Prawidłowa higiena rąk. Jak, czym i jak długo myć ręce?

Higiena w czasach pandemii

Zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) najlepszym sposobem na zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób jest mycie rąk wodą z mydłem. Należy jednak pamiętać o starannym myciu całych dłoni, nie zapominając o opuszkach i kciuku, przestrzeniach między palcami oraz o  nadgarstkach.

Profilaktyka ta jest szczególnie ważna teraz, po ogłoszeniu pandemii koronawirusa. Restrykcyjne podejście do zachowania higieny i regularne mycie dłoni pozwoli ograniczyć liczbę zachorowań i zwiększy nasze bezpieczeństwo. Mydło pomaga bowiem dokładnie usunąć zanieczyszczenia z rąk, w tym wirusy i bakterie, poza tym może pomóc w zniszczeniu osłonki lipidowej koronawirusa i innych wirusów osłonkowych, w tym wirusa grypy.

Na różnych powierzchniach, zależnie od warunków, koronawirus może zachować zakaźność nawet do kilku dni. Tym ważniejsze jest regularne mycie rąk i dezynfekcja często dotykanych powierzchni.

Mycie rąk – odpowiednia technika i czysty ręcznik

Dla dobrego oczyszczenia rąk z brudu, wirusów i bakterii ważniejsze niż rodzaj mydła są – podobnie jak przy myciu zębów – czas i technika. Zwykłe mydło, zarówno w kostce, jak i w płynie, usuwa zarazki z naszych rąk w sposób mechaniczny: ułatwia zmycie ich z powierzchni skóry. Dopiero, kiedy nie mamy dostępu do bieżącej wody i mydła, powinniśmy korzystać z środków antybakteryjnych. 

Tradycyjne mydło w kostce warto jednak zastąpić jego płynnym odpowiednikiem umieszczonym w pojemniku z dozownikiem (najlepiej bezdotykowym). Jeżeli musimy skorzystać z przycisku lub pompki, należy aktywować ją łokciem lub regularnie dezynfekować.

Po pobraniu mydła na zwilżone dłonie należy wykonać każdą z następujących czynności po 5 razy jedną, a potem drugą ręką:

• pocierać wewnętrzne części dłoni,
• pocierać wnętrzem jednej dłoni o grzbiet drugiej,
• pocierać wewnętrzne części dłoni z przeplecionymi palcami,
• pocierać grzbietową powierzchnię zagiętych palców jednej dłoni pod zagiętymi palcami drugiej dłoni,
• pocierać kciuk jednej dłoni o wewnętrzną część zaciśniętej na nim drugiej dłoni ruchem obrotowym,
• okrężnie pocierać opuszkami palców jednej dłoni w zagłębieniu drugiej dłoni,
• dokładnie spłukać ręce pod bieżącą wodą i osuszyć je ręcznikiem papierowym lub czystym ręcznikiem z tkaniny; kran należy zakręcać przez papierowy ręcznik, aby nie dotknąć ponownie kurka.

Po umyciu rąk można dodatkowo zdezynfekować je preparatem na bazie alkoholu.

Dezynfekcja – niezawodny spirytus i żele do dezynfekcji

Czasem jednak umycie rąk nie jest możliwe. Co zrobić, kiedy jesteśmy poza domem, w podróży, bez dostępu do wody i mydła?

Dobrym rozwiązaniem jest użycie żelu lub płynu zawierającego co najmniej 70% alkoholu etylowego, czyli etanolu – popularnego spirytusu (Alcohol Denat.). Etanol w odpowiednim stężeniu skutecznie zabija bakterie, grzyby i wirusy osłonkowe. Jednak dla skutecznej dezynfekcji ważne jest to, żeby była ona przeprowadzona starannie. Należy użyć odpowiedniej ilości płynu lub żelu – co najmniej 3 ml – i wcierać go dokładnie w skórę przez co najmniej 30 sekund, ruchami takimi, jak przy myciu rąk. Przez te 30 sekund dłonie powinny być mokre od płynu dezynfekującego. Jeśli ręce przez ten czas wyschną, należy ponownie je nim zwilżyć.

Brudne ręce? Znów najważniejsza jest technika

W przypadku widocznego brudu i braku dostępu do wody także należy przestrzegać pewnych reguł, aby dezynfekcja rąk była skuteczna.

Jeśli to niemożliwe, można je najpierw oczyścić mokrą chusteczką lub dobrze zwilżyć żelem dezynfekcyjnym i zetrzeć go chusteczką higieniczną. Na wstępnie oczyszczone w ten sposób dłonie, należy pobrać przynajmniej 3 ml (łyżeczkę od herbaty) żelu lub płynu i wcierać go w ręce takimi ruchami, jakie stosuje się przy myciu rąk. Ręce powinny być zwilżone środkiem przez przynajmniej 30 sekund.

Zdrowa skóra – naturalna bariera dla drobnoustrojów

Na koniec należy przypomnieć, że oprócz czystości równie ważne dla skóry naszych rąk jest jej odpowiednie nawilżanie. Częste mycie rąk wysusza skórę i jeśli zaniedbamy jej pielęgnację, może dość do jej przesuszenia, pękania i objawów podobnych do egzemy. Aby temu zapobiec, można używać środków dezynfekujących z dodatkiem gliceryny, która nawilża skórę dłoni.

Warto także zaopatrzyć się w krem do rąk i regularnie stosować go po umyciu dłoni. Jest wiele składników wchodzących w skład preparatów do rąk, które pomagają je właściwie nawilżać i natłuszczać, m.in. gliceryna (Glycerin), mocznik (Urea), parafina (Paraffinum Liquidum lub Mineral Oil), masło shea (Butyrospermum Parkii Butter) i wiele innych. Warto wypróbować, który z nich sprawdzi się najlepiej w przypadku naszych rąk.