Leki przeciwwirusowe – czy popularne leki na wirusy mogą uchronić przed zarażeniem SARS-CoV-2? Jak leczy się COVID-19?
Piotr Gmachowski

Leki przeciwwirusowe – czy popularne leki na wirusy mogą uchronić przed zarażeniem SARS-CoV-2? Jak leczy się COVID-19?

Lek na koronawirusa SARS-CoV-2 jest intensywnie poszukiwany przez naukowców już od kilku miesięcy. Do tej pory zarejestrowano jeden preparat, który zyskał wskazania do leczenia wspomagającego COVID-19. Chlorochina – bo o niej mowa – jest dostępna wyłącznie w leczeniu szpitalnym, kilka kolejnych leków jest nadal w fazie badań klinicznych. Czy leki przeciwwirusowe dostępne bez recepty mogą uchronić przed zarażeniem koronawirusem? Jak działają popularne leki na wirusy?

Jak działają leki przeciwwirusowe?

Leki przeciwwirusowe można podzielić na 4 główne grupy ze względu na ich mechanizm działania:

  1. Pierwszą grupą są leki, które będą blokować przedostawanie się wirusów do komórek (np. leki stosowane w leczeniu zakażeń HIV-1). 
  2. Drugą grupą leków są preparaty hamujące proces uwalniania genomu wirusa, w konsekwencji także hamujące proces „transportowania” genomu do jądra komórkowego zainfekowanej komórki (np. amantadyna stosowana w zakażeniach wirusami grypy A). 
  3. Trzecia grupa to leki, które hamują replikację wirusów wewnątrz zakażonej komórki, czyli leki hamujące proces powielania materiału genetycznego wirusa, w konsekwencji hamujące namnażanie się wirusów (np. acyklowir stosowany w leczeniu opryszczki). 
  4. Grupa czwarta to leki, które będą hamowały proces uwalniania się wirusów z zainfekowanej komórki gospodarza (np. leki stosowane w zakażeniach wirusami grypy A i B). 

COVID-19 a leki przeciwwirusowe

Najpopularniejszym lekiem przeciwwirusowym dostępnym bez recepty jest pranobeks inozyny, który ma działanie immunostymulujące. Stosowany jest najczęściej w zakażeniach wirusem opryszczki zwykłej oraz podczas infekcji górnych dróg oddechowych, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Wiele osób zastanawia się więc, czy pranobeks inozyny można stosowańć profilaktycznie, by uchronić się przed zakażeniem koronawirusem lub w trakcie choroby, aby złagodzić jej przebieg.

Warto zatem wyjaśnić – aktualnie nie ma zaleceń odnoszących się do stosowania konkretnych leków „na wirusy”, które uchroniłyby przed zakażeniem koronawirusem (np. suplementy diety czy wspomniane preparaty immunomodelujące). Terapia, leczenie koronawirusa opiera się głównie na leczeniu objawowym, w warunkach szpitalnych lub domowych. 

W przypadku ostrego zakażenia układu oddechowego SARS-CoV-2 może pojawić się konieczność hospitalizacji na oddziale intensywnej opieki medycznej. W zakażeniu koronawirusem mogą pojawić się: ciężkie zapalenie płuc, zespół ostrej niewydolności oddechowej, sepsa czy wstrząs septyczny. Konieczne jest wtedy monitorowanie chorych (pulsoksymetria, ciśnienie tętnicze, ocena w skali qSOFA). Leczenie szpitalne daje także możliwość tlenoterapii, która jest podejmowana u części chorych – ostra niewydolność oddechowa wymagająca wspomagania oddechu. 

U pacjentów zakażonych koronawirusem, u których przebieg choroby jest łagodny podejmowane jest leczenie objawowe w warunkach domowych. Warto tutaj zaznaczyć, iż w tym przypadku bardzo ważną i istotną kwestią jest możliwość skutecznego izolowania takich pacjentów.

Powiązane produkty

Koronawirus – leczenie

Pierwszym lekiem, który uzyskał nowe wskazanie terapeutycznie – leczenie wspomagające w zakażeniach koronawirusami typu beta, takimi jak SARS-CoV, MERS-CoV i SARS-CoV-2 – jest Arechin, preparat zawierający fosforan chlorochiny. Chlorochina to związek chinolinowy o właściwościach przeciwmalarycznych i przeciwzapalnych, który przeszedł pozytywnie badania kliniczne w zwalczaniu infekcji 2019-nCoV in vitro.

Wśród leków na COVID-19 będących w fazie testów klinicznych można wymienić:

  • remdesivir (lek opracowany w 2014 r. w trakcie trwania epidemii wirusa Ebola w Afryce),
  • tocilizumab (lek stosowany w reumatoidalnym zapaleniu stawów; wyniki testów u pacjentów z ciężkim uszkodzeniem płuc w wyniku zakażenia koronawirusem są obiecujące),
  • favipiravir (japoński lek na grypę stosowany od 2014 r., którego pierwsze testy potwierdziły, że skraca on czas trwania infekcji w przypadku łagodnego przebiegu).

Nie ma także szczepionki przeciwko koronawirusowi, jednakże w tej kwestii także prowadzone są intensywne badania i testy na pacjentach.

Ibuprofen na COVID 19?

Bazując na informacji Europejskiej Agencji Leków (EMA) z dnia 18 marca 2020 r., przyjmuje się, iż obecnie nie ma naukowych dowodów, które potwierdzałyby związek pomiędzy przyjmowaniem ibuprofenu, a pogorszeniem się stanu pacjentów chorych na COVID-19.

Po kilku dniach, podczas których trwała dyskusja na temat rzekomej szkodliwości niesteroidowych leków przeciwzapalnych w leczeniu osób zakażonych najnowszym koronawirusem, Światowa Organizacja Zdrowia wydała oświadczenie, w którym dementuje pojawianie się skutków ubocznych podawania ibuprofenu podczas infekcji COVID-19.. 

Koronawirus – jak chronić się przed zakażeniem?

Koronawirus, czyli SARS-Cov-2 to wirus powodujący chorobę zwaną COVID-19. Przenosi się on drogą kropelkową lub poprzez mechaniczne przeniesienie na błonę śluzową.

Przypomnijmy, objawami choroby są: 

  • kaszel,
  • duszności,
  • gorączka (powyżej 38 st. C),
  • ból mięśni,
  • osłabienie,
  • nudności i wymioty,
  • biegunka.

Warto zwrócić uwagę na fakt, iż w niektórych przypadkach choroba może mieć przebieg bezobjawowy. Według najnowszych danych naukowych ok. 80% przypadków zakażenia koronawirusem ma łagodny przebieg. Stosunkowo niewiele przypadków zakażenia koronawirusem występuje u dzieci, niemniej jednak takie przypadki się pojawiają. Na uwagę zasługuje fakt, że osoby z przewlekłą chorobą płuc, chorobami sercowo–naczyniowymi, niedoborami odporności lub chorobami wątroby mają wyższe ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19. U osób z potwierdzonym zakażeniem wirusem SARS-Cov-2 w morfologii krwi obserwuje się obniżoną liczbę leukocytów i limfocytów. 

Podstawowe zasady, którymi należy się kierować, aby chronić się przed zakażeniem to:  

  • częste mycie rąk (ciepłą wodą z mydłem),
  • dezynfekowanie rąk, gdy nie mamy dostępu do bieżącej wody (środki na bazie alkoholu minimum 60%–70 %)
  • unikanie dotykania twarzy (oczy, usta, nos),
  • dezynfekowanie powierzchni przedmiotów (np. telefon, włączniki świateł, klamki),
  • zachowywanie bezpiecznej odległości od rozmówcy (1–2 metry),
  • odpowiednie zachowanie podczas kaszlu lub kichania (zgięty łokieć lub chusteczka, którą należy niezwłocznie wyrzucić, a ręce dokładnie umyć).
  • unikanie skupisk ludzkich.

Co należy zrobić, kiedy podejrzewa się u siebie zarażenie koronawirusem?

Kiedy podejrzewa się wystąpienie u siebie zarażenia koronawirusem SARS-CoV-2, należy:

  1. Telefonicznie skontaktować się z najbliższą stacją sanitarno–epidemiologiczną
  2. Odizolować się od ludzi do czasu otrzymania pomocy.
  3. Unikać komunikacji publicznej podczas przemieszania się do szpitala.
  1. W. Janiec, Kompendium farmakologii, Warszawa 2010, s.516–526.
  2. Ministerstwo Zdrowia, Koronawirus – co musisz wiedzieć?, „gov.pl” [online], https://www.gov.pl/web/zdrowie/co-musisz-wiedziec-o-koronawirusie, [dostęp:] 22.03.2020.
  3. M. Zgliczyńska, Aktualne doniesienia naukowe dotyczące COVID-19, „cmkp.edu.pl” [online], https://www.cmkp.edu.pl/aktualne-doniesienia-naukowe-dotyczace-covid-19/, [dostęp:] 22.03.2020 
  4. W. J. Guan, Z.Y. Ni, Y. Hu i in., Clinical Characteristics of Coronavirus Disease 2019 in China, „New England Journal of Medicine” 2020.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Kaszel alergiczny – objawy. Jak odróżnić go od przeziębienia?

    Kaszel często pojawia się jako reakcja organizmu na alergeny. Może towarzyszyć mu nieżyt nosa, dlatego bywa mylony z kaszlem spowodowanym przeziębieniem. Jak odróżnić kaszel alergiczny od kaszlu występującego przy przeziębieniu? Jak leczyć kaszel alergiczny?

  • Test na HPV i cytologia płynna na NFZ. Nowy standard profilaktyki raka szyjki macicy

    Minister Zdrowia Izabela Leszczyna podpisała rozporządzenie poszerzające program profilaktyki raka szyjki macicy o dwa badania – test na obecność wirusa brodawczaka ludzkiego wysokiego ryzyka (HPV HR) oraz cytologię na podłożu płynnym (LBC). Od 26 marca NFZ finansuje te badania, co ma na celu zwiększenie skuteczności wykrywania i zapobiegania rakowi szyjki macicy w Polsce. Czy program w całym kraju ruszył równolegle?

  • Alergia kontaktowa – przyczyny, objawy i leczenie

    Alergia kontaktowa jest rodzajem nadwrażliwości, która występuje w wyniku bezpośredniego kontaktu skóry z substancjami wywołującymi reakcję alergiczną. Zjawisko to może powodować szereg nieprzyjemnych objawów – od łagodnych po ciężkie – i jest powszechnie spotykane wśród ludzi w różnym wieku.

  • Czym jest pokrzywka? Przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

    Pokrzywka jest niegroźnym schorzeniem skóry wywołanym najczęściej reakcją alergiczną. Objawia się swędzącymi bąblami na skórze, które przypominają ślady po poparzeniu pokrzywą. Jakie są jej przyczyny i co zrobić, gdy się pojawi? Na czym polega leczenie pokrzywki?

  • Zespół Dravet – objawy, diagnostyka, leczenie

    Zespół Dravet to rzadkie genetyczne schorzenie neurologiczne, które manifestuje się już we wczesnym dzieciństwie i znacząco wpływa na funkcjonowanie pacjentów przez całe życie. Charakteryzuje się opornymi na leczenie napadami padaczkowymi, które mogą prowadzić do licznych komplikacji, w tym do opóźnienia rozwoju i deficytów poznawczych.

  • Czy Tajlandia jest bezpieczna? Zagrożenia zdrowotne i najczęstsze choroby

    Tajlandia to kraj o egzotycznym uroku, przyciągający turystów z całego świata. Przed podróżą warto zapoznać się z potencjalnymi zagrożeniami zdrowotnymi występującymi w Azji Południowo-Wschodniej, żeby odpowiednio się przygotować i potrafić na nie reagować. Na co powinniśmy się zaszczepić przed wizytą w Tajlandii? Jakie choroby nam zagrażają? Co zrobić, jeśli ugryzie nas małpa?

  • Ośmiokrotny wzrost zachorowań na odrę w Polsce. Co jest powodem powrotu tej groźnej choroby?

    Liczba przypadków odry zarejestrowanych w 2024 roku w Polsce w systemie nadzoru epidemiologicznego wzrosła w porównaniu z rokiem 2023 ponad ośmiokrotnie – poinformował redakcję DOZ.pl Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Odra wraca do Polski i staje się realnym zagrożeniem zdrowotnym, szczególnie dla dzieci i osób nieszczepionych. Choć przez lata choroba ta była praktycznie wyeliminowana, dziś – w wyniku malejącej liczby szczepień – znów pojawiają się nowe ogniska. Czym jest odra, jak się przed nią chronić i kto jest najbardziej narażony?

  • Ból nerek – objawy, leczenie i przyczyny. Jak złagodzić ból nerek?

    Ból nerek jest dolegliwością, która może być spowodowana różnymi czynnikami – od infekcji po choroby przewlekłe. Jeśli wystąpi, warto skonsultować się z lekarzem, aby zdiagnozować przyczynę i podjąć odpowiednie leczenie. Jakie badania wykonać, gdy bolą nerki? Co przyniesie ulgę w bólu?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl