Jaka jest prawidłowa temperatura ciała u człowieka? Dlaczego nie musi to być 36,6°C?
Katarzyna Szulik

Jaka jest prawidłowa temperatura ciała u człowieka? Dlaczego nie musi to być 36,6°C?

Temperatura ciała wynosząca 36.6°C pozwala stwierdzić, że jesteśmy zdrowi – dziś to oczywistość, lecz nie zawsze tak było. Jeszcze w połowie XIX w. średnia temperatura ludzkiego ciała wynosiła 37°C. Jakie są przyczyny zmiany temperatury ciała i co to oznacza? Naukowcy Uniwersytetu Stanforda postanowili bliżej przyjrzeć się temu zagadnieniu.

Dlaczego średnia temperatura ciała się obniża?

Zdaniem naukowców zmiany w średniej temperaturze ciała mogą być oznaką między innymi przemian fizjologicznych związanych ze zmianą naszego trybu życia i dostępności metod leczenia, co może mieć przełożenie między innymi na długość życia. By sprawdzić, czy zmiany temperatury ciała rzeczywiście wiążą się z ogólnym zdrowiem społeczeństw, badacze porównali dane z trzech okresów: 1862–1930, 1971–1979 oraz 2007–2017. W każdym z tych okresów prowadzone były szeroko zakrojone badania kohortowe nad zdrowiem społeczeństw (w przypadku dwóch ostatnich dat), natomiast w okresie najwcześniejszym dane o zdrowiu pochodziły od weteranów amerykańskiej wojny secesyjnej. Wszystkie one zawierały oczywiście dane na temat pomiarów temperatury pobrane od niemal 680 tys. pacjentów. 

Porównanie potwierdziło, że z upływem czasu średnia temperatura ludzkiego ciała spadała. Spadek ten był najbardziej widoczny u mężczyzn i wyniósł prawie 0,6°C w stosunku do XIX w. U kobiet wartość ta była o połowę niższa i wyniosła 0,32°C. Obliczono także, że temperatura ciała ludzkiego spadała o średnio 0.03°C na każdą dekadę.

By wykluczyć, że różnice w pomiarze temperatury mają źródło w niedoskonałych narzędziach, naukowcy sprawdzili, w jaki sposób dokonywany był pomiar i okazało się, że w każdym z tych okresów termometry były stosunkowo podobne, więc ten fakt nie powinien zaburzyć wyników. Z drugiej strony jednak należy brać pod uwagę, że na ogólną temperaturę ciała wpływa wiele czynników, takich jak pora dnia, wiek czy płeć. 

Co mogło spowodować spadek temperatury?

Zdaniem naukowców zmiany w sposobie naszego życia w dużej mierze odpowiadają za to zjawisko. Od XIX w. nasza fizjologia uległa modyfikacji w związku ze zmianami, które zaszły w życiu codziennym. Obecnie zupełnie inaczej się odżywiamy, mamy kontakt z innymi mikroorganizmami, zmieniły się nasze warunki bytowe oraz klimat. Dziś nie jesteśmy zdani na panująca wokół nas temperaturę – możemy ją zmieniać zgodnie z upodobaniami, co oznacza, że ciało nie musi zużywać tak dużo energii na to, by je ogrzać lub schłodzić. To wszystko wpływa między innymi na tempo naszego metabolizmu, które również spadło, co może tłumaczyć spadek temperatury ciała, które rzadziej niż w poprzednich dekadach jest narażone między innymi na rozmaite zapalenia. Oznacza to więc, że w kolejnych dekadach możemy spodziewać się stopniowego spadku temperatury ciała, nie mającego nic wspólnego ze stanem chorobowym.

Powiązane produkty

Jaka temperatura jest zdrowa?

Mimo że za wzorcową wciąż uznajemy temperaturę wynoszącą 36.6°C, badania pokazują, że uśredniona wartość temperatury dorosłego człowieka zależy od wieku badanego oraz sposobu, w jaki mierzymy temperaturę ciała. Dzieci i osoby w podeszłym wieku mają niższą temperaturę ciała od osób między 11 a 65 rokiem życia. U maluchów za normę przy pomiarze ustnym uznaje się od 35,5 do 37,5°C, z kolei u seniorów zakres ten wynosi między 35,8 a 36.9°C. U osób dorosłych prawidłowa temperatura ciała przy tym pomiarze waha się między 36.4 a 37.6°C. Pomiar odbytowy i uszny zazwyczaj dają wyższe wyniki. 

Jak już wspomnieliśmy, na wartość temperatury wpływają między innymi: wiek, płeć i pora dnia (rankiem temperatura ciała jest niższa, popołudniami i wieczorem wyższa), poziom aktywności fizycznej, sposób odżywiania oraz, w przypadku kobiet, faza cyklu miesiączkowego. 

Kiedy więc wysoka temperatura ciała powinna nas zaniepokoić? Kiedy możemy mówić o gorączce? Lekarze są zgodni, że tę granicę, niezależnie o wieku, stanowi 38°C. Zwłaszcza w przypadku dzieci i osób starszych.
  1. M. Protsiv, C. Ley, J. Lankester i in., Decreasing human body temperature in the United States since the Industrial Revolution, “elifesciences.org/” [online], https://elifesciences.org/articles/49555, [dostęp:] 15.01.2020.
  2. A. Sandoiu, Body temperature: what is the new normal?, "medicalnewstoday.com" [online], https://www.medicalnewstoday.com/articles/327458.php#2, [dostęp:] 15.01.2020.
  3. S. Sampson, What is a normal body temperature range?, "medicalnewstoday.com" [online], https://www.medicalnewstoday.com/articles/323819.php, [dostęp:] 15.01.2020.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak poprawnie suplementować witaminę D?

    Witamina D3 odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu, a jej prawidłowy poziom jest niezbędny dla zachowania zdrowia. Witamina D3 jest przede wszystkim znana z regulowania poziomu wapnia i fosforu, co warunkuje zachowanie zdrowych kości oraz zapobiega osteoporozie i krzywicy. Jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego, krążenia i zachowania zdrowia psychicznego. Może być również pomocna w terapiach chorób skórnych. Pomimo że witamina D może być wytwarzana naturalnie w organizmie ludzkim poprzez syntezę skórną, często okazuje się to niewystarczające – wówczas należy rozpocząć jej suplementację.

  • Arginina – działanie, właściwości i efekty stosowania

    Arginina to aminokwas endogenny, którego najważniejszą rolą jest udział w syntezie tlenku azotu. Ma właściwości rozszerzające naczynia krwionośne i usprawniające przepływ krwi. Z tego względu korzystnie wpływa na funkcjonowanie serca i układu krążenia. Chętnie sięgają po nią również sportowcy oraz pacjenci z zaburzeniami erekcji. W jakich pokarmach znajduje się arginina? Kto powinien rozważyć jej suplementację i z jakimi potencjalnymi skutkami ubocznymi wiąże się przyjmowanie argininy?

  • Synbiotyki – kiedy je stosować? Czym się różnią od probiotyków i prebiotyków?

    Wielu ekspertów wskazuje, że stosowanie probiotyku i prebiotyku w postaci jednego produktu, czyli synbiotyku, przynosi większe korzyści niż stosowanie samego probiotyku. Synbiotyki regenerują florę jelitową oraz wzmacniają odporność, a także przynoszą dodatkowe korzyści dla organizmu, ponieważ wspomagają leczenie licznych chorób. Kiedy należy stosować synbiotyki? Jak dobrać odpowiednią dawkę?

  • Uprawnienia farmaceuty – recepty na szczepienia, dostęp do Internetowego Konta Pacjenta

    Od 14 lutego 2025 roku farmaceuci w Polsce mogą wystawiać recepty na refundowane szczepionki. Szczepienie musi odbyć się w aptece, w której została wystawiona recepta. Pacjent może również udostępnić farmaceucie lub aptece swoje IKP. Wprowadzone zmiany zapewnią szybszy i lepszy dostęp do refundowanych szczepień.

  • Do 250 zł miesięcznie na leki. Kto może otrzymać pomoc?

    Gminy i miasta w Polsce prowadzą tzw. programy osłonowe, dzięki którym można otrzymać do 250 zł miesięcznie na zakup leków. Mogą z nich korzystać wybrane grupy pacjentów. Kto może przystąpić do pomocy lekowej w 2025 roku?

  • Dlaczego magnez jest tak ważny dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania Twojego dziecka?

    Jak doskonale wszyscy wiemy, prawidłowy rozwój i funkcjonowanie organizmu dziecka zależy od wielu czynników. Kluczowe jest tutaj dostarczanie wraz z dietą, odpowiednich składników odżywczych, witamin i składników mineralnych. Na szczególną uwagę zasługuje magnez, którego rola i znaczenie dla organizmu dziecka jest zasadnicze i kluczowe. Dlaczego?  

  • Jak magnez może wspierać aktywne dzieci?

    Okres dzieciństwa i szkoły to czas wielu wyzwań dla aktywnego dziecka. Dziecku potrzeba wówczas energii, spokoju, skupienia oraz wsparcia, aby chętnie i aktywnie podejmowało różne wyzwania i dawało radę im sprostać. Aby pomóc dziecku w tym wszystkim, warto dostarczać mu odpowiednie składniki odżywcze, witaminy i minerały. I jednym z takich składników jest magnez, kluczowy pierwiastek dla rozwoju i funkcjonowania organizmu dziecka. A w czym dokładnie magnez pomaga i jak wspiera aktywne dzieci? 

  • Zaszczep się w aptece. Lista chorób zakaźnych, przeciw którym zaszczepi farmaceuta

    Od 2025 roku farmaceuci w aptekach mogą wykonywać szczepienia ochronne dla osób dorosłych (powyżej 18. roku życia) przeciwko wybranym chorobom. Program szczepień w aptekach obejmuje zarówno szczepienia bezpłatne dla określonych grup, jak i odpłatne w całości lub częściowo dla pozostałych pacjentów.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl