Przygotowanie do badań diagnostycznych
Ewa Pakuła

Przygotowanie do badań diagnostycznych

Zgłaszając się do lekarza ze swoimi dolegliwościami oczekujemy, że nasz doktor szybko i bezbłędnie postawi diagnozę oraz zastosuje właściwe leczenie. Dla części chorób jest to możliwe już na podstawie zebranego wywiadu i przeprowadzonego badania fizykalnego. W przypadku innych schorzeń konieczne jest wykonanie dodatkowych badań diagnostycznych,które umożliwią właściwe rozpoznanie choroby.

Najczęstszymi badaniami obrazowymi zlecanymi w podstawowej opiece zdrowotnej są badania ultrasonograficzne i radiologiczne, a zlecenie na badanie endoskopowe czyli wziernikowanie można otrzymać od specjalisty.

Badania w obrębie jamy brzusznej i miednicy mniejszej wymagają wcześniejszego przygotowania, ponieważ gazy jelitowe powstające w czasie procesów trawienia, a także powietrze połykane podczas mówienia, jedzenia i palenia oraz masy kałowe utrudniają lub wręcz uniemożliwiają niekiedy prawidłowe wykonanie badania. Gdy mamy zlecone badanie wymagające zachowania specjalnej diety przez 1 lub 2 dni, a zażywamy na stale leki związane z terapią chorób przewlekłych, to tej terapii nie przerywamy. Leki stosowane na nadciśnienie, na serce, przeciwastmatyczne i inne przyjmujmy popijając je niewielką ilością czystej wody.

Ultrasonografia

Jest metodą obrazowania narządów miąższowych opierającą się na zjawisku odbicia od tych narządów fali ultradźwiękowej, która jest generowana przez głowicę aparatu. Dzięki temu zjawisku możemy obrazować narządy w sposób nieinwazyjny, bez konieczności podawania kontrastu i bezpieczny zarówno dla osoby badanej, jak i badającej. Ultrasonografia jamy brzusznej obejmująca: wątrobę, pęcherzyk i drogi żółciowe, trzustkę, śledzionę, nerki, przestrzeń zaotrzewnową i aortę jest obecnie jednym z podstawowych i szeroko dostępnych badań diagnostycznych. Badanie to najlepiej jest wykonywać w godzinach porannych, ponieważ wymaga zgłoszenia się na nie na czczo. W dniu badania nie należy nic jeść i nie pić, a także nie wolno palić papierosów i nie zażywać leków, oprócz tych, których stosowania nie wolno przerywać. W dniu poprzedzającym badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej należy powstrzymać się od spożywania produktów wzdymających (kapusta, groch, fasola, świeże pieczywo i napoje gazowane), które zwiększają ilość gazów jelitowych utrudniających lekarzowi ocenę narządów jamy brzusznej (gazy te mogą zniekształcić lub wręcz przesłonić badane narządy).

W celu zmniejszenia ilości gazów jelitowych zaleca się natomiast doustny preparat simetikonu lub esputikonu, które dostępne są w aptekach bez recepty. Simetikon przyjmuje się dzień przed badaniem w ilości 3 razy dziennie po 2 kapsułki i dodatkowo w dniu badania 2 kapsułki rano. Dimetikon natomiast zażywa się przez 2 dni przed badaniem w ilości 4 razy dziennie po 1 kapsułce.

Warto pamiętać, że zbyt późne wyznaczenie pory badania ultrasonograficznego może pogorszyć warunki wykonywania usg, ponieważ w przewodzie pokarmowym w ciągu dnia gromadzą się gazy związane z połykaniem powietrza przez chorego i fermentacją jelitową. Jeśli jednak nie ma innej możliwości i usg wyznaczone jest na godziny popołudniowe, to wskazane jest zażycie dodatkowych 2 kapsułek simetikonu lub esputikonu na 2 godziny przed umówioną godziną badania.

W przypadku usg narządu rodnego, pęcherza moczowego i prostaty należy dodatkowo przed badaniem wypić około 0,5 ? 1 litra niegazowanego płynu np. wody i na badanie zgłosić się z pełnym pęcherzem moczowym.

Gastrofiberoskopia

To badanie endoskopowe, czyli wziernikowe, górnej części przewodu pokarmowego obejmujące przełyk, żołądek i dwunastnicę za pomocą giętkiego aparatu nazywanego gastrofiberoskopem zaopatrzonego w oświetlenie i kamerę. Badanie to jest dokładniejsze niż prześwietlenie radiologiczne górnego odcinka przewodu pokarmowego, gdyż umożliwia wzrokową ocenę błony śluzowej, a poza tym w czasie tego badania można pobrać pod kontrolą wzroku wycinki do badania histopatologicznego, jak również wykonywać zabiegi instrumentalne np. nacięcie brodawki Vatera w dwunastnicy czyli papillotomię. Najlepiej jest poddać się temu badaniu w godzinach porannych będąc na czczo. Jeśli jest ono zaplanowane na popołudnie, to można zjeść rano płynny posiłek, ale należy pamiętać, że przez 6 godzin przed badaniem należy powstrzymać się od jedzenia, aby treść pokarmowa nie przesłoniła błony śluzowej oglądanych narządów. Można jednak pić wodę niegazowaną w małych ilościach, kończąc picie na 2-3 godziny przed badaniem.

Powiązane produkty

Rektoskopia

To badanie endoskopowe końcowego odcinka jelita grubego (odbytnicy) do głębokości około 30 cm za pomocą sztywnego rektoskopu wyposażonego w układ optyczny i świetlny. Badanie wykonuje się w przypadku wystąpienia dolegliwości związanych z okolicą odbytu i odbytnicą. Przygotowanie do badania zaczyna się dzień wcześniej, kiedy to pacjent nie je już kolacji, natomiast wieczorem wykonuje sobie doodbytniczą wlewkę przeczyszczającą, czyli lewatywę. Następnego dnia pozostaje na czczo i na dwie godziny przed badaniem wykonuje drugą lewatywę. W przypadku rektoskopii nie zalecane są doustne leki przeczyszczające.

Sigmoidoskopia

To badanie endoskopowe odbytnicy i esicy do głębokości około 60 cm za pomocą giętkiego sigmoidoskopu wyposażonego również w układ optyczny i świetlny. Przygotowanie do tego badania należy zacząć wcześniej niż do rektoskopii, ponieważ dzień przed badaniem pacjent nie je już obiadu (ostatni posiłek może zjeść około południa) i pozostaje bez jedzenia do czasu badania. Poza tym w dniu poprzedzającym sigmoidoskopię około godziny 13-14 pacjent przyjmuje środek przeczyszczający zalecony przez lekarza, popijając odpowiednią ilością wody lub innego napoju niegazowanego, a wieczorem wykonuje wlewkę doodbytniczą z enemy. Na sigmoidoskopię pacjent zgłasza się oczywiście na czczo. Niekiedy w czasie sigmoidoskopii pojawia się konieczność podania leków i wówczas nie można prowadzić samochodu prze 6 godzin, dlatego na badanie to najlepiej jest zgłosić się z osobą towarzyszącą, która pomoże w powrocie do domu po badaniu.

Kolonoskopia

To badanie endoskopowe jelita grubego za pomocą giętkiego kolonoskopu, umożliwiające ocenę błony śluzowej jelita grubego, a także pobranie z niej wycinków do badania histopatologicznego i wykonanie drobnych zabiegów np. usunięcia polipów, jeśli zachodzi taka konieczność. Przygotowanie przed kolonoskopią ma na celu całkowite oczyszczenie jelita grubego z mas kałowych, które przesłaniają błonę śluzową jelita. W tym celu na 2 dni przed badaniem należy pozostawać na diecie płynnej obejmującej czyste płyny np. sam rosół bez makaronu, inne wodniste zupy, galaretki owocowe, klarowne soki owocowe, wodę, kawę i herbatę z cukrem w ilości co najmniej 3 litrów dziennie. Należy unikać mleka i przetworów mlecznych, a także galaretki i soków koloru czerwonego i fioletowego, bo mogą one utrudniać ocenę błony śluzowej podczas badania. W przeddzień badania nie należy już nic jeść, tylko pić wodę niegazowaną. Tego dnia również w celu usunięcia mas kałowych z jelita grubego należy około południa przyjąć odpowiednią dawkę leku przeczyszczającego według instrukcji udzielonej przez lekarza. Wieczorem wskazane jest wykonanie lewatywy.

W dniu badania pacjent nadal pozostaje na czczo i na 2 godziny przed badaniem wykonuje drugą lewatywę. Jeśli badanie jest wyznaczone po południu, to powstrzymuje się od jedzenia do czasu badania, może jedynie pić wodę niegazowaną. Jeśli w czasie kolonoskopii pojawia się konieczność podania leków znieczulających, to wówczas przez 6 godzin nie można prowadzić samochodu, dlatego na badanie to najlepiej jest zgłosić się z osobą towarzyszącą, która pomoże w powrocie do domu po badaniu.

Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej

Ta metoda umożliwia ocenę całej jamy brzusznej. W stanach nagłych, przy podejrzeniu ostrych chorób w obrębie jamy brzusznej, wykonywane jest bez przygotowania. Jeśli natomiast czas nie nagli, pacjent powinien przyjąć wieczorem w dniu poprzedzającym badanie środek przeczyszczający, a na badanie zgłosić się na czczo, dzięki czemu mniejsza będzie ilość gazów jelitowych, co korzystnie wpłynie na jakość radiogramu.

Zdjęcie radiologiczne górnego odcinka przewodu pokarmowego

Polega na prześwietleniu promieniami rentgenowskimi przełyku, żołądka i dwunastnicy, które są zakontrastowane papką barytową podaną osobie badanej do wypicia w pracowni radiologicznej i uwidocznieniu ich na kliszy fotograficznej. Badanie to wykonuje się na czczo. Dzięki temu kontrastowi lekarz radiolog może dokładnie ocenić zarysy przewodu pokarmowego. W celu zmniejszenia ilości gazów w jamie brzusznej warto dzień przed badaniem zażyć simetikon lub esputikoin w dawkach jak przy przygotowaniu do ultrasonografii jamy brzusznej. W chwili obecnej zdjęcia radiologiczne górnego odcinka przewodu pokarmowego ustępują nowocześniejszej technice diagnostycznej, jaką jest gastrofiberoskopia.

Wlew doodbytniczy

To badanie radiologiczne jelita grubego pod postacią serii zdjęć, które wykonuje się po podaniu przez odbyt kontrastu, jakim jest papka barytowa. Przed zgłoszeniem się na wlew doodbytniczy należy oczyścić jelito grube z mas kałowych i dlatego na dwa dni przed terminem badania wskazana jest dieta płynna, a w przeddzień badania tylko czysta woda. Tego dnia również w celu usunięcia mas kałowych z jelita grubego należy około południa przyjąć odpowiednią dawkę leku przeczyszczającego według instrukcji udzielonej przez lekarza. Wieczorem wskazane jest wykonanie lewatywy. W dniu badania pacjent nadal pozostaje na czczo, nie może palić i na 2 godziny przed badaniem wykonuje drugą lewatywę.

Urografia

To badanie radiologiczne nerek i dróg moczowych z kontrastem podawanym dożylnie, który wydzielany jest przez nerki do moczu. Dzięki temu na kolejnych radiogramach wykonywanych w kilkuminutowych odstępach dobrze widać, jak stopniowo kontrastują się nerki, moczowody i pęcherz moczowy. Badanie to ma na celu ocenę położenia nerek i ich wielkości oraz kształtu, informuje również o czynności wydzielniczej nerek oraz o kształcie moczowodów i pęcherza moczowego. Aby wynik urografii był czytelny i nie zniekształcony przez gazy jelitowe, konieczne jest przygotowanie. W ciągu 2 dni poprzedzających urografię należy unikać spożywania produktów zawierających błonnik takich jak: świeże warzywa i owoce, kasze, otręby, pieczywo, a od południa dnia poprzedzającego badanie zalecana jest dieta płynna. Wieczorem należy wykonać doodbytniczą wlewkę z enemy. Dodatkowo w ciągu dnia poprzedzającego badanie należy zażywać simetikon lub esputikon w dawkach jak przed ultrasonografią jamy brzusznej. W dniu badania pacjent pozostaje na czczo, może jedynie pić wodę niegazowaną, nie wolno natomiast palić papierosów.

Zdjęcie radiologiczne odcinka lędźwiowego kręgosłupa

Umożliwia ono ocenę elementów kostnych kręgosłupa. Ocena ta może być utrudniona, jeśli w jelitach znajduje się dużo gazów. Dlatego również i to badanie wymaga przygotowania czyli zażycia wieczorem w przeddzień badania środka przeczyszczającego, natomiast w dniu badania można zjeść lekkie śniadanie.

Omówione powyżej przygotowania do badań diagnostycznych dają gwarancję, że obraz ultrasonograficzny, radiologiczny lub endoskopowy będzie dobrej jakości, a to umożliwi dokładną ocenę badanych narządów i właściwą diagnozę.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Mononukleoza zakaźna - objawy i leczenie

    Mononukleoza nazywana także chorobą pocałunków jest jedną z rzadziej rozpoznawanych chorób zakaźnych. Co za tym idzie, świadomość społeczna w tym zakresie jest niewielka i skutkuje niepotrzebnym niepokojem w momencie rozpoznania choroby przez lekarza. Czynnikiem chorobotwórczym jest wirus Epsteina-Barra (tzw. EBV), który jest wirusem wszechobecnym. Na zakażenie szczególnie narażone są dzieci i nastolatki. Wirus, który raz zaatakował pozostaje w organizmie człowieka na całe życie.

  • Alergiczne zapalenie spojówek

    Wśród różnych dolegliwości coraz powszechniejsze stają choroby alergiczne, czyli uczuleniowe. Ich objawy zaczynają się często od dolegliwości ze strony oczu. Nierzadko skłania to pacjenta do wizyty bezpośrednio u farmaceuty w aptece po doraźną pomoc.

  • Przeziębienie u dzieci

    Pierwsze prawdziwie jesienne dni ze zmienną pogodą zwiastują początek sezonu na przeziębienia u dzieci. Nasze pociechy, szczególnie te młodsze, łapią często infekcje w żłobku czy przedszkolu od innego kichającego lub kaszlącego malucha.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.