Mężczyzna trzyma sie na bok twarzy, co sugeruje kamienie śliniankowe
Olaf Bąk

Kamica ślinianek – przyczyny, objawy, leczenie

Kamienie w śliniankach to nazwa potoczna złogów śliniankowych lub kamicy ślinianek. Jest to schorzenie, które charakteryzuje się tworzeniem się kamieni w gruczołach ślinowych, co może powodować ból, obrzęk i inne powikłania. Leczenie zależy od wielkości i umiejscowienia kamieni oraz objawów. Może obejmować stosowanie leków, masaż gruczołów i zabiegi chirurgiczne.

Kamica ślinianek, kamica ślinowa (łac. sialolithiasis) to nieprzyjemna dolegliwość związana z tworzeniem się złogów w przewodach wyprowadzających ślinianek, które blokują odpływ śliny. Dotyka ona częściej osoby w średnim wieku (powyżej 40. roku życia), szczególnie mężczyzn, chociaż zdarza się, że pojawi się też u osób młodszych. Najczęściej dotyka duże gruczoły ślinowe (aż w 90% są to ślinianki podżuchwowe, a w 15% przyuszne).

Jak tworzą się kamienie w śliniankach? Jak leczyć kamicę ślinianek?

Ślinianki (łac. glandulae salivales) to gruczoły wydzielania zewnętrznego wytwarzające ślinę. Dobowe wydzielanie śliny to od 1 do 2 litrów (w stanie pełnego zdrowia), co stanowi około 10% wszystkich soków trawiennych organizmu. W 90% ślina jest wydzielana przez pary dużych ślinianek (przyusznych, podżuchwowych, podjęzykowych) oraz w 10% przez około 400 mikrogruczołów rozmieszczonych na błonie śluzowej całej jamy ustnej i języka. Ze względu na wysoką zawartość soli mineralnych w ślinie mogą się one odkładać wokół złuszczonych nabłonków, prowadząc właśnie do kamicy ślinianek.

Kamica ślinianek – co to za schorzenie?

Kamica ślinianek to częste schorzenie dużych gruczołów ślinowych, które przeważnie występuje jednostronnie. Kamienie ślinowe to złogi (złożone najczęściej z fosforanu wapnia, fosforanu magnezu i węglanu wapnia), które odkładają się na złuszczonym nabłonku, ciałach obcych lub konglomeratach bakterii. Początkowo kamica może przypominać też guzy ślinianek lub torbiele zastoinowe.

Polecane dla Ciebie

Przyczyny kamicy ślinianek

Przyczyny powstania kamicy ślinowej nie zostały jednoznacznie zbadane i prawdopodobnie mają na nią wpływ liczne czynniki (m.in. dieta, zaburzenia anatomiczne czy poziom elektrolitów w organizmie). Miejscowo kamicy mogą sprzyjać stany zapalne ślinianek oraz schorzenia z zagęszczeniem czy zmniejszeniem ilości wydzielanej śliny (np. zespół Sjögrena czy odwodnienie). Do tworzenia kamieni (nie tylko ślinowych, ale również nerkowych czy żółciowych) mogą również przyczyniać się choroby przewlekłe – otyłość, nadciśnienie tętnicze, choroby przytarczyc, wady enzymatyczne i zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej.

Kamica ślinianek – objawy

Typowe objawy to niewielki ból i uczucie ciała obcego, które związane są z miejscowym drażnieniem tkanek przez złóg. Przy kamieniach dużych rozmiarów, które blokują całkowicie odpływ śliny, pojawiają się objawy tzw. kolki ślinowej. Objawia się ona silnym i kłującym bólem oraz obrzękiem ślinianki, które występują podczas posiłku (na skutek stymulacji wydzielania śliny przez pokarm), a ustępują w kilka godzin po nim. Jeśli kamień długo zalega w śliniance, to prowadzi do jej zwłóknienia i powstania guza Küttnera.

Diagnostyka i leczenie kamicy ślinianek

Rozpoznanie kamicy ślinianek stawia się głównie na podstawie wywiadu (badania podmiotowego), który jest uzupełniony badaniem fizykalnym. W przypadku wątpliwości diagnostycznych można wykonać USG ślinianki, które uwidoczni zmianę w jej wnętrzu.

Leczenie początkowo może być zachowawcze, jednak najczęściej i tak kończy się metodami zabiegowymi. Interwencja może być wykonana przez otolaryngologa lub chirurga szczękowego i polega na nacięciu przewodu ślinianki, usunięciu złogu i zaszyciu rozcięcia z zachowaniem drożności przewodu. Obecnie coraz popularniejsze są jednak mniej inwazyjne zabiegi, jak zewnątrzustrojowa litotrypsja (ESWL), która polega na rozbijaniu kamienia przez skórę przy użyciu ultradźwięków, oraz endoskopowe usuwanie kamieni (sialoendoskopia), które polega na wprowadzeniu narzędzia do kanału ślinianki bez jego rozcinania. Jeśli dojdzie do powstania ostrego zapalenia ślinianki, konieczne może być włączenie antybiotykoterapii po zabiegu.

Domowe sposoby na kamicę ślinianek

Jeśli ból nie jest duży i nie doszło jeszcze do rozwoju ostrego zapalenia, można posiłkować się domowymi metodami walki z kamicą ślinianek. Do podstawowych sposobów należy intensywne nawadnianie oraz spożywanie dużej ilości kwaśnych pokarmów, które zwiększą wydzielanie śliny i mogą sprzyjać wypłukaniu złogu ze ślinianki. Dodatkowo na dolegliwości bólowe można zastosować leki bez recepty z grupy NLPZ (niesteroidowych leków przeciwzapalnych). Niezbędne jest też dbanie o odpowiednią higienę jamy ustnej.

  1. S. H. Ralston, M. W. J. Strachan, I. Penman, R. Hobson, red. wyd. pol. J. Różański, Choroby wewnętrzne Davidson, Edra Urban & Partner, Wrocław 2020, wyd. 23.
  2. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2019/20, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020, wyd. 11.
  3. A. Szczeklik, E. Szczeklik, Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych, PZWL, Warszawa 1979, wyd. 7.
  4. F. F. Ferri, red. wyd. pol. A. Steciwko, Kompendium chorób wewnętrznych, Edra Urban & Partner, Wrocław 2007, wyd. 1.
  5. E. Hassman-Poznańska, Choroby gruczołów ślinowych, podyplomie.pl [online] https://podyplomie.pl/wiedza/pediatria/1421,choroby-gruczolow-slinowych [dostęp:] 7.02.2023.
  6. J. A. Komorski, P. Cierpikowski, K. Jafra, M. Łuciuk, P. Ostasiewicz, Guz Küttnera (Chronic Sclerosing Sialadenitis) w materiale Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu w latach 2009–2011, „Dental and Medical Problems” 2013, 50, 4, 405–411.
  7. M. Rahnama, J. Szczerba, R. Hamwi, Kamica przewodu ślinianki podjęzykowej – opis przypadku, „Dental and Medical Problems” 2011, 48, 4, 586-589.
  8. B. Szpyrka, G. Grzesiak-Janas, Terapia laserowa wykorzystana w kamicy ślinowej, „DENTAL FORUM” 2013, 2, XLI.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka – przyczyny, wczesne objawy, leczenie

    Podobnie jak większość nowotworów, rak żołądka rozwija się wiele lat, początkowo nie dając żadnych specyficznych objawów. Niestety, najczęściej rozpoznawany jest w stadium bardzo trudnym do wyleczenia, co w większości przypadków prowadzi do zgonu chorego. Kluczowa jest zatem szybka diagnostyka i wdrożenie skutecznej terapii. Jakie są wczesne objawy raka żołądka? Na co zwrócić uwagę?

  • Dializy – kiedy się je stosuje, jak długo, koszt, skutki uboczne

    Wprowadzenie terapii nerkozastępczej (potocznie dializ) było przełomowym osiągnięciem pozwalającym wydłużyć życie pacjentom z niewydolnością nerek. Najpowszechniej stosowana jest hemodializa, która wykorzystywana jest zarówno w przypadkach nagłego zachorowania, jak i w czasie leczenia przewlekłego.

  • HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie zakażenia wirusem HPV

    HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, ma ponad 120 typów, z czego część jest wysokoonkogenna. Human papilloma virus jest odpowiedzialny m.in. za raka szyjki macicy, gardła i krtani, prącia. HPV jest także przyczyną powstawania łagodnych zmian, takich jak kurzajki czy brodawki płciowe. Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego najczęściej dochodzi w trakcie stosunków seksualnych oraz przez kontakt z naskórkiem osoby zakażonej.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

  • Felinoterapia, czyli… leczenie kotem

    Są puszyste, ciepłe i przyjemnie mruczą. Każdy, kto jest szczęśliwym posiadaczem kota, wie, że przebywanie w jego towarzystwie jest niczym balsam dla duszy – uspokaja zszargane nerwy, poprawia samopoczucie, a nawet pozytywnie wpływa na zdrowie. Nic w tym dziwnego, ponieważ zwierzęta te od lat wykorzystywane są w terapii wielu przypadłości.

  • Rak przełyku – przyczyny, objawy i leczenie

    Rak przełyku jest złośliwym nowotworem atakującym częściej mężczyzn niż kobiety. Lekarze są zgodni, że zdecydowana większość przypadków choroby wynika z prowadzenia niezdrowego stylu życia, w tym palenia papierosów i spożywania nadmiernej ilości alkoholu. Jakie są objawy raka przełyku i jak się go leczy?

  • Czym jest diastema i jak ją leczyć?

    Diastema popularnie określana jest jako przerwa między zębami. To nie tylko cecha szczególna, a dla niektórych defekt lub dodatkowy atrybut urody, to także możliwa przyczyna zaburzeń funkcjonalnych. Przyczyny tego defektu mogą być różne. Nie zawsze wymaga leczenia. Diastema fizjologiczna obserwowana u dzieci z czasem zanika. Diastemy zamyka się przy pomocy aparatów ortodontycznych lub odbudowy estetycznej, np. przy użyciu licówek.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij