Uważaj na cholestazę w ciąży! Co ona oznacza i dlaczego jest niebezpieczna?
Magdalena Sochacka

Uważaj na cholestazę w ciąży! Co ona oznacza i dlaczego jest niebezpieczna?

Świąd skóry to bardzo powszechny objaw. Zazwyczaj nie budzi on szczególnego niepokoju. Sytuacja zmienia się nieco w przypadku kobiet spodziewających się dziecka. Bo świąd może oznaczać cholestazę. Co to takiego i czy jest się czego bać?

Na czym polega cholestaza ciążowa?

Cholestaza ciężarnych to choroba, która obejmuje drogi żółciowe i wątrobę. Jej etiologia nie jest do końca poznana. Uznaje się, że występuje na skutek nadwrażliwości na hormony, które u kobiet spodziewających się dziecka wytwarzane są w zwiększonej ilości (estrogeny, progesteron). Z uwagi na to, że osiągają one największe stężenie około 30. tygodnia ciąży, objawy choroby pojawiają się najczęściej właśnie w tym okresie i zazwyczaj samoistnie ustępują po porodzie.

Statystycznie około 25 proc. przyszłych matek skarży się na uporczywe swędzenie skóry, w szczególności w trzecim trymestrze. Jednak nie każdy świąd oznacza cholestazę. Najwięcej przypadków choroby obserwowano dotychczas w Chile i Boliwii (5-15% ciężarnych). W państwach skandynawskich i nadbałtyckich (w tym w Polsce) cierpi na nią do 4% ciężarnych, natomiast w innych krajach Europy i Ameryki Północnej częstość występowania jest mniejsza niż 1% kobiet w ciąży.

Jakie są objawy cholestazy w ciąży?

Najbardziej charakterystycznym symptomem mogącym nasuwać podejrzenie cholestazy ciężarnych jest świąd skóry. Ma on charakter rozlany i najczęściej obejmuje wewnętrzne powierzchnie dłoni oraz podeszwy stóp. Nasila się zazwyczaj w nocy. W trakcie choroby mogą również pojawić się żółtaczka (zazwyczaj jakiś czas po ustąpieniu świądu) i hepatomegalia (powiększenie wątroby). Niepokój u pacjentek powinno też wzbudzić wystąpienie jasnych stolców oraz ciemnego zabarwienia moczu. Choroba ta dość często występuje rodzinnie.

Polecane dla Ciebie

Cholestaza ciężarnych – jak lekarz stawia diagnozę?

Przed postawieniem ostatecznego rozpoznania należy przede wszystkim wykluczyć inne możliwe przyczyny świądu. Skórę powinno się dokładnie obejrzeć, różnicując zmiany wywołane nasilonym drapaniem związanym z cholestazą ciężarnych z innymi częstymi chorobami skóry, takimi jak reakcje alergiczne czy pojawiające się w czasie ciąży rozstępy.

W praktyce klinicznej najważniejszym parametrem potrzebnym do rozpoznania cholestazy ciężarnych jest podwyższone stężenie kwasów żółciowych. Ponadto przydatne może okazać się oznaczenie aktywności enzymów wątrobowych (AST, ALT, GGTP), a także stężenia bilirubiny. Warto jednak pamiętać, że wiele innych chorób może spowodować wzrost tych parametrów.

Przed ustaleniem rozpoznania powinno się przeprowadzić badania przesiewowe w kierunku wirusowych zapaleń wątroby typu A, B i C, zakażenia wirusem Ebsteina-Barr (EBV) oraz wirusem cytomegalii (CMV), a także badania przesiewowe w kierunku autoimmunologicznych chorób wątroby: przewlekłego aktywnego zapalenia wątroby i pierwotnej marskości żółciowej.

Cholestaza ciężarnych – jakie leczenie jest bezpieczne?

Dotychczas nie udowodniono, by podjęcie jakiegokolwiek leczenia zmniejszało nasilenie dolegliwości u matki lub poprawiało rokowanie dla noworodków. W związku z tym rozpoczęcie terapii w każdym przypadku powinno być szczegółowo omówione z lekarzem. Ulgę mogą przynieść łagodne środki nawilżające. Warto wybierać te o naturalnym składzie, z jak najmniejszą ilością szkodliwych bądź drażniących dodatków.

Do podawanych ogólnoustrojowo leków łagodzących świąd należy kwas ursodeoksycholowy. Cholestyramina nie jest zalecana. Nie stanowiła ona przedmiotu badań klinicznych z randomizacją. Jest to źle tolerowany lek chelatujący kwasy żółciowe. Należy podkreślić, że jej stosowanie może pogłębiać niedobór witaminy K (związany z ryzykiem krwotoków śródczaszkowych u płodu). Leki przeciwhistaminowe, takie jak chlorfeniramina, mogą u niektórych kobiet wywołać zmniejszenie dolegliwości w nocy. Nie udowodniono, by skuteczne było stosowanie węgla aktywowanego czy gumy guar.

Jakie jest ryzyko zgonu wewnątrzmacicznego w przypadku cholestazy ciężarnych?

Ryzyko wewnątrzmacicznego obumarcia płodu stanowi główny przedmiot obaw zarówno przyszłych mam, jak i opiekujących się nimi lekarzy. Najistotniejszą informacją jest to, że częstość zgonów wewnątrzmacicznych u kobiet chorych na cholestazę ciężarnych nie odbiega obecnie od częstości charakterystycznej dla populacji ogólnej. Ryzyko urodzenia martwego płodu w przypadku "nieleczonej" cholestazy ciężarnych nie zostało jednak określone. Udowodniono natomiast, że najistotniejsze jest oznaczanie stężenia kwasów żółciowych. To one dostają się przez łożysko i według wielu badań to właśnie one są odpowiedzialne za możliwe powikłania, takie jak poród przedwczesny, przedwczesne oddanie smółki, zaburzenia wchłaniania witaminy K i krwotoki – zarówno ze strony mamy jaki noworodka.

Czy kobiety cierpiące na cholestazę ciężarnych powinny urodzić przed terminem porodu?

Obecnie brakuje jeszcze danych jednoznacznie potwierdzających, że dotrwanie do terminu porodu jest w pełni bezpieczne. Dlatego obecnie ciąże z rozpoznaną cholestazą kończy się już po skończonym 37. tygodniu. Warto jednak pamiętać, że dolegliwość ta nie jest wskazaniem do cesarskiego cięcia.

I tu jedna jedyna pocieszająca informacja o cholestazie – nie wiadomo dlaczego, ale poród naturalny u kobiet z cholestazą, nawet jeżeli jest indukowany, zazwyczaj trwa krócej i jest mniej bolesny.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • In vitro – na czym polega? Przebieg, skuteczność, koszt

    Zgodnie ze stanowiskiem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) problemy z płodnością ma ok. 12% populacji. Szacuje się, że w Polsce dotyczy to aż 20% osób w wieku reprodukcyjnym. Nadzieję na posiadanie potomstwa daje jednak metoda in vitro, która w dużej mierze jest finansowana z programów samorządowych.

  • Łysienie poporodowe – jak długo trwa wypadanie włosów po ciąży i jak sobie z nim radzić?

    Każda kobieta marzy o tym, aby jej włosy były piękne, gęste i lśniące. I właśnie w okresie ciąży włosy takie się stają — są mocniejsze i wyglądają zdrowiej niż przed ciążą. Niestety, ten stan nie będzie utrzymywał się długo, ponieważ włosy zaczynają wypadać zazwyczaj po porodzie. Mówi się wówczas, że doszło do łysienia poporodowego. Czy jest ono groźne? Co robić, gdy po ciąży nadmiernie wypadają włosy? Podpowiadamy.

  • USG genetyczne – kiedy wykonać? Ile kosztuje i co może pokazać?

    Badanie USG genetyczne jest w pełni bezpieczne zarówno dla dziecka, jak i dla kobiety ciężarnej. Jest ono jednym z najważniejszych badań wykonywanych w trakcie trwania ciąży. Podczas badania oceniana jest m.in. anatomia płodu oraz ryzyko aberracji chromosomowych. Jak wygląda obowiązkowe badanie prenatalne i ile kosztuje USG genetyczne?

  • Jakie zmiany hormonalne zachodzą w organizmie kobiety w trakcie ciąży?

    Burza hormonalna to potoczne określenie na wszelkiego rodzaju zmiany zachodzące w gospodarce gruczołów dokrewnych w trakcie trwania ciąży. Każdą kobietę ciężarną dotyczą te same wahania, niemniej towarzyszą im różne odczucia. Co dzieje się z organizmem kobiety w czasie ciąży? Jakie hormony działają na początku ciąży oraz co kortyzol ma wspólnego ze zmiennością nastroju?

  • Pierwsze objawy ciąży – po czym poznać, że doszło do zapłodnienia?

    Mdłości, zawroty głowy, tkliwość piersi? Czy te objawy świadczą o tym, że kobieta jest w ciąży? Owszem, mogą na to wskazywać, niemniej nie muszą. Specjaliści z zakresu ginekologii i położnictwa nie definiują jednoznacznie tzw. wczesnych i późnych objawów ciąży. Można jednak wyróżnić zarówno prawdopodobne, jak i pewne jej oznaki.

  • Kangurowanie – czym jest i jakie może przynieść korzyści?

    Budowanie więzi z dzieckiem można rozpocząć już od pierwszych minut, w których malec pojawi się na świecie. Proces, który odbywa się w kontakcie skóra do skóry, nazywa się kangurowaniem. Może być wykonywane przez mamę, ale także przez tatę noworodka. Jak się przygotować do kangurowania i jak długo można je praktykować?

  • Jakie są objawy niedoczynności tarczycy w ciąży? Czy można ją leczyć? Normy badań

    Niedoczynność tarczycy w ciąży może zwiększyć ryzyko związane z poronieniem, odklejeniem łożyska, niedokrwistością, nadciśnieniem ciążowym czy krwawieniem poporodowym. Wyjątkowo newralgiczny moment to ten, kiedy niedoczynność wystąpi w pierwszym trymestrze ciąży. Jak diagnozować i leczyć niedoczynność tarczycy u kobiety w ciąży, tak aby terapia była skuteczna i nie zaszkodziła dziecku?

  • Jak sobie radzić z alergią w ciąży?

    Co piąta kobieta w ciąży cierpi na alergię, zwłaszcza na alergiczny nieżyt nosa i astmę alergiczną. W czasie ciąży może pojawić się także alergiczne zapalenie spojówek, ostra pokrzywka, alergia pokarmowa, alergia na leki, a nawet anafilaksja. Jak zatem radzić sobie z alergią w ciąży? Jakie leki można stosować na alergię w ciąży? Czy w ciąży można robić testy alergiczne? I czy alergia w ciąży szkodzi dziecku?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij