Postępowanie w zawale serca

Należy pamiętać o tym, że serce nigdy nie ma przerwy- nie śpi ani nie odpoczywa, a kiedy staje – umieramy. Z każdą minutą szanse na przeżycie w trakcie incydentu zawału serca spadają, dlatego bardzo ważne jest optymalne skrócenie czasu, pomiędzy wystąpieniem objawów, a pomocą medyczną udzieloną w specjalistycznych ośrodkach z wykwalifikowaną kadrą.

Od przyjazdu pogotowia do chorego, z podejrzeniem zawału serca, akcją ratunkową kieruje przybyły na miejsce zespół ratunkowy. Ich działania obejmują stabilizację pacjenta i dostarczenie go do szpitala,  gdyż kluczowym postępowaniem w zawale serca jest przywrócenie przepływu krwi przez zamkniętą tętnicę wieńcową. Osobie z podejrzeniem zawału serca zespół ratunkowy najprawdopodobniej:                                      

• założy kaniulę dożylną (wenflon),
• poda niepowlekaną tabletkę kwasu acetylosalicylowego do pogryzienia (jeśli chory wcześniej jej sam nie przyjął,  a wywiad nie wskazuje na żadne przeciwwskazania do jej podania),
•  wykona EKG,
• skontroluje tętno i ciśnienie krwi,
• podejmie decyzję o podaniu nitrogliceryny pod język (po zebraniu informacji od pacjenta lub osoby towarzyszącej o tym czy chory przyjął ją wcześniej),  w razie silnych bólów poda lek przeciwbólowy (lekiem z wyboru jest morfina),
• podłączy tlen do oddychania (maskę lub tzw. wąsy)

Po ustabilizowaniu stanu pacjenta, chory zostanie przeniesiony do karetki na noszach- by zminimalizować jego wysiłek fizyczny.

Każdy chory z rozpoznaniem ostrego zespołu wieńcowego (czyli zawału serca lub niestabilnej dławicy piersiowej) zostanie przyjęty do szpitala. Personel izby przyjęć uzupełni działania pogotowia ratunkowego i wypełni dokumentacje niezbędną w przypadku przyjęcia do szpitala.

Ponadto lekarz mający dyżur w izbie przyjęć zbierze wywiad z pacjentem czyli przeprowadzi rozmowę z chorym o jego obecnych dolegliwościach, chorobach przebytych i współtowarzyszących, przyjmowanych lekach oraz jego uczuleniach. Następnie przeprowadzi badanie przedmiotowe (m.in.  osłucha, zmierzy ciśnienie), zleci wykonanie badań dodatkowych jak np. EKG, badanie krwi (morfologia, markery sercowe, czyli enzymy sercowe). Następnie chory będzie przetransportowany na oddział w celu stałego monitorowania pracy serca i pozostałych parametrów życiowych.

W trakcie pierwszych kilku godzin pobytu pacjenta w szpitalu, lekarze z danego ośrodka wybiorą, najlepszą z możliwych, strategii leczenia:

• kuracja lekami fibrynolitycznymi- to leki przekształcające w organizmie plazminogen w plazminę, która jest silnym enzymem trawiącym włóknik, a tym samym rozpuszczającym  skrzeplinę, która jest przyczyną zawału.
• zabieg wszczepienia stentu do tętnicy zawałowej czyli tej której światło jest zamknięte przez skrzeplinę tzw. przezskórna interwencja wieńcowa (PCI)- to, jej celem jest przywrócenie krążenia krwi w uprzednio zamkniętym naczyniu krwionośnym.
• operacja kardiochirurgiczna wszczepienia pomostów naczyniowych (by-passy) omijających miejsce zwężenia w tętnicy wieńcowej tzw. zabieg pomostowania aortalno- wieńcowego (CABG). Przeprowadza się ją w zaawansowanej chorobie wieńcowej i niektórych przypadkach zawału serca np. u chorych po nieskutecznym wszczepieniu stentu.

Wybór ten zależy przede wszystkim od czasu jaki upłynął od początku bólu (incydentu) zawałowego, stanu chorego, chorób współtowarzyszących oraz dostępności koronarografii. Wszystkie wyżej wymienione działania mają na celu przywrócenie lub poprawę ukrwienia niedokrwionego obszaru mięśnia sercowego.

Należy pamiętać, że powyższy artykuł nie przedstawia całych schematów postępowania i leczenia ostrego zespołu wieńcowego, a jedynie wybrane elementy. Ich wykonanie dostosowywane jest indywidualnie do  każdego przypadku klinicznego tak aby było ono najbardziej skutecznym działaniem. Oznacza to, że w czasie pobytu w szpitalu, zlecone badania i wykonane interwencje mogą się różnić u poszczególnych pacjentów z zawałem serca.