Kosmetyki z silikonem
Joanna Orzeł

Silikony w kosmetykach – czy są bezpieczne?

Silikony to składniki zaliczające się do tych niesłusznie uznawanych za niebezpieczne. Przybliżamy fakty i obalamy mity z nimi związane. Podpowiadamy: jakie właściwości mają silikony? W których kosmetykach znajdziemy silikony? Czy są bezpieczne? Dla kogo kosmetyki z silikonami są wskazane, a kto powinien od nich stronić?
  1. Czym są silikony?
  2. Silikony w kosmetykach
  3. Korzyści z obecności silikonów w kosmetykach
  4. Silikony w kosmetykach – mity, zagrożenia i przeciwwskazania

Producenci kosmetyków podążają za trendami, potrzebami konsumentów oraz tendencjami pojawiającymi się na rynku. Na opakowaniach znajdziemy zatem obietnice związane z wybranym preparatem: „przeciwzmarszczkowy”, „lśniące włosy”, „promienna cera”, „efekt liftingu”, „jedwabiste wykończenie” i wiele innych. Konsumenci bywają również bombardowani informacjami o definitywnym braku wybranych składników lub grup składników w formule danego preparatu – np. „bez parabenów”, „bez konserwantów”, „bez silikonów”. Taki zabieg ma na celu przyciągnąć „świadomego” konsumenta, który zna rzekome niebezpieczeństwa związane ze stosowaniem tychże składników. Nie bez przyczyny świadomy jest zapisany w cudzysłowie, a niebezpieczeństwa są rzekome. Owe hasła informacyjne umieszczane na opakowaniach często są jedynie sposobem reklamy, a wymienione składniki zwykle nie mają negatywnego wpływu na zdrowie użytkowników. Zła sława jest im przypisywana zazwyczaj przez nierzetelne wyniki badań i pocztę pantoflową.

Czym są silikony?

Silikony to syntetyczne związki chemiczne zbudowane z atomów krzemu i tlenu połączonych ze sobą naprzemiennie w łańcuchach polimerowych. Alternatywne nazwy silikonów to polidimetylosiloksany, polisiloksany czy związki krzemoorganiczne. Atomy krzemu w takich układach mogą mieć przyłączone podstawniki np. z grupy związków organicznych. Atomy budujące łańcuch silikonu mogą tworzyć układ prosty (liniowy), a grupa nazywana jest wówczas olejami silikonowymi w nomenklaturze INCI Dimethicone. Alternatywnie atomy tworzą układ cykliczny, wówczas grupa nazywana jest w nomenklaturze INCI Cyclomethicone.

Silikony to grupa bezbarwnych i bezwonnych substancji, które są nierozpuszczalne w wodzie. Nie mają powinowactwa do struktur biologicznych – są biologicznie obojętne (inertne), nie są toksyczne. Naniesione na powierzchnię tworzą nieprzepuszczalną dla wody warstwę, równocześnie poprawiając właściwości smarne czy optyczne zabezpieczonej powierzchni. Dzięki tym cechom silikony znalazły szereg zastosowań w wielu gałęziach przemysłu – od przemysłu medycznego, kosmetycznego i spożywczego po przemysł tekstylny, budowlany czy ciężki.

Silikony w kosmetykach

Silikony w kosmetykach znajdują się mniej więcej od połowy XX w. Wpływają na właściwości aplikacyjne preparatów i są składnikami konsystencjotwórczymi (używane są np. jako emulgatory).

W produkcji kosmetyków używa się przeróżnych substancji zaliczanych do grona silikonów. Są to między innymi: siloksany o właściwościach lotnych, wynikających z małej masy cząsteczkowej (przykładowo CyclopentasiloxaneCyclohexasiloxane), oleje silikonowe (np. DimethiconeAmodimethicone), emulgatory silikonowe (np. PEG-12 Dimethicone, PEG/PPG-25/25 Dimethicone), woski silikonowe (np. C20-24 Alkyl Dimethicone).

Silikony znajdziemy w składach kosmetyków przeznaczonych do naniesienia i pozostawienia na powierzchni skóry (np. podkłady, dezodoranty, kremy, balsamy) czy włosów (np. odżywki, produkty do stylizacji – lakiery, pianki, pasty dyscyplinujące, produkty ułatwiające rozczesywanie i chroniące przed wpływem wysokiej temperatury), a także w produktach spłukiwanych (np. szampony, odżywki, maski).

Powiązane produkty

Korzyści z obecności silikonów w kosmetykach

Silikony naniesione na powierzchnię skóry lub włosów tworzą na nich cienką warstwę – film. Jest on nieprzepuszczalny dla wody, dzięki czemu można powiedzieć, że silikony zabezpieczają przed jej utratą, a tym samym przed przesuszeniem. Silikony działają również wygładzająco. Ta cecha jest często wykorzystywana w kosmetykach do twarzy z silikonami, które pozostawiają satynowe wykończenie, np. bazy pod podkłady, podkłady, kremy do twarzy czy do rąk, a także kremy z filtrami SPF.

To właśnie silikony są odpowiedzialne za natychmiastowy efekt wygładzenia skóry po nałożeniu. Sprawdzają się także jako składniki zapobiegające błyszczeniu przy nadmiernym wydzielaniu sebum. Wygładzenie jest również pożądane podczas rozczesywania czy stylizacji włosów, z tego powodu silikony są nieodzownymi składnikami sprayów i odżywek ułatwiających rozczesywanie czy wygładzających włosy (np. kremów do stylizacji włosów kręconych, falowanych czy prostych, wykazujących tendencję do puszenia się).

Silikony w kosmetykach – mity, zagrożenia i przeciwwskazania

Ze względu na stosunkowo duże rozmiary cząsteczek silikony nie przenikają w głąb skóry. Nie wykazują więc tendencji do bioakumulacji. Niektóre z nich mogą natomiast nadbudowywać się na powierzchni skóry czy włosów. Z tego powodu przy stosowaniu produktów zawierających silikony warto zwrócić uwagę na dokładne doczyszczenie powierzchni, na której mogły się znaleźć. W tym celu należy zastosować preparaty do mycia skóry twarzy, ciała czy głowy, gdyż nie wszystkie silikony używane w kosmetykach można spłukać przy użyciu samej wody.

Warstwa silikonów może być niekorzystna dla osób z włosami cienkimi. Po aplikacji włosy mogą być obciążone i wyglądać nieestetycznie. Nie jest to jednak przeciwwskazanie do stosowania silikonów. W takiej sytuacji warto zwrócić uwagę, by silikony w składzie kosmetyków do włosów były z grupy tych lotnych (np. Cyclopentasiloxane oraz Cyclomethicone). Po spełnieniu swojej funkcji zwyczajnie wyparują z powierzchni, na którą je nanieśliśmy.

Silikony zawarte w kremach do twarzy czy w kosmetykach do makijażu często są uznawane za składniki komedogenne – powodujące zapychanie porów i powstawanie niedoskonałości skórnych. Jest to jednak zarzut niesłuszny. Podobnie jak wazelina silikony tworzą warstwę okluzyjną, zabezpieczają przed utratą wilgoci i nie zapychają porów. Jest to zatem mit związany z tą grupą składników kosmetycznych.

Inna obiegowa opinia głosi, że silikony są toksyczne. Ze względu na brak powinowactwa biologicznego i duże cząstki, które uniemożliwiają przenikanie w głąb skóry, silikony naniesione na jej powierzchnię są dla nas bezpieczne. Są to wnioski wspierane przez międzynarodowe organizacje dbające o dobro konsumentów np. z ramienia Unii Europejskiej. Nawet wysokie stężenia tych składników kosmetycznych są dopuszczane do bezpiecznego użycia w produktach kosmetycznych. Za bezpieczeństwem tej grupy substancji może przemawiać również fakt, że jeden z silikonów używanych do produkcji kosmetyków – Dimethicone – jest dopuszczony do stosowania w produkcji żywności.

Czy zatem silikony mają jakieś wady? Oleje silikonowe czy silikony o strukturze cyklicznej są uznawane za składniki bezpieczne dla użytkownika. Pojawiają się jednak pewne zastrzeżenia związane z ich bezpieczeństwem w stosunku do środowiska naturalnego. Jako substancje o niskiej rozpuszczalności w wodzie i małej reaktywności mają tendencję do akumulacji i zanieczyszczania np. zbiorników wodnych. Z tego powodu regulowane jest górne stężenie wybranych silikonów w kosmetykach spłukiwanych, które trafiają do ścieków. Szkodliwe silikony mogące zagrażać środowisku nie powinny występować w kosmetykach w stężeniu wyższym niż 0,1%. Inny aspekt, który można rozpatrywać jako wadę – zwłaszcza silikonów w składzie kosmetyków do twarzy – to możliwość zaostrzania objawów trądziku.

Czy warto zatem używać kosmetyków z silikonami w swojej codziennej pielęgnacji? Jeżeli stawiamy na aspekt odżywczy i składniki aktywne, to silikony nie będą tymi składnikami kosmetyków, których powinniśmy poszukiwać w dostępnych formułach. Jeżeli zależy nam na produktach dających natychmiastowy, choć nietrwały efekt wygładzenia, silikony pomogą nam w osiągnięciu tego celu. Jeżeli chcemy zadbać o środowisko naturalne, warto poszukać alternatywnych do silikonów składników funkcjonalnych. Wybór należy do nas. Należy jeszcze wspomnieć, że silikonowy film może utrudnić składnikom aktywnym z innych preparatów przeniknięcie w głąb naszej skóry i prawidłowe działanie. Warto zatem kosmetyki ze składnikami aktywnymi nałożyć w pierwszej kolejności, a kosmetyki z silikonami stosować jako ostatni krok rutyny pielęgnacyjnej.

  1. M. Zięba, Wpływ glikoli silikonowych na jakość wybranych typów kosmetyków i produktów chemii gospodarczej, Rozprawa Doktorska, Kraków 2010.
  2. K. Mojsiewicz-Pieńkowska, M. Jamrógiewicz, K. Szymkowska, D. Krenczkowska, Direct Human Contact with Siloxanes (Silicones) – Safety or Risk Part 1. Characteristics of Siloxanes (Silicones), Frontiers in Pharmacology, 7 (132) 2016.
  3. K. Mojsiewicz-Pieńkowska, D. Krenczkowska, Evolution of consciousness of exposure to siloxanes-review of publications, Chemosphere, 191, 2018.
  4. S. Schäfer i in., Bioaccumulation in aquatic systems: methodological approaches, monitoring and assessment, Environmental Sciences Europe, 27 (1) 2015.
  5. Commission Regulation (EU) 2018/35 of 10 January 2018[online] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX:32018R0035&from=EN [dostęp: 04.08.2023].

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Co to jest colostrum bovinum (siara bydlęca)? Colostrum na odporność – dla dzieci i dorosłych

    Colostrum, inaczej siara, to naturalne bogactwo związków wspomagających nie tylko odporność, ale również wpływających pozytywnie na poziom żelaza. Ostatnio zyskuje na popularności względem tradycyjnych środków na odporność, mogą ją przyjmować także niemowlęta i dzieci. Rodzaje siary są różne – od bydlęcej, przez owczą, po kozią. Kiedy warto zastosować colostrum? Jakie preparaty znajdziemy na aptecznej półce?

  • Tran – właściwości. Czy tran wpływa na odporność?

    Tran to olej otrzymywany z dorsza atlantyckiego lub innych ryb dorszowatych (olej z wątroby rekina nie jest tranem, ma bowiem inny skład i inne właściwości). Tran zawiera witaminę D i A, a także kwasy omega-3 (DHA i EPA), które mają korzystny wpływ na układ odpornościowy, nerwowy oraz krwionośny. Kiedy stosować olej z wątroby dorsza? Jak wybrać najlepszy tran dla dziecka i dla osoby dorosłej?

  • Domowe sposoby na wzmocnienie odporności – jak w prosty sposób wzmocnić organizm?

    Stosowanie domowych sposobów na odporność może okazać się bardzo dobrym rozwiązaniem, które z jednej strony pomoże w uniknięciu rozwoju infekcji, a z drugiej wspomoże terapię lekami, poprzez pobudzenie układu immunologicznego. W poprawie kondycji układu odporności istotne jest przestrzeganie kilku zasad, zaczynając od codziennego obowiązku zjedzenia pożywnego śniadania, kończąc na suplementacji żelaza i kwasów omega-3, których być może w pełni nie dostarczamy wraz z posiłkami. Dbając o naszą odporność niezmiernie istotne jest dbanie o nasz układ pokarmowy. Jakie suplementy przyjmować, czego unikać, a nad czym popracować w trosce o odporności? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Kreatyna – właściwości, działanie, efekty. Jak ją dawkować?

    Kreatyna – jakie pełni funkcje? Czy ma potencjał, aby stać się suplementem kojarzonym nie tylko z odżywkami dla sportowców? Czym różnią się jej formy? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w poniższym artykule.

  • Suplementy i witaminy na odporność – jak uniknąć infekcji?

    Suplementy na odporność stały się bardzo popularne szczególnie w okresie pandemii COVID-19. Sięgamy po nie równie często w okresie zmieniających się pór roku, licząc, że pomogą nam uniknąć infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych. Preparaty na odporność mają przede wszystkim stymulować układ immunologiczny tak, aby ten szybciej i mocniej odpowiadał na atakujące go patogeny chorobotwórcze. Jak wybrać najlepsze suplementy zwiększające odporność, jak je dawkować i czy można je zażywać będąc w ciąży?

  • Dlaczego profilaktyczne picie płynu Lugola jest niebezpieczne dla zdrowia?

    W ostatnich dniach bardzo wzrosło zainteresowanie płynem Lugola. Niektórzy próbują stosować go profilaktycznie, a nie z powodu wyraźnych wskazań zdrowotnych. Wprawdzie płyn Lugola wykazuje działanie antyseptyczne, a znajdujący się w nim jod wpływa korzystnie na pracę tarczycy, ale zażywanie go na „własną rękę” może mieć bardzo negatywne, a wręcz tragiczne w skutkach konsekwencje. Dlaczego nie powinniśmy stosować płynu Lugola bez wyraźnych wskazań lekarskich i czym jest trądzik jodowy? 

  • Szczepionka na grypę 2023/2024 – kto i kiedy powinien się zaszczepić? Którą szczepionkę wybrać?

    W zależności od sezonu epidemicznego w Polsce liczba zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę osiąga od kilkuset tysięcy do nawet kilku milionów. Zazwyczaj największą liczbę zachorowań odnotowuje się pomiędzy styczniem a marcem. W zależności od grupy osób szczepionych i sezonu grypowego szczepionki na grypę chronią przed infekcją grypową ok. 40–70% zaszczepionych osób oraz zabezpieczają w znacznym stopniu przed powikłaniami pogrypowymi.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij