ślinianki
Olaf Bąk

Biopsja ślinianki – na czym polega? Wskazania, przebieg, przeciwwskazania

Biopsja ślinianki to mało inwazyjny, ale bardzo potrzebny zabieg, który stanowi podstawę diagnostyki wielu schorzeń autoimmunologicznych oraz chorób nowotworowych. Jest stosunkowo prostym zabiegiem, który jednak nie jest wykonywany bez potrzeby. Biopsję przeważnie przeprowadza się na parach dużych ślinianek – przyusznych, podżuchwowych i podjęzykowych.

 

  1. Jaka jest funkcja ślinianek?
  2. Biopsja ślinianki – na czym polega?
  3. Wskazania do wykonania biopsji ślinianki
  4. Biopsja ślinianki – jak przebiega? Jak się do niej przygotować?
  5. Powikłania po biopsji ślinianki

Jaka jest funkcja ślinianek?

Ślina jest produkowana przez ślinianki znajdujące się w obrębie jamy ustnej. W 90% jest wydzielana przez pary dużych ślinianek – przyusznych (w postaci rzadszej śliny surowiczej, skąd przewodem Stenona wydostaje się na wysokość zębów trzonowych do jamy ustnej), podżuchwowych (w postaci śliny śluzowo-surowiczej, która wydzielana jest poprzez przewody Whartona w dnie jamy ustnej) i podjęzykowych (również w formie śluzowo-surowiczej poprzez przewody Bartholina uchodzące pod językiem), a w 10% przez około 400 mikrogruczołów rozmieszczonych na błonie śluzowej całej jamy ustnej i języka.

Biopsja ślinianki – na czym polega?

Biopsja ślinianki polega na pobraniu tkanek ze ślinianki, która objęta jest procesem chorobowym.

Badanie wykonuje się za pomocą cienkiej (BAC – biopsja aspiracyjna cienkoigłowa) lub grubej (BAG – biopsja aspiracyjna gruboigłowa) igły pod kontrolą USG, co pozwala uniknąć uszkodzenia struktur w okolicach ślinianki.

Pobrany materiał oddawany jest do oceny histopatologicznej, w której lekarz patomorfolog analizuje próbkę makro- i mikroskopowo pod kątem zmian przerostowych, zapalnych czy nowotworowych. Dopiero na podstawie wyniku „hist-pat” można odpowiednio pokierować dalszą diagnostyką lub terapią.

Powiązane produkty

Wskazania do wykonania biopsji ślinianki

Do wskazań do wykonania biopsji ślinianki możemy zaliczyć:

  • nowotwory łagodne (np. guz Warthina) i złośliwe (np. rak śluzowo-naskórkowy),
  • przerost ślinianki (sjaloza),
  • choroby autoimmunologiczne (np. zespół Sjögrena).

Biopsja ślinianki – jak przebiega? Jak się do niej przygotować?

Biopsja ślinianki jest bardzo prostym i mało inwazyjnym zabiegiem. Odbywa się przeważnie w gabinetach zabiegowych, rzadko na salach operacyjnych, i nie wymaga specjalnych przygotowań. Najważniejsze jest, by w dniu zabiegu nic nie jeść i nie pić oraz mieć ze sobą dokumentację medyczną ze spisem wszystkich przyjmowanych leków.

Najczęstszym rodzajem biopsji ślinianek jest BAC – biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (pozwala na potwierdzenie złośliwego charakteru zmiany z dokładnością 85-97%). Przed jej wykonaniem miejsce nakłucia jest powierzchownie dezynfekowane, a następnie znieczulane poprzez zastrzyk z lekiem znieczulającym miejscowo (przeważnie takim samym, jaki dostajemy w gabinecie stomatologicznym). Lekarz wkłuwa igłę biopsyjną przez skórę w podejrzaną o zmianę śliniankę, co może spowodować niewielki dyskomfort. Najczęściej biopsja polega na pobraniu tylko jednej próbki, jednak w niektórych przypadkach (np. zespołu Sjögrena) może być konieczne pobranie wielu małych gruczołów wargowych, co wiąże się z wieloma wkłuciami.

Biopsja ślinianki jest zwykle wykonywana w poradniach i jest refundowana przez NFZ w ramach onkologicznej ścieżki diagnostycznej. Można ją także wykonać prywatnie – cena oscyluje w granicach od 200 do 300 zł za samą biopsję bez wliczonego badania histopatologicznego.

Powikłania po biopsji ślinianki

Biopsja ślinianki jest zabiegiem mało inwazyjnym i związanym z niewielką ilością powikłań. Po samym zabiegu można odczuwać odrętwienie w okolicach biopsji ze względu na podany środek znieczulający, a w ciągu kilku dni również niewielki ból oraz krwiak związane z miejscowym uszkodzeniem tkanek. W bardzo rzadkich przypadkach może dojść do infekcji w miejscu pobrania, dużego krwiaka, uszkodzeń przebiegających w obrębie ślinianki, nerwów oraz miąższu ślinianki. Czasem może również wystąpić reakcja alergiczna na środek znieczulający miejscowo (lidokaina).

  1. S. H. Ralston, M. W. J. Strachan, I. Penman, R. Hobson, red. wyd. pol. J. Różański, Choroby wewnętrzne Davidson, Edra Urban & Partner, Wrocław 2020, wyd. 23.
  2. Zarys chirurgii. Podręcznik dla studentów i lekarzy w trakcie specjalizacji, pod red. prof. A. Żyluka, Medipage, Warszawa 2016, wyd. 1.
  3. K. Dżaman, R. Jowik, Guzy ślinianki – ścieżka zaleconego postępowania od lekarza POZ do leczenia specjalistycznego, podyplomie.pl [online] https://podyplomie.pl/onkologia/36038,guzy-slinianki-sciezka-zaleconego-postepowania-od-lekarza-poz-do-leczenia-specjalistycznego [dostęp 01.03.2023].
  4. M. Kubiak, M. M. Łapienis, D. Kaczmarczyk, A. Morawiec-Sztandera, Leczenie chirurgiczne guzów nowotworowych ślinianek, „Otolaryngologia Polska” 2008, tom 62, nr 5.
  5. D. J. Adelstein, S. A. Koyfman, A. K. El-Naggar, E. Y. Hanna, Biologia i leczenie chorych na nowotwory gruczołów ślinowych, „Onkologia po Dyplomie” 2012, tom 9, nr 5.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zawał serca – objawy, przyczyny, rozpoznanie, zapobieganie

    Zawał serca to jedna z głównych przyczyn zgonów wśród Polaków. Najbardziej charakterystyczny objaw zawału serca – silny, narastający ból w klatce piersiowej, utrzymujący się dłużej niż 20 minut – jest pilnym wskazaniem do wezwania pomocy medycznej.

  • Choroba Leśniowskiego-Crohna – przyczyny, objawy, leczenie

    Choroba Leśniowskiego-Crohna jest przewlekłą, nieuleczalną chorobą, powodującą znaczne pogorszenie jakości życia. Początek choroby ma charakter skryty i przebiega skąpoobjawowo, utrudniając postawienie prawidłowego rozpoznania. Chorzy w toku trwania choroby często wymagają interwencji chirurgicznej z powodu powikłań jelitowych. Jak wygląda diagnostyka i terapia osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna? Zapraszamy do zapoznania się z treścią artykułu.

  • Ortoreksja – na czym polega? Skutki, objawy i leczenie obsesji na punkcie zdrowego żywienia

    Ortoreksja jest jednym z zaburzeń odżywiania, które polega na obsesji na punkcie zdrowego żywienia. Osoba cierpiąca na ortoreksję stopniowo zmienia nawyki żywieniowe po to, by aktualna dieta była idealna dla zdrowia. Niestety, ortorektyk nigdy nie osiąga pożądanej poprawy menu, a przez ciągłą eliminację nawet całych grup produktów, zaczyna chorować. Jak rozpoznać ortoreksję i w jaki sposób ją leczyć?

  • Reumatyzm – przyczyny, objawy, leczenie chorób reumatycznych. Fizjoterapia przy reumatyzmie

    Reumatyzm to nazwa stosowana potocznie, określająca grupę schorzeń o podłożu zapalnym, obejmującą choroby mięśni, stawów i kości. Najczęściej występujące objawy chorób reumatycznych to ból i obrzęk stawów, sztywność, ograniczenie ich ruchomości. Nieleczony reumatyzm może doprowadzić do znacznego ograniczenia sprawności. Jak wygląda rehabilitacja w schorzeniach reumatoidalnych?

  • Osteoporoza – przyczyny, objawy, badania, leczenie, rehabilitacja, zapobieganie zmianom osteoporotycznym

    Osteoporoza to choroba metaboliczna kości, która polega na stopniowym zaniku masy kostnej. Na skutek obniżenia gęstości mineralnej kości dochodzi do osłabienia ich struktury, co objawia się zwiększoną podatnością na złamania. Na zachorowanie narażone są przede wszystkim osoby starsze, szczególnie kobiety w wieku okołomenopauzalnym, choć na osteoporozę mogą cierpieć także mężczyźni, a nawet dzieci. Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia zmian osteoporotycznych?

  • Szpiczak mnogi – przyczyny, objawy, leczenie

    Szpiczak mnogi należy do chorób krwi i szpiku kostnego. Chociaż nie ustalono dotychczas konkretnych przyczyn tej dolegliwości, tak bez wątpienia można powiedzieć, że do jej rozwoju przyczyniają się długotrwałe infekcje bakteryjne lub wirusowe, promieniowanie jonizujące i narażenie na szkodliwe substancje chemiczne. Jak wyglądają nowoczesne sposoby leczenia szpiczaka, jakie są rokowania i czy podczas wizyty u lekarza pierwszego kontaktu można dokonać wstępnej diagnozy tej choroby?

  • Rak trzustki – przyczyny, objawy, diagnostyka, rokowania, leczenie

    Rak trzustki jest jednym z nowotworów, które przez długi czas nie dają żadnych dolegliwości, a pierwsze symptomy są niespecyficzne. Wśród początkowych objawów raka trzustki wymienia się m.in. ogólne osłabienie, nudności, szybkie uczucie sytości czy tłuszczowe stolce. Jak wygląda jego leczenie?

  • Lobotomia – czym jest? Jak wyglądała? Dlaczego już się jej nie praktykuje?

    Lobotomia to jedna z najbardziej kontrowersyjnych technik chirurgicznych w historii medycyny. Chociaż z dzisiejszej perspektywy wydaje się to nie do uwierzenia, ten niezwykle inwazyjny i wiążący się z wielkim ryzykiem zabieg był swego czasu bardzo popularny.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij