnetycznego. W obrazie rezonansu czasami widoczne są zwapnienia i większa ilość naczyń. Należy pamiętać też o tym, że do diagnostyki może być pomocne także badanie EEG. Dodatkowo, badaniem, które jest badaniem bardzo prostym do wykonania, a jednocześnie bardzo ważnym w diagnostyce guza mózgu, jest badanie dna oka, dzięki któremu można zdiagnozować obecność tarczycy zastoinowej. Badanie dna oka jest badaniem prostym, które można wykonać w każdym gabinecie okulistycznym. W wyjątkowych przypadkach diagnostykę można poszerzyć o wykonanie angiografii, która jest w stanie uwidocznić, np. zniekształcenia tętnicze – żylne czy drogi ukrwienia guza. 

Jak wygląda leczenie oponiaków?

W przypadku postaci bezobjawowych w pierwszym stopniu złośliwości pacjenci podlegają systematycznej kontroli neurologicznej i radiologicznej, w przypadku dobrych wyników badan nie wymagają oni innego leczenia. W przypadku guzów dających objawy lub takich, które rosną (co widoczne jest w badaniach obrazowych), konieczne jest doszczętne wycięcie w oddziale neurochirurgii. Po doszczętnej operacji istnieje niestety ryzyko wznowy, dlatego też pacjenci wymagają wieloletniej obserwacji. W sytuacji, kiedy nie ma możliwości doszczętnego wycięcia guza lub w przypadku oponiaków o wyższym stopniu złośliwości (nawet po doszczętnym wycięciu), zachodzi potrzeba zastosowania pooperacyjnej radioterapii uzupełniającej.
Do leczenia oponiaków wykorzystuje się też, choć na razie nie jest to częsta metoda, metody radiochirurgii stereotaktycznej, gdzie wykorzystuje się gamma knife, czyli nóż gamma. Urządzenie to stanowi alternatywę dla klasycznego zabiegu neurochirurgicznego i jest metoda nieinwazyjna leczenia guzów. Nóż gamma jest to bardzo nowoczesne urządzenie, które stosuje się do oddziaływania na mózg oraz górne części kręgosłupa do poziomu czwartego kręgu szyjnego C4. Jest to forma leczenia chirurgicznego na pomocą promieni kobaltowych. Jest to bardzo precyzyjna metoda usunięcia guza, dająca  duże możliwości. W odróżnieniu od klasycznego  zabiegu neurochirurgicznego, który trwa od kilku do kilkunastu godzin, taki zabieg trwa od dwudziestu minut do dwóch godzin i obarczony jest zdecydowanie mniejszym ryzykiem groźnych powikłań niż zabieg tradycyjny. 
W leczeniu oponiaków nie znajduje raczej zastosowania chemioterapia. Podejmuje się też próby leczenia za pomocą leków będących antagonistami receptora IGF-1 oraz hydroksymocznika.  
Należy pamiętać, że przede wszystkim nawracające bóle głowy powinny skłonić nas do wizyty u lekarza, bowiem mogą one świadczyć o ewentualnej obecności guza mózgu, w tym oponiaka. W przypadku oponiaków rokowanie jest pomyślne i tym bardziej nie powinniśmy bać się leczenia, które może zapewnić całkowite wyleczenie choroby. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Alergia kontaktowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Alergia kontaktowa jest rodzajem nadwrażliwości, która występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancjami wywołującymi reakcję alergiczną. Zjawisko to może powodować szereg nieprzyjemnych objawów – od łagodnych po ciężkie – i jest powszechnie spotykane wśród ludzi w różnym wieku.

  • Czym jest pokrzywka? Przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

    Pokrzywka jest niegroźnym schorzeniem skóry wywołanym najczęściej reakcją alergiczną. Objawia się swędzącymi bąblami na skórze, które przypominają ślady po poparzeniu pokrzywą. Jakie są jej przyczyny i co zrobić, gdy się pojawi? Na czym polega leczenie pokrzywki?

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Czy Tajlandia jest bezpieczna? Zagrożenia zdrowotne i najczęstsze choroby

    Tajlandia to kraj o egzotycznym uroku, przyciągający turystów z całego świata. Przed podróżą warto zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi występującymi w Azji Południowo-Wschodniej, żeby odpowiednio się przygotować i potrafić na nie reagować. Na co powinniśmy się zaszczepić przed wizytą w Tajlandii? Jakie choroby nam zagrażają? Co zrobić, jeśli ugryzie nas małpa?

  • Ośmiokrotny wzrost zachorowań na odrę w Polsce. Co jest powodem powrotu tej groźnej choroby?

    Liczba przypadków odry zarejestrowanych w 2024 roku w Polsce w systemie nadzoru epidemiologicznego wzrosła w porównaniu z rokiem 2023 ponad ośmiokrotnie – poinformował redakcję DOZ.pl Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Odra wraca do Polski i staje się realnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla dzieci i osób nieszczepionych. Choć przez lata choroba ta była praktycznie wyeliminowana, dziś – w wyniku malejącej liczby szczepień – znów pojawiają się nowe ogniska. Czym jest odra, jak się przed nią chronić i kto jest najbardziej narażony?

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

  • Odleżyny – rodzaje i stopnie odleżyn oraz ich klasyfikacja

    Odleżyny to jedno z najpoważniejszych powikłań długotrwałego unieruchomienia, stanowiące istotne wyzwanie w opiece medycznej. Ich powstawanie związane jest z długotrwałym uciskiem na tkanki, które prowadzi do niedokrwienia i martwicy. Czym są odleżyny i jak powstają? Jakie plastry należy stosować w leczeniu odleżyn?

  • Uczulenie na komary. Jakie są objawy i przyczyny alergii na komary?

    Komary mają zdolność do przenoszenia niebezpiecznych chorób, takich jak malaria, wirus Zachodniego Nilu, wirus chikungunya czy wirus dengi. Stanowią więc zagrożenie zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, jednak złą sławę zyskały głównie z powodu nieprzyjemnych ukąszeń. Kąsają wyłącznie samice komarów, wabione do skóry człowieka przez ciepło ciała, pot, zapachy oraz dwutlenek węgla. Podczas ukłucia samica wprowadza ślinę do krwiobiegu, aby zapobiec krzepnięciu krwi i umożliwić pobranie pokarmu. Kontakt trwający minimum sześć sekund może wywołać reakcję miejscową — zaczerwienienie, świąd i obrzęk.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl