Kwasica oddechowa – przyczyny i objawy. Jak wygląda leczenie kwasicy oddechowej?
Maksymilian Borowicz

Kwasica oddechowa – przyczyny i objawy. Jak wygląda leczenie kwasicy oddechowej?

Kwasica oddechowa jest spowodowana zbyt dużym stężeniem dwutlenku węgla we krwi. Wyróżnia się kwasicę o przebiegu ostrym i przewlekłym. Dla obu charakterystycznym symptomem jest sinica centralna. Co może być przyczyną kwasicy oddechowej?  W jaki sposób się ją leczy i jak można jej zapobiec?

Bóle głowy, apatia, senność – objawy towarzyszące na co dzień niejednej osobie. Przypisuje się je mnogości obowiązków, znacznemu wysiłkowi fizycznemu, złym warunkom atmosferycznym. Jednak te objawy mogą wynikać z zaburzenia, o którym zbyt mało się mówi: to kwasica oddechowa. 

Co to jest kwasica oddechowa? 

Kwasica oddechowa jest stanem wynikającym z nadmiernego gromadzenia się dwutlenku węgla w organizmie z powodu upośledzenia wentylacji płuc. Normalnie wydychając powietrze, organizm pozbywa się nadmiaru dwutlenku węgla. Prawidłowa liczba oddechów u osoby dorosłej wynosi 12–16 na minutę. Nasz wewnętrzny mechanizm, odczytując rosnące stężenie dwutlenku węgla, przyspiesza liczbę oddechów, by go wyeliminować (w medycynie termin określający zwiększoną liczbę oddechów nazywany jest tachypnoe).

Niestety, zdarza się, że ten mechanizm nie jest efektywny i dochodzi do tzw. hiperkapnii, czyli nadmiernego gromadzenia się dwutlenku węgla w organizmie (we krwi), i towarzyszącej jej hipoksemii, czyli obniżenia stężenia tlenu we krwi tętniczej. W rezultacie dochodzi do zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej i obniżenia pH krwi. Stąd pojęcie kwasicy oddechowej. 

Objawy kwasicy oddechowej 

Objawy kwasicy oddechowej różnią się w zależności od jej przebiegu: ostrego lub przewlekłego. Organizm adaptując się do zachodzących zmian stężenia tlenu i dwutlenku węgla we krwi, będzie prezentował nieco odmienne objawy.  

W kwasicy oddechowej o przebiegu ostrym możemy zaobserwować: niepokój, lęk, duszność, halucynacje, a nawet utratę przytomności. Natomiast kwasica oddechowa o przebiegu przewlekłym będzie przejawiać się: apatią, zaburzeniami koncentracji, zaburzeniami pamięci, bólami głowy, splątaniem, drażliwością, sennością.  

Charakterystycznym dla obu typów kwasic zjawiskiem jest – pojawiająca się szybciej w przebiegu ostrym – sinica centralna, najbardziej zauważalna w miejscach dobrze ukrwionych: nos, błona śluzowa jamy ustnej, wargi (sine usta). 

Powiązane produkty

Przyczyny kwasicy oddechowej 

Do prawidłowego procesu oddychania niezbędna jest prawidłowa praca głównego mięśnia oddechowego – przepony – oraz pomocniczych mięśni oddechowych, m.in. mięśni międzyżebrowych. Choroby powodujące zaburzenia w funkcjonowaniu tych mięśni: dystrofia mięśniowa, kifoskolioza, uraz kręgosłupa odcinka szyjnego, piersiowego, a także klatki piersiowej na skutek upośledzonego rozprężania płuc, doprowadzą do wystąpienia kwasicy oddechowej. Jednak nie jest to jedyny mechanizm.

W przebiegu niewydolności oddechowej powstałej przez zaburzenie wymiany gazowej między pęcherzykami płucnymi a siecią otaczających je drobnych naczyń krwionośnych dochodzi do zwiększenia ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla we krwi przy obniżeniu ciśnienia tlenu. Niewydolność może wywołać: zaostrzenie astmy, zaostrzenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, odma, zapalenie płuc, ciało obce, obrzęk krtani, udar mózgu, przedawkowanie leków (np. opioidy i benzodiazepiny), zatrucie narkotykami, niewydolność lewej komory serca, ARDS (zespół ostrej niewydolności oddechowej)

Rozpoznanie kwasicy oddechowej 

Diagnostyka kwasicy oddechowej opiera się na badaniu gazometrycznym krwi tętniczej. W kwasicy oddechowej stwierdza się wartość pH <7,35 oraz podwyższone ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla (PaCO2> 45 mm Hg). Takie wyniki powinny wzbudzić niepokój i skłonić do natychmiastowej konsultacji z lekarzem. Najważniejsza jest dalsza diagnostyka (badania obrazowe, spirometria) w celu rozpoznania choroby podstawowej i szybkiego wdrożenia leczenia.

Bardzo ważne jest określenie charakteru przebiegu kwasicy (ostra lub przewlekła) i stopnia kompensacji (wyrównana, częściowo wyrównana, niewyrównana), gdyż ukierunkowuje dalsze postępowanie lecznicze. 

Leczenie kwasicy oddechowej 

Odpowiednie leczenie zależy od rozpoznania choroby podstawowej. Wiele zależy od tego, czy przyczyną wystąpienia kwasicy jest uraz mechaniczny, przeszkoda w drogach oddechowych (ciało obce, guz), czy np. przewlekła choroba zapalna (doprowadzająca do destrukcji płuc). Konieczny jest pobyt na oddziale szpitalnym i wykonanie badań obrazowych (np. RTG klatki piersiowej, tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego).

Początkowo przy obniżonej saturacji (nasycenia krwi tlenem), poniżej 90 proc., stosuje się tlenoterapię. Tlen podawany jest przez maseczkę lub wąsy tlenowe w zależności od zapotrzebowania organizmu i jego reakcji. Niestety, jest to jedynie leczenie doraźne. W zależności od wyników badań laboratoryjnych, pomocniczych (np. spirometria) i wymienionych powyżej obrazowych lekarz zadecyduje o dalszym postępowaniu. 

Jak zapobiegać kwasicy oddechowej? 

Przy wystąpieniu objawów kwasicy oddechowej najważniejszy jest bezwzględny zakaz palenia tytoniu.

Papierosy wywołują zaostrzenie chorób przewlekłych, których pacjent często nie jest świadomy, i objawienie się ich pod postacią ciężkiej kwasicy.

Drugą istotną kwestią w profilaktyce jest obniżenie masy ciała. Wpłynie to pozytywnie na prawidłową wymianę gazową. Przepona u pacjentów otyłych nie pracuje w swoich maksymalnych położeniach, ograniczając tym samym sprawne wdychanie powietrza. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak dawkować melatoninę na sen? Czy pomaga zasnąć?

    Melatonina to kluczowy hormon procesu zasypiania. Jej niedobory mogą niekorzystnie wpływać na zachowanie prawidłowego cyklu okołodobowego, a tym samym przyczyniać się do występowania zaburzeń wielu mechanizmów zachodzących w organizmie. Ilość wydzielanej melatoniny zmniejsza się wraz z wiekiem, przez co najbardziej narażone na jej niedobory są osoby starsze. Jakie inne funkcje spełnia hormon snu, jak należy go suplementować i czym objawiają się niedobory melatoniny? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Domowe sposoby na wzmocnienie odporności – jak w prosty sposób wzmocnić organizm?

    Stosowanie domowych sposobów na odporność może okazać się bardzo dobrym rozwiązaniem, które z jednej strony pomoże w uniknięciu rozwoju infekcji, a z drugiej wspomoże terapię lekami, poprzez pobudzenie układu immunologicznego. W poprawie kondycji układu odporności istotne jest przestrzeganie kilku zasad, zaczynając od codziennego obowiązku zjedzenia pożywnego śniadania, kończąc na suplementacji żelaza i kwasów omega-3, których być może w pełni nie dostarczamy wraz z posiłkami. Dbając o naszą odporność niezmiernie istotne jest dbanie o nasz układ pokarmowy. Jakie suplementy przyjmować, czego unikać, a nad czym popracować w trosce o odporności? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń może wpływać na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cytrynian magnezu, zwykły magnez, a może magnez z witaminą B6 – który wybrać?

    W aptekach i sklepach z suplementami dostępnych jest kilka form magnezu. Jedne preparaty występują w postaci magnezu z witaminą B6, inne określane są mianem cytrynianu magnezu (także w wersji z pirydoksyną), a jeszcze inne oferowane są w formie samego magnezu. Magnez można kupić zarówno w formie tabletek, kapsułek, saszetek z proszkiem do rozpuszczania w wodzie, jak i w postaci płynu czy żelek. Czym różnią się poszczególne suplementy, które połączenie jest najskuteczniejsze i najlepiej przyswajalne oraz dlaczego magnezu nie wolno łączyć z preparatami zawierającymi żelazo i wapń? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Dlaczego profilaktyczne picie płynu Lugola jest niebezpieczne dla zdrowia?

    W ostatnich dniach bardzo wzrosło zainteresowanie płynem Lugola. Niektórzy próbują stosować go profilaktycznie, a nie z powodu wyraźnych wskazań zdrowotnych. Wprawdzie płyn Lugola wykazuje działanie antyseptyczne, a znajdujący się w nim jod wpływa korzystnie na pracę tarczycy, ale zażywanie go na „własną rękę” może mieć bardzo negatywne, a wręcz tragiczne w skutkach konsekwencje. Dlaczego nie powinniśmy stosować płynu Lugola bez wyraźnych wskazań lekarskich i czym jest trądzik jodowy? 

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Jad pszczeli – jakie ma właściwości lecznicze?

    Jad wytwarzany przez pszczoły miodne (Apis mellifera) to bezwonna, bezbarwna, gorzka ciecz, zawierająca mieszaninę różnych aktywnych substancji, takich jak peptydy, białka o właściwościach enzymatycznych czy biogenne aminy. Mimo że jest toksyną, która może prowadzić do wystąpienia reakcji alergicznej, to posiada także liczne właściwości prozdrowotne. Jakie są wyniki badań dotyczących jadu pszczelego?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij