lekarz bada brzuch chorego
Olaf Bąk

Paracenteza – przebieg, wskazania, przeciwwskazania, powikłania

Paracenteza to inwazyjny zabieg polegający na nakłuciu jamy otrzewnej u osoby z wodobrzuszem. Może mieć ona znaczenie diagnostyczne (przy nowo powstałej marskości), jak i lecznicze (gdy poprawiamy tym jakość życia osoby chorej). Paracenteza jest przeprowadzana z zachowaniem zasad aseptyki, by zmniejszyć ryzyko bakteryjnego zakażenia otrzewnej. Mimo niewielkiego odsetka powikłań ma ona swoje ograniczenia i powikłania, dlatego też powinna być wykonana tylko przy jasnych wskazaniach.

Wodobrzusze to stan, w którym dochodzi do nadmiernego gromadzenia się płynu w jamie otrzewnej. Duża ilość płynu może nie tylko utrudniać codzienne funkcjonowanie, ale również zmniejszać wydolność krążeniowo-oddechową i prowadzić do pogorszenia jakości życia osoby chorej. Pobranie płynu z jamy otrzewnej nie tylko przyniesie ulgę, ale może też pomóc w diagnostyce i leczeniu choroby, która go wywołała.

Paracenteza – co to za zabieg?

Paracenteza polega na inwazyjnym nakłuciu jamy brzusznej i pobraniu płynu, który gromadzi się w jamie otrzewnej, celem diagnostyki lub leczenia wodobrzusza. Głównym wskazaniem do zabiegu jest oczywiście stwierdzone wodobrzusze, przy którym pobiera się do 50 ml płynu do badań laboratoryjnych.  

Duże wodobrzusze jest widoczne gołym okiem i trudne do przeoczenia, jednak niewielkie ilości wolnego płynu ujawniają się w przyłóżkowym badaniu USG. W jego trakcie możemy wykryć nawet nieznaczny wzrost ilości płynu puchlinowego (już powyżej 150 ml).

Wskazania do wykonania paracentezy

Wskazania do paracentezy można podzielić na dwa rodzaje:

  • diagnostyczne – wykonujemy ją przy nowo stwierdzonym wodobrzuszu, u osób chorych na marskość wątroby oraz przy podejrzeniu samoistnego bakteryjnego zapalenia otrzewnej,
  • lecznicze – stosujemy je przy wodobrzuszu III stopnia, przy braku odpowiedzi na leki moczopędne oraz w martwiczym zapaleniu jelit u noworodków.

Powiązane produkty

Paracenteza – przeciwwskazania

Ze względu na inwazyjność tej procedury ma ona swoje powikłania oraz przeciwwskazania. Do najważniejszych z nich możemy zaliczyć:

  • brak świadomej zgody pacjenta,
  • zespół DIC,
  • skazę krwotoczną,
  • pilne wskazania do operacji jamy brzusznej,
  • niewydolność krążeniowo-oddechową.

Paracenteza – przygotowanie do zabiegu oraz jego przebieg

Paracenteza jest zabiegiem stosunkowo łatwym i obarczonym niskim ryzykiem powikłań, szczególnie jeśli wykonywana jest zgodnie z zasadami. Najpierw należy wyznaczyć miejsce wkłucia – może być to 1/3 odległości między pępkiem a kolcem biodrowym przednim górnym lub 2–3 cm poniżej pępka w linii pośrodkowej. Następnie należy przygotować pole operacyjne, zdezynfekować wskazane miejsce i znieczulić nasiękowo skórę, tkankę podskórną i mięśnie, gdyż u niektórych pacjentów mogłaby być to zbyt bolesna procedura.  Po naciągnięciu skóry w dół nad miejsce wkłucia, przekłuwa się powyższe warstwy igłą z kaniulą, wysuwa igłę i pozostawia kaniulę w jamie otrzewnej. Przy użyciu strzykawki można spuszczać zgromadzony płyn, zabezpieczając jego próbkę do wykonania badania laboratoryjnego. Po zabiegu nakleja się opatrunek w miejscu wkłucia.

Powikłania po zabiegu paracentezy

Paracenteza jest stosunkowo bezpieczną procedurą, gdyż powikłania pozabiegowe występują tylko w 1% przypadków. Do najczęstszych z nich zaliczymy:

  • krwiak powłok brzucha,
  • zakażenie płynu w jamie brzusznej,
  • krwawienie,
  • nakłucie jelita i/lub pęcherza moczowego,
Poza tym w przypadku spuszczenia dużej ilości płynu dochodzi do dekompensacji krążenia, zwanej też PPCD (ang. post-paracentesis circulatory dysfunction). Powstaje ona na skutek zmniejszonej ilości krążącego osocza (zbyt szybkiego spuszczania płynu). Prowadzi do niewydolności nerek, encefalopatii wątrobowej czy hiponatremii z rozcieńczenia.

Paracenteza w laryngologii i okulistyce

Paracenteza nie jest terminem zarezerwowanym tylko dla nakłucia jamy brzusznej, funkcjonuje też w laryngologii i okulistyce. W pierwszym przypadku polega on na nakłuciu jamy bębenkowej i pobraniu znajdującej się tam treści, np. u dzieci w przypadku zapalenia ucha środkowego, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych czy urazu. Ze względu na wzmożone ciśnienie za błoną bębenkową takie nakłucie przynosi natychmiastową ulgę osobie chorej.

Sprawdź na DOZ.pl: Leki na zapalenie ucha.

Paracentezą również nazywamy nakłucie przedniej komory oka i pobranie cieczy wodnistej. Ma to znaczeniu w przypadku wielu schorzeń okulistycznych, takich jak np. infekcje gałki ocznej.

  1. S. H. Ralston, M. W. J. Strachan, I. Penman, R. Hobson, red. wyd. pol. J. Różański, Choroby wewnętrzne Davidson t. 2, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2020.
  2. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2019/20, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.
  3. F. F. Ferri, red. wyd. pol. A. Steciwko, Kompendium chorób wewnętrznych, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2007.
  4. M. Hartleb, Wodobrzusze—problemy diagnostyczne i terapeutyczne, „Gastroenterologia Kliniczna. Postępy i Standardy”, nr 4 (2) 2012.
  5. W. Serafińska, Wodobrzusze. Diagnostyka i postępowanie (skrypt), „ppm.umed.wroc.pl” [online] https://ppm.umed.wroc.pl/docstore/download/UMWd00e3398e78640d2a2daa24641fdab0b/wodobrzusze+diagnostyka+i+postepowanie.pdf [dostęp:] 19.09.2022.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wirus hMPV – jakie są objawy zakażenia? Kto jest szczególnie narażony? Jak leczyć?

    Zimowe miesiące to okres wzmożonego ryzyka chorób układu oddechowego, który często nazywany jest sezonem wysokim. Ostatnio coraz częściej mówi się o wirusie hMPV, szczególnie w Chinach. Od kilkunastu godzin temat ten zyskuje na znaczeniu również w Europie – pierwsze przypadki infekcji wirusem wykryto w Portugalii.

  • Mykoplazma u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, leczenie

    Mykoplazma to popularne określenie zakażenia wywołanego przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, które dotyka głównie dzieci i młodzieży. Jego objawy dotyczą najczęściej górnych dróg oddechowych, ale infekcja może też mieć postać zapalenia płuc (mykoplazmatyczne zapalenie płuc).

  • Gradówka – co to jest i jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie

    Gradówka jest jednym z najczęściej występujących schorzeń okulistycznych i dotyka osoby w różnym wieku. Jakie są przyczyny i objawy gradówki? Jakie mogą być konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio leczona?

  • Grypa typu B – objawy, leczenie, możliwe powikłania

    Grypa typu B to sezonowa infekcja wirusowa, która często atakuje w miesiącach jesienno-zimowych. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, bólem mięśni i osłabieniem, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Chociaż większość przypadków przebiega łagodnie, nieleczona grypa typu B może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie chorób przewlekłych. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, skutecznie leczyć infekcję i minimalizować ryzyko komplikacji.

  • Ptasia grypa – przyczyny, objawy u ludzi, leczenie

    Ptasia grypa to zakaźna choroba wirusowa wywoływana przez różne szczepy wirusa grypy typu A, które naturalnie występują w populacjach ptaków. Wirusy te mogą przenosić się między ptakami, a w określonych przypadkach mogą zakażać także inne gatunki, w tym ludzi.

  • Grypa w ciąży – zagrożenia, objawy, leczenie i profilaktyka

    Grypa oraz inne infekcje wirusowe często wywołują niepokój u kobiet będących w ciąży. Zakażenie wirusem grypy u osób dorosłych przebiega zwykle dosyć łagodnie, jednakże w przypadku kobiet ciężarnych choroba może mieć cięższy przebieg oraz negatywnie wpływać na dziecko. Z tego względu w rekomendacjach lekarzy ginekologów kładzie się nacisk przede wszystkim na profilaktykę i ochronę przyszłych mam przed zakażeniem grypą, aby uniknąć poważnych powikłań.

  • Pluskwa domowa – jak wyleczyć jej ugryzienie? Jak zwalczać?

    Pluskwa domowa to niewielki owad pasożytniczy, który żywi się krwią ssaków, w tym przede wszystkim ludzi. Ze względu na swój tryb życia i sposób odżywiania owady te zyskały miano jednych z najbardziej uciążliwych pasożytów w środowisku domowym. Pozbycie się pluskiew jest niezwykle trudne, ponieważ owady te potrafią przetrwać w trudnych warunkach i mają zdolność do ukrywania się w najmniejszych szczelinach. Często problem pluskiew zostaje wykryty dopiero po pojawieniu się ugryzień, które mogą być źródłem silnego świądu oraz innych reakcji skórnych.

  • Grypa typu A – objawy, przebieg, leczenie, powikłania

    Grypa typu A to jedna z najczęściej występujących odmian wirusa grypy, która charakteryzuje się dużą zdolnością do mutacji i rozprzestrzeniania się w populacji. Jest to choroba sezonowa, która co roku dotyka miliony ludzi na całym świecie, niejednokrotnie wywołując epidemie lub pandemie. Objawy grypy typu A często pojawiają się nagle i mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia, zwłaszcza u osób starszych, dzieci oraz osób z obniżoną odpornością. W artykule przedstawiamy charakterystyczne objawy grypy typu A, jej przebieg, metody leczenia oraz możliwe powikłania, które mogą wystąpić w wyniku niewłaściwego lub opóźnionego leczenia. Dowiesz się także, jak zapobiegać tej chorobie i dlaczego szczepienia odgrywają kluczową rolę w ochronie przed wirusem.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.