Paracenteza – w jakim celu wykonuje się nakłucie błony bębenkowej ucha?

Na czym polega zabieg paracentezy?

Paracenteza, inaczej myringotomia, to zabieg, który polega na nacięciu błony bębenkowej po to, aby ewakuować z jamy bębenkowej patologiczną wydzielinę (wtedy mówi się o paracentezie leczniczej) lub aby przeprowadzić diagnostykę, kiedy w czasie zwykłego badania laryngologicznego za pomocą otoskopu lekarz nie jest w stanie postawić stuprocentowo pewnej diagnozy i tym samym nie może też zalecić właściwego dalszego leczenia. 

Jakie są wskazania do wykonania paracentezy?

Paracenteza jest wykonywana przez lekarza laryngologa w różnych sytuacjach. Przede wszystkim wskazaniem do jej przeprowadzenia jest wysiękowe zapalenie uszu, zwłaszcza, jeśli towarzyszy mu niedosłuch przewodzeniowy — jest to najczęstsze wskazanie do wykonania zabiegu paracentezy u dzieci. Poza tym zabieg paracentezy wykonywany jest również w przebiegu ostrego zapalenia uszu, kiedy nie wystarcza zwykłe leczenie farmakologiczne. Laryngolog często decyduje się też wykonać myringotomię w przebiegu powikłanego zapalenia uszu, czyli w sytuacji, kiedy do zapalenia uszu dołączają się: zapalenie wyrostka sutkowatego, zapalenie ucha wewnętrznego i błędnika, porażenie nerwu twarzowego bądź zapalenie opon mózgowo–rdzeniowych. Paracenteza jest też wskazana po silnym urazie głowy, w przebiegu którego dochodzi do nagromadzenia się krwi w jamie bębenkowej. Zdarza się, że jest wykonywana jako badanie diagnostyczne, dzięki któremu lekarz będzie w stanie postawić właściwą diagnozę i zalecić pacjentowi właściwe leczenie.

Jak wygląda zabieg paracentezy?

Zabieg paracentezy zwykle wykonuje się w znieczuleniu ogólnym, sporadycznie tylko zabieg ten wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym — taka sytuacja może mieć miejsce tylko w przypadku ludzi dorosłych, u dzieci zawsze wymagane jest znieczulenie ogólne. Ponieważ zabieg paracentezy wymaga narkozy, pacjent musi zostać przyjęty na oddział laryngologiczny w szpitalu, nie wykonuje się go w ramach poradni laryngologicznej. Aby znieczulić pacjenta, najpierw pielęgniarka musi założyć mu do żyły wenflon, przez który następnie zostaną pacjentowi podane leki przeciwbólowe i uspokajające. Kiedy chory jest już znieczulony, lekarz laryngolog może wtedy, za pomocą specjalnego noża i pod kontrolą mikroskopu operacyjnego, naciąć błonę bębenkową. Błona jest nacinana w jej przednio–dolnym kwadrancie, dzięki czemu powstaje w niej otwór, przez który lekarz może usunąć zalegającą w jamie bębenkowej patologiczną wydzielinę. Następnie podaje do jamy bębenkowej leki, które będą działały przeciwzapalnie, konieczne jest również złożenie opatrunku.

Powikłania po przecięciu błony bębenkowej

Zabieg paracentezy zwykle trwa około pół godziny, zazwyczaj czas jego trwania nie przekracza 60 minut. Zabieg paracentezy nie wymaga długiego pobytu pacjenta w szpitalnym oddziale laryngologicznym. Zwykle bowiem jest to hospitalizacja trwająca jeden dzień — rano po zgłoszeniu się do szpitala pacjent ma pobieraną krew do badań laboratoryjnych, jeśli są one prawidłowe, zostaje przeprowadzony zabieg i następnego dnia wychodzi do domu. Zwykle nie zdarzają się powikłania po wykonaniu zabiegu. Jeśli jednak już do nich dojdzie, wtedy może być obecne krwawienie, wymioty, zawroty głowy, nagłe pogorszenie słuchu czy też podwyższona temperatura ciała — wtedy niezwłocznie trzeba zgłosić się na konsultację do swojego lekarza.

Czy do zabiegu paracentezy trzeba się przygotowywać?

Nie, przed wykonaniem zabiegu paracentezy nie trzeba się specjalnie przygotowywać, ważne jest jednak, aby zgłosić się do szpitala na czczo — po pierwsze dlatego, że będą wykonywane badania laboratoryjne, a po drugie dlatego, że pacjent będzie miał na pewno podawane znieczulenie. 

Jakie badania należy wykonać przez zabiegiem?

Przed wykonaniem zabiegu paracentezy konieczna jest ocena układu krzepnięcia — zachodzi zatem potrzeba wykonania morfologii krwi z poziomem płytek krwi, jak również wskaźnika INR oraz czasu APTT, czyli parametrów dodatkowo pokazujących czy układ krzepnięcia działa prawidłowo. Jeśli pacjent nie cierpi z powodu chorób przewlekłych oraz nie przyjmuje leków mogących wpływać na przebieg zabiegu, nie ma konieczności wykonywania innych badań.

Czy istnieją przeciwwskazania do myringotomii?

Tak naprawdę jedynym przeciwwskazaniem do wykonania zabiegu paracentezy jest brak zgody pacjenta lub też brak zgody rodzica bądź opiekuna prawnego na wykonanie zabiegu.

Rekonwalescencja po wykonaniu zabiegu paracentezy

Po wykonaniu myringotomii zaleca się, aby przez tydzień pacjent ograniczył swoją aktywność fizyczną. Dopiero po tygodniu stopniowo można zacząć wracać do wszystkich uprawianych przez siebie sportów.