Ścięgno Achillesa – gdzie się znajduje i jakie pełni funkcje? Najczęstsze urazy ścięgna Achillesa
Mateusz Burak

Ścięgno Achillesa – gdzie się znajduje i jakie pełni funkcje? Najczęstsze urazy ścięgna Achillesa

Ścięgno Achillesa, inaczej ścięgno piętowe, to największa tego typu struktura w ludzkim organizmie. Jest zbudowane z wytrzymałej tkanki włóknistej – z włókien kolagenowych, umożliwia wchodzenie po schodach, bieganie czy skakanie. Ścięgno Achillesa, pomimo swoich rozmiarów, często ulega kontuzjom i urazom. Szczególnie narażeni na wystąpienie naderwania bądź zerwania ścięgna Achillesa są osoby uprawiające sporty, zwłaszcza dopiero zaczynające swoją przygodę z aktywnością fizyczną. Jak leczy się ból ścięgna Achillesa?

Ścięgno Achillesa – budowa

Ścięgno Achillesa utworzone jest z włókien kolagenowych. Stanowi masywną, szeroką strukturę anatomiczną zlokalizowaną na tylnej powierzchni goleni, w organizmie człowieka jest największą tego rodzaju strukturą. 

Ścięgno piętowe umożliwia połączenie struktur mięśniowych łydki (mięsień brzuchaty i mięsień płaszczkowaty). Jego przyczep końcowy stanowi guz piętowy, dalej przeistacza się w rozcięgno podeszwowe. Bardzo duże znaczenie pod kątem wytrzymałości ma budowa – przyglądając się ścięgnu Achillesa, można dostrzec, że jest ono utworzone z pęczków włókien, które ulegają charakterystycznemu wielokrotnemu skręceniu pod właściwym kątem. Zapewnia to bardzo dużą wytrzymałość tej strukturze podczas eksplozywnego napinania połączonego z rozciąganiem. Pomiędzy piętą a ścięgnem znajduje się podskórna kaletka piętowa, której zadaniem jest zmniejszanie tarcia. 

Ścięgno Achillesa – jakie pełni funkcje?

Ścięgno piętowe poprzez połączenie mięśnia brzuchatego i płaszczkowatego zapewnia transfer sił z tej okolicy na stopę. Powoduje to możliwość zgięcia stopy, co jest niezwykle istotne dla zachowania fizjologii lokomocji. Zwiększa istotnie płaszczyznę przyczepu pozostałych mięśni łydki.

Przy niezachwianej kondycji tej struktury człowiek potrafi skakać, ustawiać stopy na zewnętrznych i wewnętrznych krawędziach oraz wspiąć się na palce u stóp. Bardzo ważny, choć niewystępujący u 8% populacji, jest mięsień podeszwowy. Wspiera on pracę ścięgna oraz współuczestniczy w ruchu zginania stopy. Stanowi także pewnego rodzaju proprioceptywny „czujnik”, który informuje o ustawieniu stopy. 

Powiązane produkty

Ścięgno Achillesa – najczęstsze urazy

W ostatnim czasie obserwuje się bardzo duży przyrost urazów i kontuzji ścięgna Achillesa. Lekarze tłumaczą to wzrostem zainteresowania aktywnością fizyczną przez osoby w podeszłym wieku, których narząd ruchu nie posiada już takiej wytrzymałości na różnego rodzaju uszkodzenia. Wśród osób młodych, uprawiających sport wyczynowo lub sporadycznie podejmujących wysiłek przyczyny urazów ścięgna Achillesa są nieco inne. Otóż wymienia się tutaj złe przygotowanie w postaci nieodpowiednio skonstruowanej, zbyt krótkiej rozgrzewki lub nawet jej braku. Pojawiający się wówczas ból ścięgna Achillesa może być jedną z niepokojących oznak, która w przyszłości może zaowocować poważnym uszkodzeniem. Równie groźne mogą okazać się powtarzalne mikrourazy (zerwany Achilles także może być ich rezultatem). Ich nawarstwianie doprowadza do nadwyrężenia, zapalenia ścięgna Achillesa. 

Zbyt obciążające treningi oraz brak dostatecznej regeneracji mogą spowodować naderwanie lub nawet całkowite zerwanie ścięgna Achillesa. Czynnikiem sprzyjającym takim urazom mogą być także wady budowy stóp, niewłaściwie dobrane buty, otyłość, nadwaga, choroby o podłożu zwyrodnieniowym oraz inne, ogólnoustrojowe problemy, które wpływają destrukcyjnie na strukturę ścięgna. Na skutek długotrwałego unieruchomienia, chorób czy akinezji mogą wystąpić przykurcze. Utrudniona jest wówczas fizjologiczna i ergonomiczna forma lokomocji (pacjenci chodzą na palcach). Ścięgno Achillesa jest wówczas skrócone. 

Ścięgno Achillesa – zapobieganie urazom ścięgna Achillesa

Jeśli tylko zaczynamy dostrzegać niepokojące objawy (symptomy zapalenia Achillesa, ból Achillesa, zgrubienie na ścięgnie, ból ścięgna w stopie, ból pięty, ból nad piętą z tyłu), to należy niezwłocznie przerwać wykonywaną aktywność i udać się do specjalisty. Takie wstrzymanie się od uprawiania sportu, odpoczynek, może okazać się bardzo pomocne w zwalczaniu objawów, zapobieganiu większym uszkodzeniom oraz sprzyjać procesowi regeneracji. Jest to szczególnie ważne w przypadku podejrzenia naciągniętego ścięgna Achillesa czy objawów zapalenia ścięgna w stopie. 

Chcąc skutecznie zapobiegać kontuzjom, bardzo ważna jest też redukcja masy ciała, odpowiednio zbilansowana dieta bogata w składniki odżywcze i mineralne. Istotne jest właściwe planowanie obciążeń treningowych, ustalanie dni poświęconych na przerwę, w trakcie której następuje regeneracja organizmu. Rozsądne jest niepomijanie rozgrzewki, właściwy czas jej trwania, co spowoduje dobre przygotowanie mięśni i innych struktur do przyjmowania dynamicznych obciążeń. Za profilaktykę można uznać także dobieranie wygodnego obuwia. 

Ścięgno Achillesa – fizjoterapia

Objawy zapalenia ścięgna Achillesa często wymagają postępowania fizjoterapeutycznego w postaci stosowania zabiegów oraz leczenia z użyciem środków farmakologicznych. Nie oznacza to, że nie można samemu wspomagać procesu gojenia. Istnieje bardzo wiele różnych sposobów, które mogą przyspieszać regenerację.

Stosowanie zimnych okładów z woreczków z lodem, kompresów czy polewania wodą jest jednym z podstawowych sposobów podpowiadających, jak leczyć zapalenie ścięgna Achillesa. Bolące ścięgno, zapalenie ścięgna stopy (zapalenie przyczepu ścięgna Achillesa) może także wymagać zastosowania leków na ból mięśni i stawów. Ulgę przynoszą wówczas maści chłodzące oraz środki przeciwbólowe i przeciwzapalne w formie doustnej. Część z nich jest dostępna bez recepty. 

Zerwane ścięgno Achillesa wymaga natomiast operacji. Jego rekonstrukcja jest niezbędna do przywrócenia warunków prawidłowej biomechaniki stopy (umożliwienie harmonijnej pracy mięśnia trójgłowego łydki, oczyszczanie przyczepu ścięgna Achillesa). 

Leczenie ścięgna Achillesa jest procesem długim i skomplikowanym. Dlatego tak ważne jest zmniejszanie czynników ryzyka wystąpienia kontuzji Achillesa. Może to pozwolić na niemal całkowite wyeliminowanie urazów, takich jak naderwanie czy nadciągnięcie. Co więcej wysoce prawdopodobne, że unikniemy w ten sposób leczenia w postaci operacji ścięgna Achillesa. 

  1. Loppini M., Maffulli N., Conservative management of tendinopathy: an evidence–based approach, „MLTJ Muscles, Ligaments and Tendons Journal” 2011, nr 1, s. 134–137.
  2. Ellison P., Mason LW., Molloy A., Chronic Achilles tendon rupture reconstructed using hamstring tendon autograft: a case report, „Foot” 2016, nr 26, s. 41–44.
  3. Gross C. E., Nunley J.A., Acute Achilles tendon ruptures, „Foot Ankle Int” 2016, nr 37, s. 233–239. 
  4. Becher C., Donner S., Brucker J., Daniilidis K., Thermann H., Outcome after operative treatment for chronic versus acute Achilles tendon rupture – a comparative analysis, „Foot Ankle Surg” 2018, nr 24, s. 110–114.
  5. Hertel G., Götz J., Grifka J., Willers J., Achilles tendon rupture: current diagnostic and therapeutic standards, „Orthopade” 2016, nr 8, s. 709–720.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Co to jest colostrum bovinum (siara bydlęca)? Colostrum na odporność – dla dzieci i dorosłych

    Colostrum, inaczej siara, to naturalne bogactwo związków wspomagających nie tylko odporność, ale również wpływających pozytywnie na poziom żelaza. Ostatnio zyskuje na popularności względem tradycyjnych środków na odporność, mogą ją przyjmować także niemowlęta i dzieci. Rodzaje siary są różne – od bydlęcej, przez owczą, po kozią. Kiedy warto zastosować colostrum? Jakie preparaty znajdziemy na aptecznej półce?

  • Tran – właściwości. Czy tran wpływa na odporność?

    Tran to olej otrzymywany z dorsza atlantyckiego lub innych ryb dorszowatych (olej z wątroby rekina nie jest tranem, ma bowiem inny skład i inne właściwości). Tran zawiera witaminę D i A, a także kwasy omega-3 (DHA i EPA), które mają korzystny wpływ na układ odpornościowy, nerwowy oraz krwionośny. Kiedy stosować olej z wątroby dorsza? Jak wybrać najlepszy tran dla dziecka i dla osoby dorosłej?

  • Domowe sposoby na wzmocnienie odporności – jak w prosty sposób wzmocnić organizm?

    Stosowanie domowych sposobów na odporność może okazać się bardzo dobrym rozwiązaniem, które z jednej strony pomoże w uniknięciu rozwoju infekcji, a z drugiej wspomoże terapię lekami, poprzez pobudzenie układu immunologicznego. W poprawie kondycji układu odporności istotne jest przestrzeganie kilku zasad, zaczynając od codziennego obowiązku zjedzenia pożywnego śniadania, kończąc na suplementacji żelaza i kwasów omega-3, których być może w pełni nie dostarczamy wraz z posiłkami. Dbając o naszą odporność niezmiernie istotne jest dbanie o nasz układ pokarmowy. Jakie suplementy przyjmować, czego unikać, a nad czym popracować w trosce o odporności? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Kreatyna – właściwości, działanie, efekty. Jak ją dawkować?

    Kreatyna – jakie pełni funkcje? Czy ma potencjał, aby stać się suplementem kojarzonym nie tylko z odżywkami dla sportowców? Czym różnią się jej formy? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w poniższym artykule.

  • Suplementy i witaminy na odporność – jak uniknąć infekcji?

    Suplementy na odporność stały się bardzo popularne szczególnie w okresie pandemii COVID-19. Sięgamy po nie równie często w okresie zmieniających się pór roku, licząc, że pomogą nam uniknąć infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych. Preparaty na odporność mają przede wszystkim stymulować układ immunologiczny tak, aby ten szybciej i mocniej odpowiadał na atakujące go patogeny chorobotwórcze. Jak wybrać najlepsze suplementy zwiększające odporność, jak je dawkować i czy można je zażywać będąc w ciąży?

  • Dlaczego profilaktyczne picie płynu Lugola jest niebezpieczne dla zdrowia?

    W ostatnich dniach bardzo wzrosło zainteresowanie płynem Lugola. Niektórzy próbują stosować go profilaktycznie, a nie z powodu wyraźnych wskazań zdrowotnych. Wprawdzie płyn Lugola wykazuje działanie antyseptyczne, a znajdujący się w nim jod wpływa korzystnie na pracę tarczycy, ale zażywanie go na „własną rękę” może mieć bardzo negatywne, a wręcz tragiczne w skutkach konsekwencje. Dlaczego nie powinniśmy stosować płynu Lugola bez wyraźnych wskazań lekarskich i czym jest trądzik jodowy? 

  • Szczepionka na grypę 2023/2024 – kto i kiedy powinien się zaszczepić? Którą szczepionkę wybrać?

    W zależności od sezonu epidemicznego w Polsce liczba zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę osiąga od kilkuset tysięcy do nawet kilku milionów. Zazwyczaj największą liczbę zachorowań odnotowuje się pomiędzy styczniem a marcem. W zależności od grupy osób szczepionych i sezonu grypowego szczepionki na grypę chronią przed infekcją grypową ok. 40–70% zaszczepionych osób oraz zabezpieczają w znacznym stopniu przed powikłaniami pogrypowymi.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij