Jakie objawy na początku ciąży powinny nas zaniepokoić?

Krwawienie na początku ciąży, ból brzucha, niedokrwistość, wymioty – to tylko niektóre objawy, mogące wystąpić na początku ciąży, które budzą ogromny niepokój przyszłych mam. Co oznaczają i jak na nie reagować?

Każda kobieta jest inna i jej organizm może inaczej reagować na zmiany związane z ciążą. Dlatego o każdym niepokojącym objawie czy sytuacji należy informować lekarza prowadzącego. Poniżej kilka objawów występujących dosyć często we wczesnej ciąży, które mogą budzić lęk przyszłych mam.

Plamienie i krwawienie na początku ciąży

We wczesnej ciąży jest objawem niepokojącym. Zazwyczaj występuje samoistnie, choć może być wywołane przez wysiłek fizyczny, pracę fizyczną bądź stosunek płciowy. Czasem delikatne plamienie może być spowodowane badaniem ginekologicznym. W przypadku małego krwawienia, tak zwanego plamienia, kobieta zazwyczaj zdaje sobie z niego sprawę dopiero w momencie, kiedy zobaczy małą ilość krwi na papierze toaletowym w trakcie oddawania moczu lub na bieliźnie. Większe krwawienia są odczuwalne i widoczne gołym okiem. Z dróg rodnych może wydostawać się sama krew lub krew ze skrzepami i fragmentami tkanek.

Ból brzucha i podbrzusza

Już od samego początku ciąży w brzuchu mamy zachodzą duże zmiany. W sposób istotny i szybki rośnie trzon macicy, pociągając za sobą cały mechanizm więzadłowy, na którym jest podwieszona. Powiększanie się macicy powoduje napięcie brzucha. Jelita mają mniej miejsca w jamie brzusznej, dlatego częściej występują wzdęcia. Są to normalne dolegliwości ciążowe. Natomiast jeśli ból pojawia się nagle, jest silny, występuje regularnie lub jeśli brzuch twardnieje, towarzyszy temu plamienie czy krwawienie, to należy się pilnie skontaktować z lekarzem ginekologiem, który sprawdzi szyjkę macicy, wykluczy kolkę wątrobową, nerkową i inne zagrażające mamie i dziecku stany.

Mdłości i wymioty na początku ciąży

Mdłości czy nawet wymioty towarzyszą bardzo wielu kobietom na początkowym etapie ciąży (50-90% ciężarnych). Jeśli dolegliwości są niewielkie lub umiarkowanie nasilone, nie stanowią problemu klinicznego, a objawy można łagodzić domowymi sposobami oraz lekami bez recepty dostępnymi w aptece. Jednakże u 0,3-2% ciężarnych wymioty mogą przybrać ciężki przebieg. Mówimy wtedy o niepowściągliwych wymiotach ciężarnych (z ang. hyperemesis gravidarum, HG). Ze względu na brak jednoznacznej definicji HG, uważa się je za rozpoznanie kliniczne, charakteryzujące się występowaniem uporczywych, ciężkich wymiotów, mogących powodować zmniejszenie masy ciała w stosunku do masy sprzed ciąży o 5 lub więcej procent. Inna definicja mówi, że są to wymioty i nudności pojawiające się przed 20 tygodniem ciąży i na tyle ciężkie, że wymagają hospitalizacji.

Leczenie niepowściągliwych wymiotów ciężarnych wymaga hospitalizacji, odpowiedniego nawodnienia i uzupełnienia elektrolitów oraz farmakoterapii (głównie leków przeciwwymiotnych).

Niedokrwistość

Początki pierwszego trymestru ciąży to okres, w którym większość kobiet odczuwa znaczne zmęczenie i senność. Taki stan jest zupełnie fizjologiczny. Zdarza się, że dolegliwości te mogą być nasilone z powodu obniżonych wartości parametrów związanych z krwinkami czerwonymi (erytrocytami) w morfologii, takich jak: hemoglobina, hematokryt, ilość erytrocytów w mililitrze, MCV, MCH, MCHC. Dlatego należy poinformować lekarza o złym samopoczuciu i zmęczeniu, aby zlecił wykonanie morfologii krwi. Lekarz, po zinterpretowaniu wyników, może dołączyć do standardowych suplementów diety dla danego trymestru dodatkowo żelazo. W przypadku bardzo dużej niedokrwistości wskazana jest hospitalizacja i ewentualne przetoczenie preparatów krwiopochodnych.

Zakażenia układu moczowego w ciąży

Niepokojącym objawem na początku ciąży, ale również w II i III trymestrze, jest zakażenie układu moczowego (ZUM). Jest ono jednym z najczęściej występujących schorzeń w ciąży. Kobiety narażone są na ZUM bardziej niż mężczyźni ze względu na inną budowę dolnych dróg moczowych. Dodatkowo prawdopodobieństwo ZUM wzrasta w czasie ciąży ze względu na poszerzenie cewki moczowej i gorszy przepływ moczu. Objawy ze strony układu moczowego, jak pieczenie i ból przy oddawaniu moczu czy znacznie częstsze oddawanie moczu, wymagają konsultacji z lekarzem ginekologiem i ewentualnego zlecenia dodatkowych badań oraz leczenia. Należy pamiętać, że w kalendarzu badań w ciąży badanie ogólne moczu wykonuje się co wizytę.

Nadciśnienie tętnicze w ciąży

Kobieta ciężarna podczas każdej wizyty kontrolnej w czasie ciąży powinna mieć mierzone ciśnienie tętnicze krwi. W pierwszym trymestrze ciąży pierwszorazowo wykryte wysokie wartości ciśnienia tętniczego są zazwyczaj spowodowane nadciśnieniem tętniczym sprzed ciąży (występuje ono u 1-5% ciężarnych). Kobieta, u której w dwóch pomiarach wartości ciśnienia skurczowego jest ono większe lub równe 140 mmHg i/lub wartość ciśnienia rozkurczowego jest większa lub równa 90 mmHg w pierwszym trymestrze, powinna być pod specjalną opieką lekarza. Ponadto powinna się zaopatrzyć w aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego z mankietem na ramię i mierzyć ciśnienie 2-3 razy dziennie. Jeśli wartości ciśnienia tętniczego w pomiarach domowych będą się zbliżać do 140/90 mmHg lub przekraczać tę wartość, należy o tym niezwłocznie poinformować lekarza prowadzącego.

Cytologia i badanie piersi

Podczas jednej z pierwszych wizyt u ginekologa przyszła mama powinna mieć wykonaną cytologię oraz wykonane badanie palpacyjne piersi. Są to bardzo ważne badania. Jeżeli ich wyniki są nieprawidłowe, należy pogłębić diagnostykę zgodnie z zaleceniami lekarza ginekologa.