Koronawirus SARS-CoV-2 i choroba COVID-19 – fakty i mity
Piotr Ziętek

Koronawirus SARS-CoV-2 i choroba COVID-19 – fakty i mity

Po raz pierwszy o koronawirusie usłyszano w grudniu 2019 roku. Od tego czasu, zarówno wokół niego, jak i wokół choroby, którą wywołuje, narosło wiele nieprawdziwych informacji. Sprawdzamy, co jest faktem, a co mitem. 

Koronawirus to powszechnie używana nazwa wirusa SARS-CoV-2 (ang. severe acute respiratory syndrome coronavirus 2), wywołującego zespół ciężkiej niewydolności oddechowej. Jest to czynnik powodujący chorobę COVID-19 (ang. Coronavirus Disease 2019). Wirus ten jest odpowiedzialny za pandemię, której początek stanowiła seria zachorowań w chińskim mieście Wuhan pod koniec 2019 roku. Ponieważ pandemia koronawirusa jest zjawiskiem nowym, cały czas pojawiają się nowe doniesienia i publikacje na temat choroby. Szybkie i niekontrolowane rozprzestrzenianie się koronawirusa spowodowały, że temat ten stał się niezwykle medialny. Narosło również wiele mitów dotyczących wirusa. 

MIT: Ciężka postać choroby COVID-19 dotyczy wszystkich

Koronawirus atakuje głównie komórki układu oddechowego oraz immunologicznego. Na podstawie wstępnych badań wykazano, że głównymi symptomami występującymi u większości chorych są gorączka i suchy kaszel. Rzadziej mogą dołączyć się objawy takie jak biegunka. U ok. 80% chorych przebieg jest skąpoobjawowy. U tych osób mogą wystąpić miernie nasilone oznaki zapalenia płuc. Cięższy przebieg choroby dotyczy kilkunastu procent chorych. Może rozwinąć się u nich masywne śródmiąższowe zapalenie płuc przebiegające z dusznością. 

Skrajnie ciężkie przypadki to ok. kilka procent zachorowań. U tych pacjentów rozwija się niewydolność oddechowa wymagająca użycia respiratora. Z czasem dochodzi do niewydolności pozostałych narządów, objawów wstrząsu lub sepsy. 

Ewentualne uszkodzenie innych narządów, np. niewydolność nerek lub mięśnia sercowego prawdopodobnie są skutkiem ciężkiego stanu ogólnego chorych. Wymienione dane mogą ulec zmianie w miarę rozwoju sytuacji.

FAKT: Każdy może zostać zarażony koronawirusem

Każdy, niezależnie od wieku czy płci może zostać zarażony koronawirusem. Jednak na ciężki przebieg choroby narażone są przede wszystkim osoby z grupy podwyższonego ryzyka. Zaobserwowano, że koronawirus jest szczególnie niebezpieczny dla osób starszych. Śmiertelność u osób po 80. roku życia sięga nawet 15%. Z kolei u osób młodych choroba częściej przebiega łagodnie. Większe ryzyko dotyczy też osób obciążonych innymi chorobami przewlekłymi.

Do tej pory największy wpływ na rokowania zdają się mieć choroby układu sercowo-naczyniowego, takie jak miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, a także cukrzyca. Koronoawirus stanowi też większe zagrożenie dla osób z przewlekłymi chorobami układu oddechowego takimi jak POChP lub astma. Ci chorzy już wyjściowo mają gorszą wydolność układu oddechowego. COVID-19 o ciężkim przebiegu częściej obserwuje się także u osób z chorobami nowotworowymi i nadciśnieniem tętniczym.

Nie ma jeszcze potwierdzonych informacji czy kobiety w ciąży są bardziej narażone na zarażenie koronawirusem.

Polecane dla Ciebie

MIT: Grypa sezonowa powoduje więcej zgonów niż COVID-19 

Dostępne źródła podają różne dane na temat śmiertelności z powodu koronawirusa. Informacje o śmiertelności wahają się od 2% do 3% w zależności od regionu. Ogólnie na śmiertelność duży wpływ mają wiek i choroby towarzyszące. Dla porównania, śmiertelność grypy sezonowej to 0,1%.

Koronawirus SARS-CoV-2 jest często porównywany do innych wirusów tego rodzaju, głównie do wirusa MERS oraz SARS. Pierwszy z nich był odpowiedzialny za epidemię w latach 2012 oraz 2015, a drugi za epidemię w latach 2002-2003. Epidemia MERS dotknęła głównie kraje Bliskiego Wschodu. Wirus ten jest mniej zakaźny. Śmiertelność z powodu zakażenia jest jednak znacznie większa. Wynosi ona ponad 30%. W przebiegu choroby poza niewydolnością oddechową obserwowano także uszkodzenie nerek, wątroby oraz zapalenie mięśni. W przypadku epidemii SARS obserwowano natomiast śmiertelność na poziomie niecałych 10%. 

FAKT: Koronawirus rozprzestrzenia się drogą kropelkową

Koronawirus rozprzestrzenia się drogą kropelkową. Jego cząsteczki są zawarte głównie w wydzielinie dróg oddechowych i ślinie zarówno osób chorych, jak i nosicieli. Za globalny zasięg wirusa i jego szybkie rozprzestrzenianie się jest odpowiedzialnych kilka czynników. Jednym z nich jest szybkie i praktycznie nieograniczone przemieszczanie się ludzi. 

Kolejnym ważnym czynnikiem jest okres inkubacji wirusa, czyli czas od zarażenia do wystąpienia objawów. W przypadku koronawirusa objawy pojawiają się od 2 do nawet 14 dni po kontakcie. Oznacza to, że wiele osób przemieszcza się bez ograniczeń nie wiedząc, że są nosicielami wirusa. Z tego samego powodu rozprzestrzenianiu się wirusa sprzyja sama choroba COVID-19. 

Przebieg choroby u zdecydowanej większości osób jest łagodny lub bezobjawowy. Gwałtownemu rozprzestrzenianiu się koronawirusa sprzyja również brak zachowania podstawowych zasad higieny w społeczeństwie. Kluczowe znaczenie ma mycie i dezynfekcja rąk oraz dezynfekcja przedmiotów osobistych. Pandemia koronawirusa weryfikuje sprawność i wydolność systemu opieki zdrowotnej w dotkniętych krajach. Na dramatyczną sytuację, jaka rozwinęła się we Włoszech wpłynęły m.in. zbyt późne wprowadzenie i nieprzestrzeganie środków zapobiegawczych.

Nie ma jeszcze potwierdzonych danych dotyczących przenoszenia zakażenia w ciąży lub podczas karmienia piersią. W przypadku zarażonych kobiet, jak do tej pory nie wykazano obecności koronawirusa w mleku ani w płynie owodniowym.

MIT: Zwierzęta przenoszą koronawirusa 

Jeden z mitów na temat koronawirusa dotyczy możliwości przenoszenia koronawirusa przez zwierzęta domowe, głównie psy i koty. Według obecnego stanu wiedzy koronawirus pochodzi od zwierząt. Oznacza to, że pierwszy na świecie pacjent zaraził się najprawdopodobniej zmutowanym wirusem od zwierzęcia będącego nosicielem.

Nie zaobserwowano jednak, by inne zwierzęta zarażały się wirusem od ludzi, ani na odwrót. Choroba rozprzestrzenia się wyłącznie pomiędzy ludźmi. Nie jest przykładowo możliwa sytuacja, w której pies podczas spaceru zaraża się koronawirusem, którego później przekazuje człowiekowi.

FAKT: Cząsteczki wirusa utrzymują się w powietrzu przez 3 godziny

Koronawirus wciąż nie jest wystarczająco dobrze poznany. Pojawiły się jednak wyniki badań nad czasem jego przetrwania. Cząsteczki wirusa rozpylone np. w czasie kaszlu utrzymują się w powietrzu przez ok. 3 godziny. Czas przetrwania wirusa na różnych powierzchniach zależy od wielu czynników, takich jak materiał, wilgotność, temperatura itd. Czas ten waha się od kilku godzin do nawet kilku dni. 

Dotychczas wykazano, że najdłużej wirus utrzymuje się na powierzchniach wykonanych z niektórych rodzajów tworzyw sztucznych oraz na stali. Nieco krócej utrzymuje się na tekturze. Uzasadnione wydają się zachęty do korzystania w czasie epidemii z transakcji bezgotówkowych. Pozwala to na ograniczenie rozprzestrzeniania się koronawirusa na banknotach i monetach.

MIT: Koronawirus zniknie, kiedy zrobi się ciepło 

W przypadku grypy lub innych chorób sezonowych wywołanych przez wirusy, takich jak np. powszechne przeziębienie, szczyt zachorowań przypada na sezon jesienno-zimowy. Wiele osób ma nadzieję na to, że rozprzestrzenianie się wirusa spowolni wiosną, kiedy zrobi się cieplej. Niestety, najprawdopodobniej tak się nie stanie.

Eksperci, którzy wypowiadali się w tej sprawie nie potwierdzili takiej teorii. Wszystko wskazuje na to, że zakażenie koronawirusem nie jest chorobą sezonową. Świadczy o tym m.in. wzrost zachorowań zarówno w Europie, jak i w krajach takich jak Iran czy Australia.
  1. Interna Szczeklika 2015, pod red. P. Gajewskiego, Kraków 2015.
  2. Infection prevention and control for the care of patients with 2019-nCoV in healthcare settings, „European Centers for Disease Control and Prevention” [online], https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/nove-coronavirus-infection-prevention-control-patients-healthcare-settings.pdf, [dostęp: 18.03.2020r.]
  3. Coronavirus: novel coronavirus (COVID-19) infection, „Elsevier” [online], https://www.elsevier.com/__data/assets/pdf_file/0010/977698/novel-coronavirus-covid-19-infection-12-Mar-20.pdf, [dostęp: 18.03.2020r.]
  4. Pregnancy & Breastfeeding, „Centers for Disease Control and Prevention” [online], https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prepare/pregnancy-breastfeeding.html, [dostęp: 18.03.2020r.].
  5. M. Lipsitch, Seasonality of SARS-CoV-2: Will COVID-19 go away on its own in warmer weather?, „Harvard T.H. Chan” [online], https://ccdd.hsph.harvard.edu/will-covid-19-go-away-on-its-own-in-warmer-weather/, [dostęp: 18.03.2020r.].

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Czym są modulatory homocysteiny? Jak wpływa na zmęczenie i poziom hormonów?

    Homocysteina jest aminokwasem. Nieregulowany poziom tej cząsteczki sprzyja rozwojowi chorób układu krwionośnego u ludzi. Suplementy z modulatorami homocysteiny zawierają zazwyczaj witaminę B6, B12, kwas foliowy i betainę (trimetyloglicynę, TMG). Wyniki licznych badań naukowych wskazują, że regularne przyjmowanie przez minimum kilka tygodni modulatorów homocysteiny może przyczynić się do obniżenia nadmiernego poziomu homocysteiny we krwi.

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Czy warto brać antyoksydanty w tabletkach, kroplach lub kapsułkach?

    Antyoksydanty w postaci tabletek to suplementy diety zawierające związki, które mogą pomóc w ochronie komórek organizmu przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki. Niektóre przykłady przeciwutleniaczy, które można znaleźć w postaci tabletek, to witaminy C i E, beta-karoten i selen. Przyjmowanie suplementów antyoksydacyjnych nie jest jednak zasadne w każdej sytuacji. Zawsze zaleca się rozmowę z lekarzem przed przyjęciem jakichkolwiek suplementów diety.

  • Opatrunek podciśnieniowy – jak wygląda leczenie ran?

    Opatrunek podciśnieniowy to doskonały i nowoczesny środek do skutecznego leczenia niektórych przewlekłych trudno gojących się ran. W porównaniu do metod tradycyjnych wyraźnie skraca czas terapii i pozwala uzyskać lepsze efekty czynnościowe. Znacznie poprawia zatem zadowolenie pacjenta. Opatrunek wymaga zastosowania ujemnego ciśnienia, które uzyskuje się dzięki specjalnej pompie. W przypadku ran trudno gojących się warto rozważyć jego użycie. W jakich przypadkach korzystne będzie zastosowanie opatrunku podciśnieniowego?

  • Leki biologiczne – czym są? Czy są skuteczne w leczeniu AZS i łuszczycy?

    Leki biologiczne to skomplikowane leki produkowane na bazie substancji pochodzenia biologicznego, takich jak białka, hormony czy przeciwciała. Są one stosowane w leczeniu różnych chorób, w tym chorób autoimmunologicznych, nowotworowych czy zapalnych, ale ich produkcja jest bardziej skomplikowana i kosztowna niż w przypadku typowych leków syntetycznych. W Polsce leki biologiczne są pod pewnymi warunkami refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, niemniej ich cena może być zbyt wysoka dla pacjentów nieobjętych systemem refundacji. Czym są leki biologiczne? W leczeniu których chorób można je stosować?

  • Skuteczność działania probiotyków – forma płynna doskonałą alternatywą dla kapsułek

    Pacjenci mają zróżnicowane upodobania co do formy przyjmowanych leków czy suplementów diety. Jedni wolą tabletki, a inni preferują formę płynną. Często nie zdają sobie jednak sprawy z tego, że forma produktu to nie tylko kwestia wygody stosowania. Dla naszego zdrowia powinno się brać pod uwagę przede wszystkim określone właściwości funkcjonalne, jak np. większa przyswajalność czy skuteczność. Przecież najistotniejszym aspektem stosowania danego produktu – oprócz jego formy, walorów smakowych i zapachowych – powinna być głównie skuteczność jego działania.

  • Semaglutyd – czy pomaga schudnąć? Zagrożenia, skutki uboczne stosowania bez wskazania

    Semaglutyd to lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2. Jest agonistą receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), który pomaga regulować poziom cukru we krwi poprzez zwiększanie wydzielania insuliny i zmniejszanie wydzielania glukagonu. Zwykle podaje się go raz w tygodniu w postaci zastrzyku. Od pewnego czasu Internet zalewa fala zapytań dotyczących leku na odchudzanie bez recepty, którego głównym składnikiem jest właśnie semaglutyd. Czy jego stosowanie jest bezpieczne, jeśli jedynym celem jest redukcja wagi, a nie kontrola cukrzycy?

  • Jakie właściwości ma chlorofil do picia? Działanie, przeciwwskazania

    Zielona barwa liści wynika z obecności w nich chlorofilu – głównego barwnika fotosyntetycznego. Doniesienia o tradycyjnych leczniczych zastosowaniach chlorofilu w alternatywnych formach medycyny znane są już od wieków. Co więcej, chlorofil cieszy się dużym zainteresowaniem również we współczesnej medycynie. Jakie właściwości i działanie ma chlorofil? Kto może, a kto nie powinien po niego sięgać?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij