lekarz bada brzuch chorego
Olaf Bąk

Paracenteza – przebieg, wskazania, przeciwwskazania, powikłania

Paracenteza to inwazyjny zabieg polegający na nakłuciu jamy otrzewnej u osoby z wodobrzuszem. Może mieć ona znaczenie diagnostyczne (przy nowo powstałej marskości), jak i lecznicze (gdy poprawiamy tym jakość życia osoby chorej). Paracenteza jest przeprowadzana z zachowaniem zasad aseptyki, by zmniejszyć ryzyko bakteryjnego zakażenia otrzewnej. Mimo niewielkiego odsetka powikłań ma ona swoje ograniczenia i powikłania, dlatego też powinna być wykonana tylko przy jasnych wskazaniach.

Wodobrzusze to stan, w którym dochodzi do nadmiernego gromadzenia się płynu w jamie otrzewnej. Duża ilość płynu może nie tylko utrudniać codzienne funkcjonowanie, ale również zmniejszać wydolność krążeniowo-oddechową i prowadzić do pogorszenia jakości życia osoby chorej. Pobranie płynu z jamy otrzewnej nie tylko przyniesie ulgę, ale może też pomóc w diagnostyce i leczeniu choroby, która go wywołała.

Paracenteza – co to za zabieg?

Paracenteza polega na inwazyjnym nakłuciu jamy brzusznej i pobraniu płynu, który gromadzi się w jamie otrzewnej, celem diagnostyki lub leczenia wodobrzusza. Głównym wskazaniem do zabiegu jest oczywiście stwierdzone wodobrzusze, przy którym pobiera się do 50 ml płynu do badań laboratoryjnych.  

Duże wodobrzusze jest widoczne gołym okiem i trudne do przeoczenia, jednak niewielkie ilości wolnego płynu ujawniają się w przyłóżkowym badaniu USG. W jego trakcie możemy wykryć nawet nieznaczny wzrost ilości płynu puchlinowego (już powyżej 150 ml).

Wskazania do wykonania paracentezy

Wskazania do paracentezy można podzielić na dwa rodzaje:

  • diagnostyczne – wykonujemy ją przy nowo stwierdzonym wodobrzuszu, u osób chorych na marskość wątroby oraz przy podejrzeniu samoistnego bakteryjnego zapalenia otrzewnej,
  • lecznicze – stosujemy je przy wodobrzuszu III stopnia, przy braku odpowiedzi na leki moczopędne oraz w martwiczym zapaleniu jelit u noworodków.

Polecane dla Ciebie

Paracenteza – przeciwwskazania

Ze względu na inwazyjność tej procedury ma ona swoje powikłania oraz przeciwwskazania. Do najważniejszych z nich możemy zaliczyć:

  • brak świadomej zgody pacjenta,
  • zespół DIC,
  • skazę krwotoczną,
  • pilne wskazania do operacji jamy brzusznej,
  • niewydolność krążeniowo-oddechową.

Paracenteza – przygotowanie do zabiegu oraz jego przebieg

Paracenteza jest zabiegiem stosunkowo łatwym i obarczonym niskim ryzykiem powikłań, szczególnie jeśli wykonywana jest zgodnie z zasadami. Najpierw należy wyznaczyć miejsce wkłucia – może być to 1/3 odległości między pępkiem a kolcem biodrowym przednim górnym lub 2–3 cm poniżej pępka w linii pośrodkowej. Następnie należy przygotować pole operacyjne, zdezynfekować wskazane miejsce i znieczulić nasiękowo skórę, tkankę podskórną i mięśnie, gdyż u niektórych pacjentów mogłaby być to zbyt bolesna procedura.  Po naciągnięciu skóry w dół nad miejsce wkłucia, przekłuwa się powyższe warstwy igłą z kaniulą, wysuwa igłę i pozostawia kaniulę w jamie otrzewnej. Przy użyciu strzykawki można spuszczać zgromadzony płyn, zabezpieczając jego próbkę do wykonania badania laboratoryjnego. Po zabiegu nakleja się opatrunek w miejscu wkłucia.

Powikłania po zabiegu paracentezy

Paracenteza jest stosunkowo bezpieczną procedurą, gdyż powikłania pozabiegowe występują tylko w 1% przypadków. Do najczęstszych z nich zaliczymy:

  • krwiak powłok brzucha,
  • zakażenie płynu w jamie brzusznej,
  • krwawienie,
  • nakłucie jelita i/lub pęcherza moczowego,
Poza tym w przypadku spuszczenia dużej ilości płynu dochodzi do dekompensacji krążenia, zwanej też PPCD (ang. post-paracentesis circulatory dysfunction). Powstaje ona na skutek zmniejszonej ilości krążącego osocza (zbyt szybkiego spuszczania płynu). Prowadzi do niewydolności nerek, encefalopatii wątrobowej czy hiponatremii z rozcieńczenia.

Paracenteza w laryngologii i okulistyce

Paracenteza nie jest terminem zarezerwowanym tylko dla nakłucia jamy brzusznej, funkcjonuje też w laryngologii i okulistyce. W pierwszym przypadku polega on na nakłuciu jamy bębenkowej i pobraniu znajdującej się tam treści, np. u dzieci w przypadku zapalenia ucha środkowego, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych czy urazu. Ze względu na wzmożone ciśnienie za błoną bębenkową takie nakłucie przynosi natychmiastową ulgę osobie chorej.

Sprawdź na DOZ.pl: Leki na zapalenie ucha.

Paracentezą również nazywamy nakłucie przedniej komory oka i pobranie cieczy wodnistej. Ma to znaczeniu w przypadku wielu schorzeń okulistycznych, takich jak np. infekcje gałki ocznej.

  1. S. H. Ralston, M. W. J. Strachan, I. Penman, R. Hobson, red. wyd. pol. J. Różański, Choroby wewnętrzne Davidson t. 2, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2020.
  2. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2019/20, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.
  3. F. F. Ferri, red. wyd. pol. A. Steciwko, Kompendium chorób wewnętrznych, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2007.
  4. M. Hartleb, Wodobrzusze—problemy diagnostyczne i terapeutyczne, „Gastroenterologia Kliniczna. Postępy i Standardy”, nr 4 (2) 2012.
  5. W. Serafińska, Wodobrzusze. Diagnostyka i postępowanie (skrypt), „ppm.umed.wroc.pl” [online] https://ppm.umed.wroc.pl/docstore/download/UMWd00e3398e78640d2a2daa24641fdab0b/wodobrzusze+diagnostyka+i+postepowanie.pdf [dostęp:] 19.09.2022.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak powstaje nowotwór?

    Nowotwory są główną przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nie ponad milion osób, a ok. 100 tys. umiera. Niestety, statystyki te z roku na rok są coraz mniej optymistyczne. Jak powstaje nowotwór? Czy da się zapobiec jego rozwojowi?

  • Gorączka plamista Gór Skalistych – przyczyny, objawy, leczenie

    Dla przeciętnego Polaka gorączka plamista Gór Skalistych brzmi niezwykle egzotycznie. Nie da się ukryć, że choroba w Polsce jest bardzo rzadko spotykana. Zagrożenie jest jednak realne, zwłaszcza dla osób, które podróżują do Stanów Zjednoczonych.

  • Zatrucie nikotynowe – objawy, leczenie przedawkowania

    Objawy zatrucia nikotyną zależne są głównie od liczby wypalonych papierosów. Uznaje się, że aby doszło do wystąpienia zatrucia nikotynowego, konieczne jest przyjęcie w krótkim czasie ok. 4-8 mg nikotyny. Podstawą oczyszczania organizmu z nikotyny jest oczywiście rzucenie palenia papierosów. Większość nikotyny dostarczanej wraz z wypalanym papierosem wydalana jest niemal natychmiastowo przez nerki.

  • WZW C – przyczyny, objawy, czynniki ryzyka wirusowego zapalenia wątroby typu C

    Wirusowe zapalenie wątroby typu C (HCV) to choroba wywołana przez wirusa zapalenia wątroby typu C. Choroba ta jest często nazywana „cichym zabójcą”, ponieważ wczesne stadium infekcji często nie daje objawów, a osoba zakażona może przez wiele lat nie wiedzieć, że jest chora. Wirusowe zapalenie wątroby typu C może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak marskość wątroby, rak wątrobowokomórkowy i niewydolność wątroby, jeśli nie zostanie zdiagnozowane i leczone na czas. Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu C mogą obejmować zmęczenie, utratę apetytu, nudności i wymioty, bóle brzucha, ciemny mocz, żółtaczkę, świąd skóry czy bóle stawów.

  • Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

    Perforacja jelita to bardzo poważne schorzenie, które wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nieleczone może doprowadzić do śmierci. Jak rozpoznać przedziurawione jelito i co jest jego przyczyną? Jak wygląda leczenie i czy może się objeść bez interwencji chirurga?

  • Chłoniak – objawy, leczenie, rokowania i rodzaje nowotworu układu chłonnego

    Chłoniakiem określa się nieprawidłowy rozrost tkanki limfatycznej. Jednoznaczne wyjaśnienie pochodzenia chłoniaków i przyczyn ich występowania nadal pozostaje wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Podstawą leczenia wszystkich rodzajów chłoniaków jest chemioterapia.

  • By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe – na czym polega ten zabieg?

    Pojęcie by-passów, używane często w środowisku medycznym, nadal nie jest do końca jasne dla reszty społeczeństwa. Pomostowanie aortalno-wieńcowe umożliwia doprowadzenie krwi do serca, co jest szczególnie istotne w przypadku m.in. zablokowania tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe.

  • Jak odchudzić dziecko? Praktyczne porady dietetyka

    Statystyki w kwestii nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży pogarszają się z roku na rok. Coraz więcej dzieci w Polsce boryka się ze zbyt wysoką masą ciała. Jako rodzice chcemy jak najlepiej dla swoich pociech, dlatego zaczynamy wyszukiwać informacje dotyczące odchudzania dzieci. Jak poradzić sobie z nadwagą lub otyłością dziecka? Jakie kroki warto podjąć w tym kierunku? I ostatnie – czy dzieci powinno się odchudzać?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij