Przedterminowy poród i niska masa urodzeniowa wpływają na osobowość dziecka

Przyjście na świat przed wyznaczonym terminem często niesie za sobą negatywne konsekwencje zdrowotne dla dziecka, wpływające również na jego dalsze życie. Stosunkowo niedużo mówi się jednak o tym, w jaki sposób taki stan rzeczy odbija się na psychice i zachowaniu. Jak się okazuje, osoby urodzone przedwcześnie mogą być bardziej wycofane społecznie i mniej skłonne do tworzenia związków.

Badania w tym kierunku zostały przeprowadzone na Uniwersytecie w Warwick w oparciu o imponującą próbę niemal 4,5 mln badanych biorących udział w 21 analizach prowadzonych w 12 krajach. Przedmiotem zainteresowania naukowców były osoby urodzone ponad trzy tygodnie przed wyznaczonym terminem oraz ich podejście między innymi do formowania romantycznych związków i relacji międzyludzkich w ogóle. Jak się okazuje, osoby te są o 28 proc. mniej skłonne do wchodzenia w związki i 22 proc. rzadziej miewają dzieci w porównaniu z tymi osobami, które przyszły na świat w terminie. Urodzeni przedwcześnie statystycznie później podejmują współżycie, już po 20 roku życia. Z drugiej strony jednak badani, którym udało się stworzyć związki, oceniali je równie dobrze jak ci, którzy urodzili się w terminie. Podobnie sprawa miała się z oceną ogólnych, przyjacielskich relacji międzyludzkich – obie grupy oceniły ich jakość jako wysoką.

Przedwczesny poród sprzyja depresji u dziecka

Kondycji psychicznej osób urodzonych przedwcześnie przyglądali się również naukowcy z Uniwersytetu w Helsinkach. W tym wypadku mowa o sytuacji, gdy z przedwczesnym porodem skorelowana jest niska masa urodzeniowa, co jest częstą konsekwencją porodów przed terminem. Grupa badanych wyniosła około 2200 osób, spośród których 750 przyszło na świat przedwcześnie. Jak się okazało, osoby z tej grupy były bardziej narażone na rozwój depresji, stanów niepokoju i wycofania oraz odczuwania samotności. Z drugiej strony odnotowano jednakże, że osoby urodzone przedwcześnie i o niskiej masie rzadziej przejawiały agresję fizyczną czy skłonność do kłamstwa, oszukiwania oraz postępowania wbrew zasadom w stosunku do osób urodzonych w terminie. Innymi słowy, były znacznie mniej skłonne do podejmowania zachowań ryzykownych czy niezgodnych z porządkiem społecznym.

Trzeba jednak brać pod uwagę, że takie zachowanie u dorosłych urodzonych przedwcześnie może wynikać z nadopiekuńczości rodziców w dzieciństwie, co mogło wpłynąć na ich ogólny rozwój psychiczny. Z drugiej strony jednak wiadomo, że narodziny na długo przed terminem mogą wiązać się z zaburzeniami normalnego rozwoju mózgu oraz innych systemów odpowiadających za regulację psychiczną i emocjonalną, co również pozostaje w zgodzie z wynikami powyższych badań.

Autyzm i ADHD: konsekwencje hipotrofii

Z kolei badanie prowadzone przez naukowców z McMaster University w Ontario w Kanadzie sugeruje, że dzieci  urodzone przedwcześnie i o bardzo niskiej masie urodzeniowej (nie przekraczającej 1 kg) są znacznie bardziej narażone na posiadanie niższego ilorazu inteligencji i rozwój zaburzeń ze spektrum autyzmu, jak również problemów z socjalizacją w wieku dorosłym. Dodatkowo dzieci urodzone przedwcześnie i z niską masą urodzeniową są czterokrotnie bardziej narażone na rozwój ADHD w porównaniu z rówieśnikami, którzy przyszli na świat o czasie. W ich wypadu istnieje również zwiększone ryzyko rozwoju problemów psychicznych w wieku dorosłym, dlatego w opiekę zdrowotną nad osobą tego typu warto włączyć również psychologa.

Badania naukowców z Uniwersytetu w Warwick mają posłużyć stworzeniu specjalnego programu badawczego realizowanego w ramach Unii Europejskiej, nakierowanego na udzielanie pomocy dzieciom urodzonym przedwcześnie. Mowa miedzy innymi o wsparciu ich na etapie edukacji szkolnej, również z udziałem rodziców i nauczycieli, którzy będą edukowani na temat potrzeb dzieci znajdujących się w tej sytuacji i sposobach wsparcia w odnalezieniu się w środowisku rówieśniczym.