Sączenie wód płodowych – przyczyny, objawy i postępowanie w przypadku wycieku wód płodowych
Łukasz Stelmaszczyk

Sączenie wód płodowych – przyczyny, objawy i postępowanie w przypadku wycieku wód płodowych

Wody płodowe zapewniają odpowiednie środowisko do prawidłowego rozwoju płodu. Płyn owodniowy umożliwia swobodne ruchy dziecka oraz amortyzuje i zabezpiecza go przed bodźcami zewnętrznymi (m.in. hasałem, zmianami temperatury czy urazami mechanicznymi). Dlatego wyciek wód płodowych jest stanem, który zagraża życiu płodu  wówczas, niezależnie od etapu ciąży, kobieta powinna jak najszybciej zgłosić się do szpitala. Co może spowodować przedwczesne pęknięcie błon płodowych?

Wody płodowe odgrywają bardzo ważną rolę w czasie ciąży. Pełnią funkcję termostatu i amortyzatora, a do tego biorą udział w żywieniu rozwijającego się płodu. Zdarza się jednak, że dochodzi do nieprawidłowego odpływania wód płodowych.  

Czym są wody płodowe? 

Wody płodowe, inaczej nazywane płynem owodniowym, to płyny ograniczone przez błony płodowe. Ich główną funkcją jest stworzenie odpowiedniego środowiska dla prawidłowego rozwoju płodu. Dzięki temu, że płód „pływa” w wodach płodowych, może wykonywać swobodne ruchy, które warunkują prawidłowy rozwój mięśni i wzrost płodu. Poprzez połykanie płynu owodniowego od około 11. tygodnia, a następnie wydalanie go z moczem, rozwijają się jego układy: pokarmowy, moczowy i oddechowy. Płyn owodniowy jest również skutecznym amortyzatorem i zabezpieczeniem przed silnymi bodźcami ze środowiska. Ponadto obecność wód płodowych chroni dziecko przed uciskiem pępowiny. O tym, jak zmienia się dziecko w okresie ciąży przeczytasz w kalendarzu ciążowym

Mechanizm powstawania płynu owodniowego nie jest do końca wyjaśniony. Wiadomo, że za jego produkcję w początkowym okresie ciąży odpowiada owodnia (jedna z błon płodowych), a w późniejszym również nerki, płuca i przewód pokarmowy płodu. 

Właściwości biochemiczne płynu owodniowego zmieniają się w trakcie trwania ciąży – zmniejsza się stężenie jonów sodowych, wapniowych, magnezowych i chlorkowych, natomiast wzrasta stężenie jonów potasu. W wodach płodowych znajdują się białka, lipidy, hormony, glukoza, enzymy i witaminy. 

Sączenie się wód płodowych przed rozpoczęciem akcji porodowej zgodnie z definicją medyczną nazywane jest przedwczesnym pęknięciem błon płodowych (ang. premature rupture of membranes, PROM). Jeżeli do odpływania wód dojdzie przed 37. tygodniem ciąży, mówi się o przedwczesnym pęknięciu błon płodowych przed terminem (ang. preterm premature rupture of membranes, preterm, PROM lub PPROM). Wody płodowe sączą się, jeśli otwór w pęcherzu płodowym jest mały, znajduje się daleko od ujścia wewnętrznego szyjki macicy albo gdy szyjka macicy jest szczelnie zamknięta. Gwałtowne odpłynięcie wód płodowych zazwyczaj występuje dopiero przy rozwartym kanale szyjki macicy. 

Sączenie wód płodowych – przyczyny 

Przyczyny przedwczesnego odpływania płynu owodniowego nie są w pełni poznane. Wytrzymałość błon płodowych, czyli, obrazowo mówiąc, worka, w którym znajduje się płyn owodniowy, maleje wraz z czasem trwania ciąży, ze względu na jego fizyczne rozciąganie. 

Uważa się, że główną przyczyną odpływania wód płodowych jest infekcja. Patogeny dostają się z pochwy w okolice błon płodowych i osłabiają ich ścianę. 

We wczesnej ciąży odpłynięcie wód płodowych może być powikłaniem inwazyjnych badań płodu, takich jak amniopunkcja czy biopsja kosmówki. 

Powiązane produkty

Sączenie wód płodowych – objawy. Test na sączenie wód płodowych 

Rozpoznanie odpłynięcia wód płodowych w większości przypadków można oprzeć na wywiadzie lekarskim. Ciężarna określa problem zwykle jako odpływanie wodnistego, jasnego płynu z dróg rodnych. Czasem jednak może się okazać, że nie mamy do czynienia z wodami płodowymi, a np. z niekontrolowanym oddaniem moczu, obfitymi upławami czy zwiększonym wydzielaniem śluzu szyjkowego. Jeżeli istnieją wątpliwości diagnostyczne, należy wykonać test biochemiczny, obserwować podpaski i wykonać badanie ultrasonograficzne oceniające ilość płynu owodniowego (ang. amniotic fluid index, AFI) – jeżeli sączenie jest bardzo subtelne, ilość płynu owodniowego może pozostawać w normie. 

Najprostszą metodą chemiczną diagnostyki przedwczesnego pęknięcia błon płodowych jest sprawdzenie pH treści pochwy. Fizjologiczna flora pochwy ma odczyn kwaśny. Jeśli zmienia się on na zasadowy, można przypuszczać, że dochodzi do odpływania wód płodowych (wody płodowe mają odczyn zasadowy). Na tej zasadzie działają dostępne w aptece bez recepty specjalne podpaski lub wkładki, które zmieniają barwę, jeśli doszło do wycieku wód płodowych. Należy pamiętać, że zmiana odczynu może być też spowodowana innymi czynnikami niż odpływanie wód płodowych, np. infekcjami grzybiczymi. 

Bardziej zaawansowana metoda chemiczna to testy wykrywające w wymazie ze ścian pochwy specyficzne białka, które występują w wodach płodowych – efektywność tej metody ocenia się na około 90%. Jest to metoda czulsza niż metoda oparta na badaniu pH. Obydwie wyżej wymienione metody wykrywają już bardzo małe ilości wyciekających wód płodowych. 

Sączenie wód płodowych – co robić w przypadku wycieku wód płodowych? 

W przypadku wycieku wód płodowych należy pilnie zgłosić się do szpitala z oddziałem ginekologiczno-położniczym, niezależnie od tego, w jakim okresie ciąży jest kobieta. 

Postępowanie medyczne zależy od wieku ciążowego. Jeżeli do przedwczesnego pęknięcia błon płodowych dojdzie przed ukończeniem 34. tygodnia, lekarze zwykle stosują postępowanie wyczekujące, monitorując szczegółowo stan matki i płodu (w szczególności wykładniki stanu zapalnego). Ciężarna powinna dostać antybiotyki, aby zminimalizować ryzyko infekcji wewnątrzmacicznej płodu. 

Jeżeli sączenie wód płodowych wystąpi w ciąży między 24. a 34. tygodniem ciąży, należy podać pojedynczy cykl kortykosteroidów – leczenie to ma na celu przyspieszenie dojrzewania układu oddechowego płodu. Przed 32. tygodniem można podać ciężarnej siarczan magnezu, który działa neuroprotekcyjnie na mózg płodu. 

W ciąży trwającej co najmniej 37. tygodni można rozważyć indukcję porodu – jest to różnego rodzaju działanie mające na celu rozpoczęcie akcji porodowej. Jeśli pęknięcie błon płodowych nastąpiło po ukończonym 34. tygodniu, wskazane jest zakończenie ciąży (droga porodu zależy od gotowości do porodu szyjki macicy oraz od czynności skurczowej lub jej braku). 

Zmniejszona ilość wód płodowych (potwierdzona badaniem USG) lub ich brak, jest stanem zagrażającym życiu i zdrowiu dziecka. Ponadto jeżeli wystąpi na wczesnym etapie ciąży, uniemożliwia prawidłowy rozwój płodu. 

Należy pamiętać, że w każdym z wyżej wymienionych przypadków ostateczna decyzja dotycząca postępowania oraz ewentualnego wyboru drogi porodu należy do lekarza prowadzącego pacjentkę. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Kiedy zrobić test ciążowy i jak go poprawnie wykonać?

    Jeżeli u kobiety miesiączkującej dotychczas w miarę regularnie występuje objaw braku miesiączki, kobieta skarży się na częste oddawanie moczu, na mdłości i obrzmiałe piersi, wówczas można z dużą dozą pewności podejrzewać, że jest w ciąży.

  • Jakie są zagrożenia związane z późną ciążą? Jakie badania wykonać?

    W dzisiejszych czasach wiele osób decyduje się na potomstwo później, niż miało to miejsce jeszcze kilkanaście lat temu. Choć niesie to za sobą wiele korzyści, warto poznać również potencjalne zagrożenia takiej ciąży. Kiedy mówimy o późnej ciąży oraz jakie badania należy wykonać w trakcie jej trwania?

  • Badanie KTG płodu - na czym polega i kiedy się je wykonuje?

    Badanie KTG, znane również jako kardiotokografia, to nieinwazyjne badanie, które pozwala na monitorowanie czynności serca płodu oraz skurczów mięśnia macicy. Jest to podstawowe badanie wykonywane najczęściej w okresie okołoporodowym, które dostarcza cennych informacji na temat stanu zdrowia dziecka i przebiegu porodu. Na czym polega KTG? Jak je interpretować?

  • Badania prenatalne – kiedy je wykonać? Jak wyglądają i ile kosztują?

    Badania prenatalne są coraz częściej wykorzystywane w trakcie ciąży i stanowią nieoceniony wkład w opiekę nad kobietą ciężarną. Dzięki ich wykonaniu lekarze są w stanie z dużym prawdopodobieństwem określić dobrostan płodu oraz wykluczyć bądź potwierdzić potencjalne nieprawidłowości w jego rozwoju. Czym są badania prenatalne oraz jaki jest koszt ich wykonania?

  • Jak sobie radzić z alergią w ciąży?

    Co piąta kobieta w ciąży cierpi na alergię, zwłaszcza na alergiczny nieżyt nosa i astmę alergiczną. W czasie ciąży może pojawić się także alergiczne zapalenie spojówek, ostra pokrzywka, alergia pokarmowa, alergia na leki, a nawet anafilaksja. Jak zatem radzić sobie z alergią w ciąży? Jakie leki można stosować na alergię w ciąży? Czy w ciąży można robić testy alergiczne? I czy alergia w ciąży szkodzi dziecku?

  • Krew pępowinowa – znaczenie, przechowywanie

    Poród to wyjątkowy moment w życiu kobiety. To również jedyna okazja do zabezpieczenia unikalnych komórek macierzystych z krwi pępowinowej. Ich wykorzystanie jest możliwe w leczeniu ponad osiemdziesięciu schorzeń onkologicznych i hematologicznych.

  • Czy kobieta w ciąży może przyjmować symetykon? Jak działają leki na nadmierne gazy?

    Wzdęcia to powszechny i uciążliwy problem dotykający wiele kobiet w ciąży. Często zupełnie niepotrzebnie uznawany za wstydliwy i pomijany w rozmowie z lekarzem, co utrudnia znalezienie skutecznych rozwiązań i zmniejszenie dyskomfortu u przyszłej mamy. Tymczasem istnieją dobre i bezpieczne sposoby, by złagodzić nieprzyjemne dolegliwości. Co może zastosować kobieta oczekująca dziecka i dlaczego w ciąży pojawiają się wzdęcia?

  • Blizny po cesarskim cięciu. Pielęgnacja i sposoby na blizny po cesarce

    W ciągu ostatnich 10 lat odnotowano ponad dwukrotny wzrost odsetka porodów zakończonych cesarskim cięciem. W naszym kraju wynosi on aż 42,2%. Jest to jeden z najwyższych wyników w Europie. Jest to też najczęściej wykonywana operacja położnicza, a dane przedstawiają ciągłą tendencję wzrostową. Przez wzgląd na powszechność tego rodzaju porodu warto rozpowszechniać wiedzę na temat konsekwencji, jakie za sobą niesie. Jedną z nich jest oczywiście rana pooperacyjna i ryzyko powstania zrostów. Prawidłowa pielęgnacja blizny po cesarce może zmniejszyć jej widoczność w późniejszym czasie.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij