Przepuklina kresy białej – przyczyny, objawy, leczenie, operacja

Co to jest przepuklina?

Przepuklina (łac. hernia) jest patologicznym wypukleniem zawartości jamy ciała (zwykle jest to jama brzuszna) przez otwór w powłokach. W jaki sposób zbudowana jest przepuklina? W budowie każdej przepukliny wyróżnia się wrota przepukliny, kanał przepukliny, worek przepukliny oraz zawartość przepukliny. Wrota przepukliny to nic innego, jak miejsce, przez które zawartość przepukliny wydostaje się poza jamę ciała, zaś kanał przepukliny jest drogą, przez którą przedostaje się ona do tkanek podskórnych. Worek przepuklinowy to natomiast, w przypadku przepukliny brzusznej, fragment otrzewnej, która otacza struktury bezpośrednio przedostające się do worka, które stanowią zawartość przepukliny – w przypadku przepuklin brzusznych jest to zwykle jelito cienkie.

Jakie rodzaje przepuklin możemy wyróżnić?

Przepukliny możemy podzielić na wrodzone oraz nabyte, czyli takie, które pojawiają się w późniejszym okresie życia pacjenta. Ponadto wyróżnia się też przepukliny odprowadzalne, czyli takie, w których zawartość worka przepuklinowego da się wprowadzić we właściwe miejsce oraz nieodprowadzalne – gdy zawartość worka przepuklinowego nie daje się już odprowadzić. Przepukliny można też podzielić na przepukliny brzuszne oraz na takie, które umiejscawiają się w innych okolicach ciała (między innymi będzie to przepuklina rozworu przełykowego czy też przepuklina przeponowa). Zdecydowanie najczęściej występują przepukliny brzuszne, wśród których z kolei można wyróżnić przepuklinę pachwinową, przepuklinę udową, przepuklinę mosznową, przepuklinę pępkową oraz przepuklinę kresy białej.

Przepuklina kresy białej – przyczyny

Przepuklina kresy białej to rodzaj przepukliny nadbrzusznej, która umiejscawia się właśnie w kresie białej (łac. linea alba), czyli w splocie włókien kolagenowych rozcięgien mięśni brzucha, prostych i poprzecznych. Innymi słowy kresa biała to miejsce, w którym łączą się mięśnie obu stron brzucha.

Do osłabienia mięśni brzucha może przyczynić się nadmierna masa ciała pacjenta, dlatego też przepuklina kresy białej jest częsta u ludzi otyłych. 

Dość często do powstania przepukliny kresy białej przyczynia się także ciąża, w przebiegu której w znaczący przecież sposób zwiększa się obwód brzucha, co z kolei doprowadza do osłabienia i rozejścia się mięśni brzucha. Jeśli poszerzenie odstępu między brzegami mięśni prostych znajduje się w przedziale 2–2,5 cm wówczas mówimy o rozejściu kresy białej (inaczej rozstępie mięśni prostych brzucha) – nie jest to jeszcze przepuklina, natomiast na jego skutek mogą się w kresie białej wytworzyć wrota przepukliny. 

Ponadto do osłabienia powłok brzusznych może też przyczyniać się wzrost ciśnienia wewnątrzbrzusznego na skutek działalności tłoczni brzusznej, może zdarzyć się to u pacjentów cierpiących z powodu przewlekłych i uporczywych zaparć oraz przewlekłego kaszlu, jak również w wyniku nadmiernej aktywności fizycznej. Poza tym może zdarzyć się również, że do powstania przepukliny kresy białej dojdzie na skutek osłabienia powłok brzusznych po uprzednio przebytym zabiegu operacyjnym – często wówczas przepuklina rozwija się w bliźnie po ranie.

Przepuklina kresy białej – objawy

Początkowo, kiedy przepuklina jest mała, może nie dawać ona żadnych objawów.

W czasie badania brzucha lekarz może wyczuć twardy, zwykle bolesny guzek, który może mieć różne rozmiary, w zależności od wielkości przepukliny. Przepuklina kresy białej jest najbardziej widoczna, kiedy pacjent leżący na plecach podnosi się i siada – w czasie napinania mięśni brzucha.

Czy przepuklina kresy białej jest niebezpieczna?

W początkowym okresie, kiedy przepuklina jest mała, nie stanowi ona dla pacjenta zagrożenia, bowiem jest w pełni odprowadzalna. Jednak z upływem czasu, kiedy jej rozmiary się powiększają, może dojść do sytuacji, w której przepukliny nie da się już odprowadzić. Wtedy też może dojść do jej uwięźnięcia – jest to stan zagrażający zdrowiu, a nawet życiu pacjenta, bowiem wówczas może wystąpić martwica jelit i rozległe zapalenie otrzewnej, co jest stanem wymagającym natychmiastowej interwencji chirurgicznej.

Przepuklina kresy białej – diagnoza i leczenie

Pacjent z przepukliną kresy białej musi zostać zbadany przez chirurga, który prawdopodobnie wykona USG przepukliny. Na tej podstawie lekarz będzie mógł zakwalifikować pacjenta do zabiegu chirurgicznego, który prędzej czy później i tak będzie nieunikniony, bowiem przepuklina wraz z upływem czasu zawsze się powiększa. Rodzaj zabiegu jest dobierany przez chirurga w zależności od stopnia zaawansowania przepukliny kresy białej. W przypadku bardzo małych rozmiarów wystarczy tak naprawdę zszycie przez chirurga tylko wrót przepukliny. Natomiast w sytuacji, kiedy przepuklina kresy białej osiąga większe rozmiary, wtedy chirurg zazwyczaj decyduje się na zabieg metodą beznapięciową, gdzie w miejsce ubytku w powłokach jamy brzusznej, po odprowadzeniu zawartości worka przepuklinowego, wszywana jest specjalna siatka, dzięki której dochodzi do wzmocnienia mięśni brzucha. Ma to na celu zapobiec ewentualnemu nawrotowi przepukliny kresy białej.

Zabieg operacyjny przepukliny kresy białej może być wykonywany zarówno w znieczuleniu miejscowym, jak i ogólnym – wszystko zależy od stopnia rozległości operowanej przepukliny. Po zabiegu u pacjenta stosowana jest profilaktyka przeciwkrzepliwa oraz antybiotykoterapia, aby uniknąć ewentualnego zakażenia, bardzo ważna jest także właściwa pielęgnacja rany.

Istotne po operacji przepukliny kresy białej są również ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha, muszą one być dobrane do indywidualnych możliwości pacjenta.