Witamina C (Kwas askorbinowy), Acidum ascorbicum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o witamina c (kwas askorbinowy)

Rok wprowadzenia na rynek
1984
Substancje aktywne
kwas askorbinowy
Działanie witaminy c (kwasu askorbinowego)
immunostymulujące (zwiększa odporność), uzupełnia niedobór witaminy C (kwasu askorbinowego)
Postacie witaminy c (kwasu askorbinowego)
granulat do przygotowania zawiesiny doustnej, kapsułki o przedłużonym uwalnianiu, kapsułki twarde, krople, proszek musujący, syrop, tabletki drażowane, tabletki musujące, tabletki o przedłużonym uwalnianiu, tabletki powlekane
Układy narządowe
powłoka wspólna (skóra i błony śluzowe), układ immunologiczny (odpornościowy), układ połączeń kości (stawy i jego elementy)
Specjalności medyczne
Medycyna rodzinna, Pediatria
Rys historyczny witaminy c (kwasu askorbinowego)

Witamina C (kwas askorbinowy) została odkryta przez węgierskiego uczonego Alberta Szent-Györgyi.

W 1928 roku wyodrębnił i zidentyfikował on witaminę C (kwas askorbinowy) a w 1933 roku ustalił jego budowę chemiczną.

W roku 1937 otrzymał Nagrodę Nobla za odkrycia związane z procesem biologicznego spalania w żywych organizmach i badania witaminy C.

Wzór sumaryczny witaminy c (kwasu askorbinowego)

C6H8O6

Spis treści

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające witaminę c (kwas askorbinowy)

Wskazania do stosowania witaminy c (kwasu askorbinowego)

Witamina C (kwas askorbinowy) to organiczny związek chemiczny niezbędny do funkcjonowania organizmów żywych.

Witamina C (kwas askorbinowy) wspomaga układ odpornościowy i wykazuje silne właściwości przeciwutleniające.

Preparaty witaminy C stosuje się:

  • w zapobieganiu i leczeniu stanów niedoboru, które mogą wystąpić podczas ciąży i laktacji, u osób palących papierosy, u ludzi w podeszłym wieku, w stanach stresu, podczas stosowania niektórych rodzajów diet a także u osób nadużywających alkohol;
  • w czasie przeziębienia w celu zmniejszenia dolegliwości z tym związanych, skróceniu czasu choroby i zwiększeniu odporności;
  • w leczeniu i profilaktyce paradontozy, próchnicy, zapalenia dziąseł, szkorbutu;
  • pomocniczo w stanach obniżonej odporności organizmu, w leczeniu niedokrwistości, a także aby przyspieszyć proces gojenia i bliznowacenia ran.

Dawkowanie witaminy c (kwasu askorbinowego)

Witaminę C (Kwas askorbinowy) stosuje się zarówno u dorosłych jak i u dzieci.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała, chorób towarzyszących.

U niemowląt powyżej 28 dnia życia i dzieci do 24 miesiąca życia zazwyczaj podaje się do 40 mg leku na dobę. Lek należy dodać do pokarmu lub napoju.  

U dzieci starszych, od 3 do 11 roku życia, zapobiegawczo zazwyczaj stosuje się do 50 mg leku na dobę. W celach leczniczych można zwiększyć dawkę do 200 mg.

U pacjentów dorosłych, w celach zapobiegawczych stosuje się od 200 mg do 500 mg na dobę. W celach leczniczych dawka może być zwiększona do 1000 mg na dobę.

Przeciwskazania do stosowania witaminy c (kwasu askorbinowego)

Przeciwwskazaniem do stosowania kwasu askorbowego jest nadwrażliwość na substancję.

Dawki większe niż 1000 mg na dobę są przeciwwskazane u osób chorujących na kamicę nerkową oraz osób z zaburzeniami metabolizmu żelaza.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania witaminy c (kwasu askorbinowego)

Ostrożnie kwas askorbowy powinni przyjmować pacjenci cierpiący na hiperoksalurię, niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej, osoby ze skłonnością do tworzenia złogów mineralnych w układzie moczowym, a także pacjenci z hemochromatozą, talasemią, anemią syderoblastyczną i cukrzycą.

Interakcje witaminy c (kwasu askorbinowego) z innymi substancjami czynnymi

Zmniejszone wchłanianie leku przeciwzakrzepowego i zmiana jego działania.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Acenokumarol (Acenocoumarol) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Dalteparyna (Dalteparin) leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne
Heparyna (Heparin) leki przeciwzakrzepowe - heparyna, heparynoidy i pochodne
Warfaryna (Warfarin) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
Osłabienie działania leku przeciwnowotworowego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Bortezomib (Bortezomib) inne leki przeciwnowotworowe
Witamina C zwiększa stężenie paracetamolu we krwi. Zwiększone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych paracetamolu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Paracetamol (Paracetamol (acetaminophen)) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Nasilenie działania furazydyny. Może wystąpić nasilenie jej działań niepożądanych takich jak nudności, wymioty, bóle głowy, brak apetytu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Furagina (Furazydyna) (Furagin (furazidin)) przeciwbakteryjne pochodne nitrofuranu
Może wystąpić anemia lub inne zaburzenia w morfologii krwi.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Sulfasalazyna (Sulfasalazine) pochodne kwasu aminosalicylowego
Dapson (Dapsone) inne leki przeciwbakteryjne
Osłabienie działania cyklosporyny, które może skutkować nawet odrzuceniem przeszczepu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Cyklosporyna (Cyclosporine) inhibitory kalcyneuryny
Osłabienie działania ciprofloksacyny.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Ciprofloksacyna (Ciprofloxacin) fluorochinolony
Wzrost ryzyka wystąpienia działań niepożądanych methotreksatu. Może wystąpić ostra niewydolność nerek.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Metotreksat (Methotrexate) antymetaboilty kwasu foliowego (inhibitory reduktazy kwasu dihydrofoliowego)
Wzrost działania sulfametoksazolu oraz jego działań niepożądanych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Kotrimoksazol (Sulfametoksazol+Trimetoprim) (Co-trimoxazole (sulfamethoxazole+trimethoprim)) sulfonamidy i trimetoprim
Nasilenie działania preparatów żelaza spowodowane wzrostem jego wchłaniania z przewodu pokarmowego.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Glukonian żelaza (Ferrous gluconate) związki żelaza
Izomaltozyd 1000 żelaza (III) (Iron isomaltoside 1000) związki żelaza
Karboksymaltoza żelazowa (Ferric carboxymaltose) związki żelaza
Kompleks wodorotlenku żelaza (III) z dekstranem (Ferric hydroxide dextran complex) związki żelaza
Kompleks wodorotlenku żelaza (III) z sacharozą (Ferric hydroxide sucrose complex) związki żelaza
Kompleks wodorotlenku żelaza z polimaltozą (Iron polymaltose) związki żelaza
Proteinianobursztynian żelaza (Iron protein succinylate) związki żelaza
Siarczan żelaza (Ferrous sulfate) środki stosowane w niedokrwistościach
Maltol żelaza (Ferric maltol) związki żelaza
Wzrost stężenia estradiolu we krwi i nasilenie jego działań niepożądanych.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Etynyloestradiol (Ethinylestradiol) estrogeny naturalne i syntetyczne
Nasilenie działania moczopędnego furosemidu.
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Furosemid (Furosemide) leki moczopędne, diuretyk - pętlowe

Interakcje witaminy c (kwasu askorbinowego) z alkoholem

Przy jednoczesnym piciu alkoholu i zażywaniu kwasu askorbinowego wzrasta aktywność enzymu dehydrogenazy alkoholowej i następuje spadek stężenia alkoholu we krwi.

Wpływ witaminy c (kwasu askorbinowego) na prowadzenie pojazdów

Kwas askorbinowy nie ma wpływu na prowadzenie pojazdów.

Inne rodzaje interakcji

Kwas askorbowy stosowany w dawkach większych niż 400 mg na dobę może zafałszować wyniki niektórych testów laboratoryjnych, np. na obecność glukozy w moczu lub krwi utajonej w kale.

Wpływ witaminy c (kwasu askorbinowego) na ciążę

Kwas askorbinowy przenika przez łożysko i w okresie ciąży nie powinien być stosowany w dawce większej niż 100 mg na dobę.

Wpływ witaminy c (kwasu askorbinowego) na laktację

W okresie karmienia piersią kwas askorbinowy nie powinien być stosowany w dawce większej niż 100 mg na dobę ponieważ przenika do mleka matki.

Skutki uboczne

biegunka
ból głowy
niestrawność
nudności
obrzęk naczynioruchowy
reakcje alergiczne
wymioty
zawroty głowy
ból brzucha
uczucie zmęczenia
wysypka skórna

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Inne możliwe skutki uboczne

Duże dawki mogą prowadzić do hiperoksalurii (zwiększone wydalanie kwasu szczawiowego w moczu) i powstawania kamieni szczawianowych w nerkach, jeżeli mocz ulegnie zakwaszeniu.

Dawki większe niż 600 mg na dobę mogą działać moczopędnie.

W przypadku długotrwałego stosowania dużych dawek może się rozwinąć tolerancja, a w przypadku zmniejszenia dawkowania mogą wystąpić objawy niedoboru kwasu askorbowego. 

Objawy przedawkowania witaminy c (kwasu askorbinowego)

Przedawkowanie kwasu askorbinowego występuje najczęściej u osób oddających bardzo mało moczu lub w przypadku zatrzymania moczu w chorobie nerek.

Objawami przedawkowania są: nudności lub wymioty, skurcze żołądka, biegunka, bóle głowy, napady gorąca, zaczerwienienie skóry, działanie moczopędne.

Mechanizm działania witaminy c (kwasu askorbinowego)

Kwas askorbinowy obecny jest we wszystkich tkankach organizmu.

Bierze udział w metabolicznych procesach utleniania i redukcji zachodzących w komórkach.

Bierze udział w przemianach ustrojowych fenyloalaniny, tyrozyny, kwasu foliowego, noradrenaliny, histaminy, żelaza, węglowodanów. Uczestniczy w syntezie lipidów, białek oraz karnityny. Bierze udział w wytwarzaniu kolagenu, proteoglikanów i substancji międzykomórkowej. Warunkuje prawidłowy rozwój tkanek zębów, kości i naczyń krwionośnych włosowatych. Wspomaga ogólną odporność organizmu.

Wchłanianie witaminy c (kwasu askorbinowego)

Kwas askorbinowy po podaniu doustnym wchłania się w około 90%.

Dystrybucja witaminy c (kwasu askorbinowego)

Witamina C (kwas askorbinowy) wiąże się w 25% z białkami osocza.

Metabolizm witaminy c (kwasu askorbinowego)

Witamina C (kwas askorbinowy) jest metabolizowany w wątrobie do kwasu dioksyglukonowego, szczawiowego i siarczanu kwasu askorbowego.

Najwyższe stężenie w osoczu osiąga po 2-3 godzinach.

Wydalanie witaminy c (kwasu askorbinowego)

Kwas askorbinowy jest wydalany głównie z moczem w postaci niezmienionej lub w postaci metabolitów – kwasu dihydroksyaskorbowego lub kwasu szczawiowego.

Po podaniu bardzo dużych dawek jest wydalany również z kałem.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij