
Roślinna moc brzozy
W ziołolecznictwie wykorzystuje się liście, pączki oraz korę, a także sok brzozowy (oskoła). Liście brzozy (Folium Betulae) zbiera się w maju, a następnie suszy w warunkach naturalnych, w miejscach zacienionych i przewiewnych lub w suszarniach ogrzewanych do temperatury 40°C. Korę brzozy (Cortex Betulae) pozyskuje się wiosną i jesienią z młodych pni i gałęzi, również poddaje się suszeniu. Natomiast pączki (Gemmae Betulae) są zbierane z ciętych gałęzi zimą lub wczesną wiosną i suszone w suszarniach podobnie jak liście.
Liście brzozy
Liście brzozy zawierają wiele substancji aktywnych, do których należą: garbniki, flawonoidy, trójterpeny (betulina), olejki eteryczne oraz kwas askorbinowy (witamina C). Napary z liści wskazane są przy schorzeniach nerek i dróg moczowych, z uwagi na właściwości moczopędne i dezynfekujące. Ponadto działają przeciwreumatycznie, napotnie, wspomagają przemianę materii oraz oczyszczają z toksyn układ krwionośny. W kosmetyce wykorzystuje się je w preparatach do pielęgnacji włosów przetłuszczających się, zapobiegających wypadaniu oraz przeciwłupieżowych. Ponadto liście brzozy stosuje się w leczeniu chorób skóry np. trądziku, łojotoku, łuszczycy oraz przy otarciach i oparzeniach skóry. Sok z liści brzozowych wykazuje również działanie rozjaśniające w niwelowaniu przebarwień i piegów. Napary ze świeżych listków brzozy wspomagają także leczenie cellulitu.
Kora brzozy
Z zewnętrznej warstwy kory brzozy wyizolowuje się cenne związki w postaci ekstraktu. Należą do nich betulina (95%) i kwas betulinowy. Betulina znalazła szerokie zastosowanie w kosmetologii. Należy do silnych antyoksydantów, chroniących organizm przed wolnymi rodnikami i czynnikami nowotworowymi. Wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Dzięki czemu stosuje się ją w leczeniu egzemy, trądziku pospolitego i różowatego.
Betulina należy do inhibitorów tyrozynazy – substancji hamujących syntezę melaniny (naturalnego barwnika skóry), dzięki czemu zapobiega powstawaniu przebarwień oraz działa rozjaśniająco na zmiany barwnikowe.
Ekstrakt z kory brzozowej stosowany jest w produktach do cer delikatnych, wrażliwych, ponieważ nie działa toksycznie, nawet w dużych stężeniach. Wykazuje właściwości regenerujące i kojące przy uszkodzonej, podrażnionej skórze. Odbudowuje naturalną warstwę ochronną skóry i łagodzi stany zapalne. Wykorzystuje się go w leczeniu atopowego zapalenia skóry, łuszczycy i alergiach – działa przeciwobrzękowo i przeciwświądowo oraz zmniejsza zmiany skórne charakterystyczne dla tych chorób.
Ponadto stosuje się go w kosmetykach opóźniających proces starzenia, ponieważ pobudza syntezę kolagenu i elastyny, dzięki czemu wpływa na jędrność i elastyczność skóry. Z powodzeniem znalazł zastosowanie także w preparatach antycellulitowych i zapobiegającym rozstępom.
Dziegieć brzozowy
Z kory brzozy podczas suchej destylacji uzyskuje się dziegieć brzozowy – ciemnobrązową, lepką i oleistą ciecz o nieprzyjemnym zapachu. Od lat używany w leczeniu: atopowego zapalenia skóry, trądziku, łupieżu, łojotokowego zapalenia skóry,łuszczycy, świerzbu, egzemy, grzybicy skóry, oparzeniach, odmrożeniach, świądzie oraz alergii. Posiada działanie łagodzące, oczyszczające, antyseptyczne, regenerujące, przeciwbakteryjne i przeciwpasożytnicze.
Uwaga!
- Dziegieć brzozowy należy rozcieńczyć np. w oleju roślinnym, miodzie.
- Nie można go używać na otwarte rany, przy zapaleniu mieszków włosowych i łuszczycy wysiękowej oraz u kobiet ciężarnych.
- Należy go stosować nie dłużej niż 3-6 tygodni i tylko na niewielkich powierzchniach skóry.
- Wykazuje właściwości fotouczulające.